Destek Mavi Masa Sistemini kullanmak ister misiniz?
✕
Özür hâli ne demektir ve özür sahibi kimse ne zaman abdest alır?
Oluşturulma tarihi: 31.01.2025 15:25
Güncellendi: 31.01.2025 15:25
Fıkıhta özür kavramının en çok kullanıldığı konuların başında sürekli devam eden abdest bozucu hâller gelir. Sürekli burun kanaması idrarını tutamama sürekli kusma yellenme yaranın sürekli kanaması ve akması kadınların istihaze durumları gibi abdesti bozan ve süreklilik taşıyan bedenî rahatsızlıklara özür böyle bir özrü olan kimselere de özür sahibi denir (Kâsânî Bedâî’ 1/28 29; Merğinânî el-Hidâye 1/34; İbn Âbidîn Reddü’l-muhtâr 1/305).
Bir kimsenin ibadet konusunda özür sahibi sayılabilmesi için özrünün bir namaz vakti içinde abdest alıp namaz kılacak kadar bile kesilmemesi ve her namaz vaktinde en az bir defa tekrarlaması gerekir. Özür hâli sebebin tam bir namaz vakti süresince kesilmesiyle ortadan kalkar (İbn Âbidîn Reddü’l-muhtâr 1/305-306).
Özür sahibi kimse Hanefî mezhebine göre her namaz vakti için abdest alır. Zira Hz. Peygamber (s.a.s.) özür sahibi bir kadına böyle yapmasını bildirmiştir (Buhârî Vudû’ 63 [228]). Özür sahibi özrü dışında abdesti bozan farklı bir durum meydana gelmedikçe vakit içinde aldığı abdestle dilediği kadar farz vacip sünnet kaza namazı cuma ve bayram namazı kılabilir Kâbe’yi tavaf edebilir ve Mushaf’a dokunabilir (Merğinânî el-Hidâye 1/34). Ancak özür sahibinin abdesti namaz vaktinin çıkmasıyla bozulur. Dolayısıyla yeni namaz vaktinde tekrar abdest alması gerekir.
Özür sahibi kimsenin abdesti özür hâli dışında abdesti bozan diğer şeylerle bozulur (Kâsânî Bedâî’ 1/28). Mesela idrarını tutamayan ve bu sebeple özür sahibi sayılan kimsenin burnunun kanamasıyla veya yellenmesiyle abdesti bozulur.
İmam Şâfiî’ye göre özür sahibi kimsenin bir namaz vakti içinde kılacağı her farz namaz için ayrı ayrı abdest alması gerekir. Zira onun abdesti kıldığı namaz bitince son bulmuş olur. Bu abdest ile dilediği kadar nâfile namaz kılabilir (Şirbînî Muğni’l-muhtâc 1/282).
Mâlikî mezhebine göre özür sahibinin abdesti vaktin girmesi veya çıkması ile değil özrün dışında abdesti bozan bir şeyin meydana gelmesi ile bozulur (İbn Rüşd Bidâyetü’l-müctehid 1/41; Desûkî Hâşiye 1/114-118).
Bir kimsede bulunan özür hâlinin kişiyi ileri derecede sıkıntıya sokması ve abdest almada ciddi zorluklarla karşı karşıya bırakması durumunda Mâlikî mezhebinin bu görüşü ile amel edilebilir.
Bir kimsenin ibadet konusunda özür sahibi sayılabilmesi için özrünün bir namaz vakti içinde abdest alıp namaz kılacak kadar bile kesilmemesi ve her namaz vaktinde en az bir defa tekrarlaması gerekir. Özür hâli sebebin tam bir namaz vakti süresince kesilmesiyle ortadan kalkar (İbn Âbidîn Reddü’l-muhtâr 1/305-306).
Özür sahibi kimse Hanefî mezhebine göre her namaz vakti için abdest alır. Zira Hz. Peygamber (s.a.s.) özür sahibi bir kadına böyle yapmasını bildirmiştir (Buhârî Vudû’ 63 [228]). Özür sahibi özrü dışında abdesti bozan farklı bir durum meydana gelmedikçe vakit içinde aldığı abdestle dilediği kadar farz vacip sünnet kaza namazı cuma ve bayram namazı kılabilir Kâbe’yi tavaf edebilir ve Mushaf’a dokunabilir (Merğinânî el-Hidâye 1/34). Ancak özür sahibinin abdesti namaz vaktinin çıkmasıyla bozulur. Dolayısıyla yeni namaz vaktinde tekrar abdest alması gerekir.
Özür sahibi kimsenin abdesti özür hâli dışında abdesti bozan diğer şeylerle bozulur (Kâsânî Bedâî’ 1/28). Mesela idrarını tutamayan ve bu sebeple özür sahibi sayılan kimsenin burnunun kanamasıyla veya yellenmesiyle abdesti bozulur.
İmam Şâfiî’ye göre özür sahibi kimsenin bir namaz vakti içinde kılacağı her farz namaz için ayrı ayrı abdest alması gerekir. Zira onun abdesti kıldığı namaz bitince son bulmuş olur. Bu abdest ile dilediği kadar nâfile namaz kılabilir (Şirbînî Muğni’l-muhtâc 1/282).
Mâlikî mezhebine göre özür sahibinin abdesti vaktin girmesi veya çıkması ile değil özrün dışında abdesti bozan bir şeyin meydana gelmesi ile bozulur (İbn Rüşd Bidâyetü’l-müctehid 1/41; Desûkî Hâşiye 1/114-118).
Bir kimsede bulunan özür hâlinin kişiyi ileri derecede sıkıntıya sokması ve abdest almada ciddi zorluklarla karşı karşıya bırakması durumunda Mâlikî mezhebinin bu görüşü ile amel edilebilir.