- Zatı ile mi yaratır yoksa tekvin sıfatı ile mi?
- İlah olan Halik olan Allah’ın zatı mıdır?
- Şimdi biz Allah Haliktır diyoruz. Allah ilahtır diyoruz.
- İlah olan Halik olan Allah’tır. Sıfatlar ilah olan Halık olan Allah’a aittir sözü doğru mudur?

Değerli kardeşimiz

- “Sıfatlar ilah olan Halık olan Allah’a aittir.” sözü doğrudur. Çünkü Allah hem ilahtır hem Halık'tır.

- Allah lafza-i celal bütün isim ve sıfatlara delalet eden onları tazammun eden bir ism-i celildir. 

- Ehl-i sünnet alimlerine göre Allah’ın sıfatlarının dış dünyada ayrı ayrı tecellileri  farklı farklı makesleri vardır. Bu tecellilerin yansıması harici varlığı olan bir alemde söz konusudur.

Ancak Allah’ın sıfatları hariçte bağımsız varlığı olan bir şey değildir. Çünkü bu takdirde sayılı ilahların varlığı (taaddüd-ü ilah) lazım gelir; bu ise küfürdür. Bu fikirlerini pekiştirmek için Ehl-i sünnet: “Allah zatında da birdir sıfatlarında da birdir isimlerinde  de birdir efalinde de birdir.” diyorlar. 

-  “Allah’ın sıfatları ne onun aynıdır ne de gayrıdır.” prensibi Allah’ın sıfatlarının varlığı yanında onun vahdaniyetini vurgulamaya yöneliktir. 

- Öyle anlaşılıyor ki en mutedil mezhep olan Ehl-i sünnet bu konuda insan aklının idrak edebileceği makul bir yol takip etmiştir. Şöyle ki;

Mütezilenin belirttiği gibi  “Allah’ın sıfatları yoktur sadece zat-ı akdesi vardır.” denildiği zaman Kur'an’ın -Allah’ın sıfatlarını belirten- yüzlerce ayetini inkâr etmek gerekir.

Bunun için Ehl-i sünnet “Allah’ın sıfatları zatına zaittir.” demişler. Ancak bu sıfatlar “ne Mutezilenin dediği gibi Allah’ın aynısı ne de gayrısı değildir. Çünkü Allah’ın zatına zait olan sıfatları onun gayrısı olarak kabul edilirse bu takdirde müteaddid ilahların varlığını kabul etmek lazım gelir ki bu da vahdaniyeti vurgulayan yüzlerce ayeti inkâr etmek anlamına gelir. 

- Teşbihte hata aranmaz; bir insan nasıl ki maddi-manevi vasıfları organlarıyla farklı işler yapar. Örneğin; gözle görür kulak ile işitir aklıyla anlar kalbiyle sever hisseder vs. 

Bunun gibi Allah’ın bütün sıfatları zat-ı akdesi gibi manevidir maddi değildir. Keyfiyeti bizce meçhul bir şekilde ilmiyle bilir basarıyla görür semiyle işitir Halık ismiyle / vasfıyla yaratır Muhyi ile ihya eder Mümit ile öldürür ve hakeza...

“Allah’ın benzeri hiçbir şey yoktur. O işitendir görendir.” (Şura 42/11)

mealindeki ayette belirtildiği gibi O’nun benzeri hiçbir şey yoktur. Onun için O’nun zat-ı akdesini tasavvur bile edemeyiz.

İlave bilgi için tıklayınız:

- Cenab-ı Hakk'ın sıfatları zatının aynı mıdır yoksa gayrı mıdır. Allah ...
- Allah'ın Zati Sıfatları için ne ayni ne de gayri sıfatları denilir mi ...
- Allah'ın subuti sıfatları zatına zaiddir ne demektir?
- Allah'ın isimleri de zatından ayrı mıdır?

Selam ve dua ile...
İslami Destek Sitesi