- Bismillah'ın birebir kelime anlamı nedir?
- Dinimizdeki "Terminolojik" manası nedir?
- Derin (tasavvufi) manası (varsa) nedir?

Değerli kardeşimiz

Derinlemesine "besmele"nin manasını incelemek şu anda mümkün değildir. Çünkü bu gerçekten çok uzun olur. Fakat bazı konuları açıklamaya çalışacağız:

Bismillah kâinatta nuranî bir satırdır; Ferşi Arşa / zemini semaya / yeri göğe bağlar. Onu söyleyen insanın kalbini Rabbine bağlar."Besmelenin" çekildiği her konuda ayrı bir bağlantısı vardır. Okuyan yazan yemek yiyen su içen namaz kılan insanlar bu yaptıklarıyla paralel olarak dil ile seslendirilmemiş bir fiili veya bir ismi zihinlerinde takdir etmiş oluyorlar. "Allah'ın adıyla okuyorum yazıyorum yemek yiyorum namaz kılıyorum veya okumam Allah'ın adıyladır…" gibi. Bizim "Allah'ın adıyla" dememizin arkasında Arapça gramer bakımından da böyle bir fiilin veya bir ismin olması şarttır. (bk F Râzî tefsiri I/105-106)

Kur'an'ın ilk inen ayeti "Yaratan Rabbinin adıyla oku." mealindedir. Görüldüğü gibi ayette "oku" fiili açıkça zikredilmiştir. Bu da besmele ile birlikte uygun bir fiil veya ismin gizli olarak var olduğuna bir işaret olup bizim için önemli bir derstir

Besmelenin Bazı Sırları:

a. Abdullah b Mesud şöyle diyor: Besmelenin harfleri cehennem zebanilerinin sayısı kadar olup 19 tanedir. Dolayısıyla bu 19 zebaniden kurtulmak isteyen 19 harfli besmeleyi okusun. Bunu okuyan kimse için Allah bu harflerden her birisini bir zebaniye karşı bir zırh yapar. Cehennem meleklerinin kendileri de bütün işlerini besmele çekerek yaparlar. Bütün güçlerini de besmeleden alırlar. (Kurtubi I/92)

Fahreddin Razî de şu görüşlere yer vermiştir:

Besmelenin harf sayısı 19'dur. Bunun iki hikmeti vardır:

Biricisi: Zebanilerin sayısı; 19'dır. Allah Besmelenin 19 harfleriyle insanları bu zebanilerden korur.

İkincisi: Allah gece ve gündüzü 24 saat olarak tayin etmiştir. Sonra da beş saat alarak beş vakit namazı farz kılmıştır. Namazın saatleri olan beş saat 24 saatten çıktığında geriye 19 saat kalır. İşte Besmelenin 19 harfi namaz dışındaki 19 saat içinde meydana gelen günahlara kefaret olur. (Razı Tefsiri I/175)

b. Besmelede Allah'ın sonsuz rahmetini gösteren Rahman ve Rahim isimlerine yer verildiği için Müşriklere karşı savaş ilan eden Berae / Tevbe suresinin başında anılmamıştır. Bu açıdan bakıldığında beş vakit farz namazlarda günde on yedi defa insanlara İlahî merhametin adresi olan besmeleyi okumalarını emreden Allah bununla bize şu dersi veriyor: İnsanların yaratılış gayesi savaşmak birbirlerini öldürmek değil birbirlerine karşı merhamet göstermek yardımcı olmak ve erdemli davranmaktır. (Razı Tefsiri I/175)

c. İlginçtir besmelenin başında bulunan "B" harfi hariç geriye kalan bütün harfler şifreli surelerin başında yer almıştır. Bu harfler 18 adettir 9 tanesi aslî 9 tanesi mükerrerdir.

Bu açıdan bakıldığında besmelenin dokuz nurlu harfinin başında bulunan "b" harfi bütün Kur'an'da başında besmele bulunmayan tek sure olan Berat suresinin başında ve ilk harfi olarak bulunmuştur. Bu Sure hicrî dokuzuncu yılında inmiş ve Nasr Suresinin dışında en son inen sure olmasına rağmen Kur'an'da dokuzuncu sıraya yerleştirilmiştir

d. Besmelenin başındaki "B" harfi "Mâsiva"yı temsil etmektedir. O bir harf-i cerdir. Cerin manası çekmektir. Cer harfleri başında bulundukları isimlerin sonunu aşağıya çekip esre yaparlar. Ancak "besmele"nin başındaki harf-i cer ise manevî bir asansör hükmünde kendisine yapışanı Rahman ve Rahim olan Allah'ın mukaddes huzuruna doğru çeker ve yukarı mertebelere çıkartır.

Selam ve dua ile...
İslami Destek Sitesi