-  Peygamberimiz "ben okuma bilmem" mi yoksa "ne okuyayım" mı demişti?

Değerli kardeşimiz

Vahiy meleği Cebrâil (a.s.) bu ıssız ve karanlık gecede güzel bir insan suretinde etrafa ışıl ışıl nûrlar saçarak göz kamaştırıcı bir aydınlıkla Kâinatın Efendisine göründü. Tatlı fakat gür bir sadâ ile hitap etti:

"Oku!"
Kâinatın Efendisini hayret ve korku sardı. Yüreği ürperiyordu!
"Ben okuma bilmem." diye cevap verdi.
Hazret-i Cebrâil kendilerini kucakladı ve sıkıp bıraktıktan sonra tekrar
"Oku!" diye seslendi.
Fahr-i Kâinat aynı cevabı verdi:
"Ben okuma bilmem!"
Hazret-i Cebrâil ikinci kere Kâinatın Efendisini kucakladı ve sıkıp bıraktıktan sonra yine seslendi:
"Oku!"
Bu sefer Fahr-i Kâinat:
"Ben okuma bilmem söyle ne okuyayım?" dedi.
Bunun üzerine melek Allah'tan aldığı ve Resûlüne teslim etmeye geldiği Alâk sûresinin ilk ayetlerini başından sonuna kadar okudu:

"Yaratan Rabbinin ismiyle oku. O Rabbin ki insanı bir kan pıhtısından yarattı. Oku. Rabbin sonsuz kerem sahibidir. O insana kalemle yazmayı öğretendir." (bk. Buhârî Bed'ü'l-vahy 3; Müslim İmân 252)

Heyecan ve haşyetin son haddinde Kâinatın Efendisi bizzat konuştuğu lisanla nâzil olan âyetleri kelimesi kelimesine tekrar etti. Artık inen âyetler Allah Resûlünün hem diline hem kalbine yerleşmişti. O andaki vazifesi sona eren Hazret-i Cebrâil de birden bire kayboluverdi.

Rabbinin adıyla oku!.. Yani onun yüce adıyla "Allah" yüce ismi ile başlayarak oku. Okumaya başla. Yukarıda geçtiği üzere bu emir inerken başlangıçta Hira mağarasında Hz. Muhammed (asm)'in zatına melek gelip canına tak diyen şiddetli bir sıkıştırma ile yalnız "oku" demiş. O zamana kadar Hz. Muhammed (asm) okumak bilmediği için "Ben okumuş değilim." yani okumak bilmem ki ne okuyayım demişti. Bunun üzerine yine şiddetli bir sıkıştırma ile "oku" demiş. O da yine "Ben okumuş değilim." demişti.

Demek ki o ilk iki "oku" emri henüz Kur'ân değil okuma denilen işe başlamak için heceletme cinsinden hazırlayıcı bir emir teklif idi. Kur'ân üçüncü defaki sıkıştırmadan sonra olan iş bu "Rabb'inin adıyla oku!" emri ile başlamıştı. Şu halde bu emir ilk inmesinde hem yaratıcı bir mahiyette Hazreti Peygamber (asm)'i okumazken okur yapmış hem öğretici bir şekilde nazmı ile okunanı belirtmeye başlamış hem mânâsı ile ilk vazifenin böyle yaratan terbiye eden Allah'ı tanıtmak ve onun ismiyle okumaya başlamak olduğunu yükümlü tutmak şeklinde anlatmıştır. Bu başlangıçta şöyle demek olur:

"Gerçi sen bu zamana kadar okumadın.

"Sen Kur'ân'dan önce bir kitap okumuyordun." (Ankebut 29/48)

kitabın niteliğini imanın esasının neden oluştuğunu bilmezdin...

"Sen önceleri kitap nedir iman nedir bilmezdin."(Şurâ 42/52)

Fakat işte yaratmak denilen işin sahibi olup kâinatı yaratan ve seni yaratıp yetiştiren sana ve her işine sahip olan Rabb'in seni kudretiyle şu anda bir okur yaptı okunacak bir Kur'ân bir kitap indirmeğe başladı. Böyle öğretildiği gibi o Rabbi'nin ismiyle başlayarak oku!"

"Kur'ân okumak istediğin zaman Allah'ın rahmetinden kovulmuş şeytanın şerinden Allah'a sığın."(Nahl 16/98)

âyetinde de geçtiği üzere Kur'ân okumanın hakikati sözü rastgele söylemekten daha güzel bir şekilde düzgün olarak bağlayarak birbiri ardınca ağızdan sesle çıkarmaktır ki gerek ezberden ve gerek yüzünden gerek gizli ve gerek açık mutlak olarak okumak demektir.

Kitabın kitap olması için gerçekten yazılmış olması şart olmadığı gibi okumak için de mutlaka yazı şart değildir.

Gözle mütalaaya (okumaya) zihinden hatırlamaya okumak demek de mecazdır. Hakikaten kırâetin kemali ezbere okumaktır. Hz. Peygamber (asm)'in hadisinde söylendiği üzere yüzünden okumanın sevab ve fazileti kavrama ve ezberlemeye vesile olmasından dolayıdır. Resulullah'ın kırâati yazıya ihtiyacı olmaksızın Allah tarafından kendine böyle inmiş olan Kur'ân'ı ezberinden en mükemmel şekilde okumaktır ki kendi kendine veya namazda veya diğerlerine tebliğ için okumayı okutmayı ve yazdırmayı kapsar.

İşte eskiden hiç kitap okumamış yazı yazmamış olan Ümmî Peygamber'e bu emir ile bir mu'cize olarak okunacak bir kitab verilmeye başlanmış ve kendisine yazmadan okuyacak okutacak emir yoluyla yazdırtacak bir kırâet kudreti ihsan buyurmuştur. Buna besmele ile başlanması da emrolunmuştur. Ve bunun hikmeti uluhiyet gereği olduğu da özellikle "senin Rabbin" izafeti ile anlatılmıştır.

"Hiç bir kitap okumadan ve kalem ile yazıyı bellemeden böyle bir kırâet mucizesi nasıl mümkün olur?"gibi bir şüpheye meydan bırakılmaması için kalem işine kadar gelinmek üzere aşağıdaki gibi yaratıcılık vasfı (niteliği) ve yaratılışın başlangıcı ile uluhiyet hükmü hatırlatılarak ve açıklanarak buyuruluyor ki: O Rabb'in ki yarattı yani olmayan şeyi yaratmak kendisinin vasfı olan yahut seni ve her şeyi yaratan Rabb'inin ismiyle oku.

Selam ve dua ile...
İslami Destek Sitesi