Değerli kardeşimiz

Peygamber Efendimizin (sav) mübarek yüzlerinin rengi kırmızıya çalar şekilde beyaz; gözleri siyah ve gözlerinin beyazı da bembeyazdı.

Aydın yüzlü ve güzel yaradılışlı idi; zayıf ve ince de değildi. Gözlerinin siyahı ve beyazı birbirinden iyice ayrılmıştı. Saçı ile kirpik ve bıyıkları gümrahtı (bol gür). Sesi kalındı. Sustuğu zaman vakarlı (ağırbaşlılık halim ve heybetli oluş) konuştuğu zaman da heybetli idi. Uzaktan bakıldığında insanların en güzeli ve en sevimlisi görünümündeydi; yakından bakıldığında da tatlı ve hoş bir görünüşü vardı. Çok tatlı konuşuyordu. Orta boylu idi; bakan kimse ne kısa ne de uzun olduğunu hissederdi. Üç kişinin arasında en güzel görüneni ve nur yüzlü olanıydı. Arkadaşları ortalarına almış durumda hep onu dinlerler; buyurduğu zaman da hemen buyruğunu yerine getirirlerdi. Konuşması tok ve kararlı idi. (İbni Sa'd Tabakat I / 230-231; Taberani el-Mu'cem'ül-Kebir IV / 49 nu:3605 VII /105 nu:6510; Hakim el-Müstedrek III / 9-10; Beyhaki Delail'ün-Nübüvve I ) ."

Son peygamber olarak gönderilen Allah'ın en son Hak Kitabı’nı vahyettiği güzel ahlakı takvası Allah'a olan yakınlığı ile insanlara örnek kıldığı Allah'ın dostu Rabbimiz’in katında üstünlüğü olan müminlerin de dostu en yakını ve velisi Peygamber Efendimiz Hazreti Muhammed (sav)’in 1433. doğum gününü kutluyoruz.

Günümüzde insanlar özellikle de gençler birçok insanı kendilerine örnek almakta onların tavır ve konuşmalarına üsluplarına giyim tarzlarına özenmekte onlar gibi olmaya çalışmaktadırlar. Ancak bu insanların büyük bir çoğunluğu doğru yolda olmadığı gibi tavır ve ahlak güzelliğine de sahip değildirler. Bu nedenle insanları doğru olana en güzel ahlak ve tavıra özendirmek önemli bir sorumluluktur. Bir Müslümanın tavrına ve ahlakına özenmesi benzemek için çaba göstermesi gereken kişi Hz. Muhammed (sav)'dir. Allah bu gerçeği bir ayetinde şöyle bildirmektedir:

"Andolsun sizin için Allah'ı ve ahiret gününü umanlar ve Allah'ı çokça zikredenler için Allah'ın Resûlü'nde güzel bir örnek vardır." (Ahzab 33/21)

Bu nedenle Hz. Muhammed (sav)'ın güzel vasıflarını tanımak onu örnek almak her Müslüman için bir görevdir.

Kur'an ayetlerinin yanı sıra sahabelerden aktarılan açıklamalarda da Peygamberimiz (sav)'le ilgili pek çok bilgi verilmektedir. Peygamberimiz (sav)'in ailesiyle ve çevresindeki müminlerle olan ilişkisi günlük hayatından detaylar dış görünümü görenleri hayran bırakan heybeti (hürmetle beraber şiddetli heyecan hissini veren hali azameti) sevdiği yiyecekler giyimi ve gülüşü gibi pek çok detay İslam alimleri tarafından "şemail" kelimesiyle ifade edilir. Şemail kelimesi "şimal"den türemiştir. Bu kelime "karakter huy hal hareket davranış ve tavır" gibi anlamlar taşır. Şemail kelimesi ilk başlarda daha geniş anlamlar içerse de zaman içinde özelleşmiş ve Peygamber Efendimiz (sav)’in nasıl bir yaşam sürdüğü ile ilgili detayları ve kişisel özelliklerini ifade eden bir terime dönüşmüştür.

Rabbimiz’in alemlere üstün kıldığı bu seçkin kulunun karakterine ve görünüşüne dair aktarılan her bir detay aynı zamanda onun üstün ahlakının da bir yansımasıdır. Peygamber Efendimiz (sav)’in şemailinin anlatıldığı bu yazı dizisinin hazırlanmasındaki amaç ise onun çeşitli kaynaklarda aktarılan güzel özelliklerini inceleyip yaşamından günümüze öğütler çıkarmaktır.

Peygamber Efendimiz (sav)’da Tecelli Eden Yaratılış Güzellikleri

Peygamber Efendimiz (sav)’in ashabı bu kutlu insanın dış görünümünün güzelliği görenleri hayran bırakan heybetinden nuruna ve duruşundan gülüşüne kadar Allah'ın onda tecelli ettirdiği çeşitli güzellikler hakkında pek çok detay aktarmışlardır. Sayıca oldukça kalabalık olan sahabeler bu güzellikler hakkında birçok farklı detay vermiş Peygamber Efendimiz (sav)’le aynı dönemde yaşamamış olan Müslümanlara Allah'ın Resulünü birçok yönüyle tanıtmışlardır. Bazı sahabeler onu genel özellikleriyle tarif ederken diğerleri uzun ve detaylı anlatımlarda bulunmuşlardır. Bu anlatımlardan bazıları şu şekildedir:

Sahabeleri Peygamberimiz (sav)'in güzelliğini şöyle anlatıyorlardı:

"Allah Resulü sallallahu aleyhi ve sellem çok yakışıklı ve alımlı idi. Mübarek yüzü ayın on dördündeki dolunay gibi parlardı... Burnu gayet güzel idi... Gür sakallı iri gözlü düz yanaklı idi. Ağzı geniş dişleri inci gibi parlaktı... Boynu sanki bir gümüş hüzmesi idi... İki omuzu arası geniş omuz kemik başları kalın idi..."1

Enes b. Malik (ra) anlatıyor:

"Resulullah Efendimizin boyu; ne çok uzun ne de fazla kısa idi. Teni de ne duru beyaz ne de koyu esmerdi. Saçları ise ne düz ne de kıvırcık idi. Kırk yaşına geldiğinde Allah Teala O'nu peygamber olarak gönderdi. (...) Bu fani hayata veda ettiklerinde saçında ve sakalında yirmi tel ak saç yoktu."2

"Resulullah (sav) beyaz güzel ve mutedil (yavaş ve mülayim itidalli) idiler."3

Enes b. Malik (ra) anlatıyor:

"Peygamber Efendimiz (sav) orta boylu idi; uzun da değildi kısa da değildi; hoş bir görünüşü vardı. Saçı ise ne kıvırcık ne de düzdü. Mübarek yüzlerinin rengi ise nurani beyazdı."4

Bera b. Azib (ra) anlatıyor:

"… Resullullah Efendimizden daha güzel birini görmedim. Omuzlarını döğen saçları vardı. İki omuz arası genişçe idi. Boyu ise ne kısa idi ne de uzundu."5

Hz. Ali (ra)'nin torunlarından İbrahim b. Muhammed (ra) rivayet ediyor:

"Dedem Hz. Ali Peygamber Efendimiz (sav)’i anlatırken Onu şöyle tavsif (vasıflandırırdı) ederdi:

"Peygamber Efendimiz (sav) ne aşırı derecede uzun ne de kısa idi; O bulunduğu topluluğun orta boylusu idi. Saçları ne kıvırcık ne de dümdüzdü; hafifçe dalgalı idi. Mübarek yüzlerinin rengi kırmızıya çalar şekilde beyaz; gözleri siyah; kirpikleri sık ve uzun; omuz başları iri yapılı idi… O insanların en cömert gönüllüsü en doğru sözlüsü en yumuşak tabiatlısı ve en arkadaş canlısı idi. Kendilerini ansızın görenler O'nun heybeti karşısında çok şiddetli heyecanlanırlar; üstün vasıflarını bilerek sohbetinde bulunanlar ise O'nu her şeyden çok severlerdi. O'nun üstünlüklerini ve güzelliklerini tanıtmaya çalışan kimse; 'Ben gerek ondan önce gerek ondan sonra onun gibi birisini görmedim.' demek suretiyle O'nu tanıtma hususundaki aczini ve yetersizliğini itiraf ederdi. Allah'ın salat ve selamı O'nun üzerine olsun."6

Hz. Hasan (ra) naklediyor:

"Resulullah Efendimiz yaradılıştan heybetli ve muhteşemdi. Mübarek yüzü dolunay halindeki ayın parlaklığı gibi nur saçardı. Orta boyludan uzun ince uzundan kısa idi. Saçları kıvırcık ile düz arası idi; şayet kendiliğinden ikiye ayrılmışlarsa onları başının iki yanına salar değilse ayırmazlardı. Uzattıkları takdirde saçları kulak yumuşaklarını geçerdi. Peygamber Efendimiz (sav)’in rengi ezher'ul-levn (pek beyaz ve parlak renk) idi yani nurani beyazdı. Alnı açıktı. Kaşları; hilal gibi gür ve birbirine yakındı. Boynu saf mermerden meydana gelen heykellerin boynu gibi gümüş berraklığında idi. Vücudunun bütün azaları birbiri ile uyumlu olup yakışıklı bir yapıya sahipti..."7

Ebu Hüreyre (ra) anlatıyor:

"Hazreti Peygamber (sav) gümüşten yaratılmış gibi nurlu beyazdı; saçları da hafif dalgalı idi."8 "Efendimiz (sav) beyaza pembe karışık renkte idi. Gözleri siyah kirpikleri sık ve uzun idi."9

"Allah Resulünün alnı geniş olup hilal kaşlıydı kaşları gürdü. Iki kaşı arası açık olup halis bir gümüş gibiydi. Gözleri pek güzel bebekleri simsiyahtı. Kirpikleri birbirine geçecek şekilde gürdü… Güldüğünde dişleri çakan şimşek gibi parıldardı. Iki dudağı da emsalsiz şekilde güzeldi… Sakalı gürdü. Boynu pek güzeldi ne uzun ne kısaydı. Boynunun güneş ve rüzgar gören kısmı altın alaşımlı gümüş ibrik gibi gümüşün beyazlığı ve altının da kırmızılığını yansıtır şekilde parıldardı… Göğsü genişti göğsünün düzlüğü aynayı beyazlığı da ayı andırırdı… Omuzları genişti… Kol ve pazuları irice idi. Avuçları ipekten daha yumuşaktı."10

Peygamber Efendimiz (sav)’in hicret yolculuğu sırasında çadırını ziyaret ettiği Ümmü Mabed isimli cömertliği iffeti ve cesareti ile tanınan biri Peygamber Efendimiz (sav)’i tanımamıştır. Ancak Peygamberimiz (sav)'i anlatılanlardan tanıyan kocasına onu şöyle tarif etmiştir:

"Aydın yüzlü ve güzel yaradılışlı idi; zayıf ve ince de değildi. Gözlerinin siyahı ve beyazı birbirinden iyice ayrılmıştı. Saçı ile kirpik ve bıyıkları gümrahtı (bol gür). Sesi kalındı. Sustuğu zaman vakarlı (ağırbaşlılık halim ve heybetli oluş) konuştuğu zaman da heybetli idi. Uzaktan bakıldığında insanların en güzeli ve en sevimlisi görünümündeydi; yakından bakıldığında da tatlı ve hoş bir görünüşü vardı. Çok tatlı konuşuyordu. Orta boylu idi; bakan kimse ne kısa ne de uzun olduğunu hissederdi. Üç kişinin arasında en güzel görüneni ve nur yüzlü olanıydı. Arkadaşları ortalarına almış durumda hep onu dinlerler; buyurduğu zaman da hemen buyruğunu yerine getirirlerdi. Konuşması tok ve kararlı idi."11

Kendisini görenlerin anlattıklarında da görüldüğü gibi Peygamber Efendimiz (sav) olağanüstü yakışıklı görenlerin nefesini kesecek kadar güzel yüzlü ve güzel endamlı idi. Ayrıca atletik ve son derece etkili bir yapısı vardı ve çok kuvvetli idi.

Kaynaklar:

1. Büyük Hadis Külliyatı Cem'ul-fevaid min Cami'il-usul ve Mecma'iz-zevaid İmam Muhammed Bin Muhammed bin Süleyman er-Rudani 5. cilt İz Yayıncılık s. 31
2. Sünen-i Tirmizi Tercümesi Çeviren: Osman Zeki Mollamehmetoğlu Yunus Emre Yayınevi İstanbul 4.cilt s.201
3. Hz. Ebu Tufeyl (ra) G.Ahmed Ziyaüddin Ramuz El Hadis 1. cilt Gonca Yayınevi İstanbul 1997 519/1
4. Et-Tirmizi İmam Ebu İ'sa Muhammed Şemail-i Şerife 2. cilt Hilal Yayınları Ankara 1976 s. 7-8
5. Sünen-i Tirmizi Tercümesi Çeviren: Osman Zeki Mollamehmetoğlu Yunus Emre Yayınevi İstanbul IV.cilt s. 210
6. Et-Tirmizi İmam Ebu İ'sa Muhammed Şemail-i Şerife 1. cilt Hilal Yayınları Ankara 1976 s. 18-19
7. Et-Tirmizi İmam Ebu İ'sa Muhammed Şemail-i Şerife 1. cilt Hilal Yayınları Ankara 1976 s. 18-22-23
8. Et-Tirmizi İmam Ebu İ'sa Muhammed Şemail-i Şerife 1. cilt Hilal Yayınları Ankara 1976 s. 28-29
9. Hz. Ali (ra) G.Ahmed Ziyaüddin Ramuz El Hadis 2. cilt Gonca Yayınevi İstanbul 1997 s. 519/4
10. Huccetü'l İslam İmam Gazali İhya'u Ulum'id-din 2. cilt Çeviri: Dr. Sıtkı Gülle Huzur Yayınevi İstanbul 1998 s. 820
11. İbni Sa'd Tabakat I 230-231; Taberani el-Mu'cem'ül-Kebir IV 49 nu:3605 VII 105 nu:6510; Hakim el-Müstedrek III 9-10; Beyhaki Delail'ün-Nübüvve I 276-284; İbn'Asakir Tarihu Medineti Dumeşk III 314-336 Prof. Dr. Ali Yardım Peygamberimizin Şemaili Damla Yayınevi 3 Baskı İstanbul 1998 s.48

Selam ve dua ile...
Sorularla İslamiyet