- Neden en güzel kıssa denilmiştir hikmeti endir?

Değerli kardeşimiz

"En güzel kıssa"ifadesi Kur'an’da “Ahsenü’l-kasas” olarak geçer.

Ahsenü’l-kasas Hz. Yûsuf’un Kur'an-ı Kerîm’de anlatılan hayat hikayesidir...

Yûsuf sûresinin üçüncü ayetinde geçen "ahsenü’l-kasas" terkibindeki kasas kelimesi “hikâye etmek” manasında masdardır.

Buna göre "ahsenü’l-kasas" “en güzel anlatış” demektir. Ancak masdarlar mef‘ul yerine de kullanıldığından ahsenü’l-kasas terkibi “kıssaların en güzeli” manasını da ifade eder.

Hz. Yûsuf’un kıssası hem bir tek surede (Yûsuf suresi) hem de bütün tafsilatıyla anlatılması bakımından diğer peygamber kıssalarına göre farklılık arzetmektedir.

Müfessirler "ahsenü’l-kasas" terkibine “geçmiş zamanlarda vuku bulmuş en güzel olaylar bütünü” veya “geçmişte cereyan etmiş bir olayın en güzel şekilde anlatılması” manasını vermiş Ebû Mansûr el-Mâtürîdî ahsen-i kasası “en doğru kıssa” diye yorumlamıştır. Bazı âlimler de bu tabirdeki “en güzel” ifadesinin “çok ilgi çekici” manasında olduğunu belirtmişlerdir.

Bu kıssaya “ahsenü’l-kasas” denmesinin hikmetleri konusunda alimler çeşitli görüşler ileri sürmüşlerdir bunlardan bazıları özetle şöyledir:

1. Kur'an-ı Kerîm’de hiçbir kıssanın bu kadar ibret ve hikmet ihtiva etmemesi..

2. Hz. Yûsuf’un kardeşlerinin eziyetlerine sabretmesi onları affederek kendilerine iyilikte ve güzel muamelede bulunması...

3. Kıssanın melekler insan cin şeytan ve hayvanlar gibi her türlü varlık ile peygamberler sâlihler âlimler cahiller erkek ve kadınlar gibi birçok insan tipini ve bunların davranışlarını ele alması; tevhid fıkıh siyer idare siyaset iktisat ve muaşeret gibi din ve dünya işleriyle ilgili temel konuları işlemesi...

4. Kıssa haset edenle edilen efendi ile köle şahitle hakkında şehâdet edilen âşıkla mâşuk hapiste kalanla serbest bırakılan bollukla kıtlık günahla bağışlanma ayrılıkla vuslat hastalıkla sıhhat zilletle izzet gibi zıtlıklar içermesi...

5. Kıssada hsedin mahrumiyet doğurduğu sabrın kurtuluşun anahtarı olduğu aklın duygulara galip gelmesinin hayatın düzenini sağladığı bildirilmekte...

İşte bütün bu ve benzeri hikmetlerden dolayı Hz. Yusuf Suresinde geçen kıssanın “en güzel kıssa” şeklinde adlandırılmış olacağı ileri sürülmüştür.

Kaynaklar:

Taberî Tefsîr XII 89-90;
Ebû Mansûr el-Mâtürîdî Teʾvîlâtü’l-Ḳurʾân VII 269;
İbnü’l-Cevzî Zâdü’l-mesîr IV 178-179;
Kurtubî Tefsîr IX 119-120;
Şevkânî Fetḥu’l-ḳadîr Kahire 1383/1964 III 4-5;
el-Âlûsî Rûḥu’l-meʿânî XII 507
Sırrı Paşa Ahsenü’l-kasas İstanbul 1309 I 8;
Elmalılı Hak Dini IV 2485-2846;
Ö. Nasuhi Bilmen Büyük Tefsir Tarihi İstanbul 1973 I 85-90.

Selam ve dua ile...
İslami Destek Sitesi