Değerli kardeşimiz

Soruda işaret edilen husus ayetin işari veya mecazi bir manası olmaktan uzak görünüyor. İlgili ayetlerin sibak ve siyakları bu manaya izin vermemektedir. Çünkü Kur’an’da yer alan “sayha”ların hepsi hakiki manasıyla bir bağırtıyı ifade etmekte ve gerçekten helak edici güce sahip bir sese işaret etmektedir.

Bu konuda oldukça kapsamlı bir ayetin meali şöyledir.

“Onlardan her birini kendi suçu sebebiyle cezaya çarptırdık: Kiminin üzerine taş yağdıran bir kasırga gönderdik kimini korkunç bir gürültü bastırıverdi kimini yerin dibine geçirdik kimini de suda boğduk. Allah onlara zulmetmedi onlar asıl kendi kendilerine zulmettiler.”(Ankebut 29/40)

Burada: “üzerine taş yağdıran bir kasırganın gönderildiği” kavim Hz. Lut (ve Ad-İbn Kesir İbn Aşur) kavmidir. “Korkunç bir sayhanın/gürültünün bastırıverdiği” kavimler Hz. Salih’in Semud  ve Hz. Şuayb’ın Medyen kavimleridir. “Kimini yerin dibine geçirdik” mealindeki ifadede yer alan ise KARUN’dur. “Suda boğulanlar” ise Hz. Nuh kavmi ile Hz. Musa’ya karşı gelen Firavun ve kavmidir. (bk. Taberî ilgili ayetin tefsiri).

Razi’ye göre bu hususi ses şiddetli bir rüzgârın kulak zarı üzerinde yaptığı olmsuz bir etkiyle ilgili kavimlerin helâkine sebep olmuştu. (Razî ilgili ayetin tefsiri)

Kanaatimizce konuya bu açıdan bakmak Kur’an’da söz konusu edilen bu sesin/gürültünün bağırtının ihtiva ettiği ölümcül etkisi üzerinde durmak daha isabetli olur. Bilindiği üzere insanın işitmesini sağlayan belli bir ses frekansı vardır. Bu frekansın çok üstünde olan bir ses belki de on iki şiddetinde bir deprem etkisi yapacak ve korkunç bir etkiyle kulak zarını patlatacak ruhu psikolojik; bedeni biyolojik bir yıkıma götürecektir.

Ayrıca deprem anında meydana gelen korkunç bir gürültünün varlığına bir çoğumuz da şahit olmuşuzdur. Demek ki bu tür sayhadan maksat depremle birlikte cereyan eden o korkunç gürültü de kastedilmiş olabilir. (bk. Alusî ilgili ayetin tefsiri)

Buna göre Kur’an’da yer alan “sayha” kavramının zikredilmesi depreme eşlik eden o korkunç gürültünün asıl kaynağının araştırılmasına harikulade bir fizik bir jeolojik hadise olan depremin maddi sebeplerini bulmaya ve Allah’ın sonsuz hikmet ve kudretinin bir yansımasını öğrenmeye ve ondan meddi-manevi dersler çıkarmaya bir teşvik de olabilir.

Selam ve dua ile...
İslami Destek Sitesi