Destek Sitesi platformunda Uzman olmak ister misiniz?

Uzman olmak için Şimdi başvurun.

Cansız varlıkların ve hayvanların ahiret hayatları var mıdır?

Oluşturulma tarihi: 31.01.2025 23:16    Güncellendi: 31.01.2025 23:16
Soru Detayı

- Bu konu ile ilgili ayetleri paylaşabilir misiniz? - Kur'an-ı Kerim ve Risale-i Nur ışığında cansızların bitkilerin ve hayvanların ahiret hayatları hakkında bilgi verir misiniz?

Değerli kardeşimiz

Kur’an’da cansızların ahiretteki durumuyla ilgili açık bir ifadeye rastlayamadık.

Kâinatta önemli bir yer tutan güneş sisteminin merkezinde yer alan Güneşin ve Ay’ın yaptığı görev inkâr edilemez.  Bununla beraber Güneş ile Ay’ın kıyamet günü bir araya getirilip cehennem konulacağına  dair sahih hadis rivayetleri vardır. (bk. İbn Hacer Fathu’l-Bari 6/ 299-300)

Bazı alimlere göre “Güneş ile bir araya getirildiği zaman” (Kıyamet 75/9) mealindeki ayetin ifadesi güneş ile ay’ın kıyamet günü bir araya getirilip cehennem atılacağına onlara ibadet edenleri yakacaklarına işarettir.

Diğer bazı alimlere göre de: “Siz de Allah'tan başka taptıklarınız da Cehennem odunusunuz; hepiniz oraya gireceksiniz” (Enbiya 21/98) mealindeki ayette Güneş ile Ay’ın cehennemin yakıtı olacak ve onlara tapanları yakacaklarına işarettir.

Güneş ile Ay’ın cehenneme konulmaları onlara azap etmek için değil müşriklerin inkârcıların tazibi için birer azap aleti olmalarına yöneliktir. (bk. a.g.e a.g.y)

Hayvanlar nefisleri olmakla beraber akılları olmadığı için imtihana tabi tutulmamışlardır. Çünkü imtihanın temel şartı -kötü ve iyilik gibi- zıt kutupların çarpışması esnasında özgür iradenin devreye girerek bir tarafı tercih etmekten ibarettir. Bu zıt kutupların aktörleri ise nefis ve akıldır. Hayvanlarda akıl meleklerde ise nefis olmadığı için imtihan dışı bırakılmışlardır.

Melekler şuurlu olduğu için cennete gidip cennet ehline hizmet edecek ve yine şuurlarıyla Allah’a tespih etmeye devam edeceklerdir. Meleklerin bir kısmı cennette olduğu gibi zebaniler gibi bir kısmı da -yapıları itibariyle hiçbir sıkıntı duymadan- cehennem hapsinin gardiyanlığını yapacaklardır.

Hayvanların şuuru olmadığından cennette yapacakları bir görevleri yoktur. Cehenneme gitmeleri halinde -yapıları itibariyle- sıkıntı çekmeleri kaçınılmaz olduğundan oraya gitmeleri de ilahî rahmete uygun düşmez. Bir tek çaresi kalır ki o da yaratıldıkları toprağa tekrar dönüş yapmalarıdır.

Bununla beraber hayvanların da ruhları yok olmayacak her bir türün ruhları belli bir hayvan bedeninde saklanarak cennete yerleştirilecektir.

Rivayetlere göre Hz. Salih’in devesi Hz. Süleyman’ın hüdhüdü ve karıncası Ashab-ı Kehfin köpeği gibi bazı hayvanlar cennete gireceklerdir.

Bir hadiste şöyle buyurulmuştur:

“Kurbanlarınızı sağlam güçlü olanlardan seçin çünkü onlar sırat köprüsünde sizin bineklerinizdir."(Kenzu’l-ummal h. No: 12177).

Bu rivayetten kurban olarak kesilen hayvanların da ruh ve bedenleriyle köprüden geçip cennete gideceklerini anlamak mümkündür.

Bediüzzaman’ın aşağıdaki açıklamaları da bu konuya ışık tutmaktadır.

“Hayvanların ruhları bâki kalacağını ve hüdhüd-ü Süleymanî (a.s.) ve Neml'i ve Nâka-i Salih (a.s.) ve kelb-i Ashâb-ı Kehf gibi bazı efrad-ı mahsusa hem ruhu hem cesediyle bâki âleme gideceği ve herbir nev'in ara sıra istimâl için cesedi bulunacağı rivâyet-i sahihadan anlaşılmakla beraber; hem hikmet ve hakikat hem rahmet ve rubûbiyet öyle iktiza eder.”(bk. Şualar Üçüncü Şua).

Bu ifadelere göre; Hz. Süleyman’ın Hüdhüdü ve karıncası Hz. Salih’in devesi Ashab-ı Kehf’in köpeği gibi bir kısım hayvanlar ruh ve cesetleriyle birlikte bâkî âleme-cennete gidecektir. Bu konuda hadis rivayetleri vardır. Bununla beraber hikmet ve hakikat rahmet ve rububiyet de bunun böyle olmasını ister. Çünkü;

1.Ebedî olan Allah’ın sadık dostu ebedî olacaktır. Bâkî olan Allah’ın şuurlu aynası bâkî olacaktır(a.g.e).

“İyi bilesiniz ki Allah’ın velilerine/dostlarına korku yoktur onlar üzüntüye de uğramazlar.”(Yunus 10/62)

mealindeki ayette samimi dostluğun kazanımlarına işaret edilmiştir.

2. Bu hayvanların da Allah’a karşı gösterdikleri samimi dostlukları söz konusudur. Örneğin; Hüdhüd güneşe tapanlardan şikayetçi oluyor; göklerde ve yerde gizli olan her şeyi bilen Allah’a tapmayı bırakıp da hiçbir şey bilmeyen şuursuz güneşe tapanları adeta ahmaklık ve akılsızlıkla suçluyor(bk. Neml 27/24-25).

3. Keza Hz. Süleyman’ın karıncası onun askerlerinin ayakları altında-kazara-ezilmemeleri için dikkatli bir komutan edasıyla arkadaşlarının derhal yuvalarının içine sığınaklara girmeleri talimatını veriyor(bk. Neml 27/18). Maiyetindeki raiyelerine samimî hizmet eden bir kraliçenin askerlerinin -boş yere- burnu kanamasına izin vermeyen bir komutanın tavrını gösteren söz konusu karıncanın -yaratandan ötürü yaratılanı sevme yarışında- Allah’a karşı samimi dostluk payesini kazandığını göstermektedir.

4. Ashab-ı Kehfin köpeğinin gösterdiği fedakârlık zaten dillerde destandır. İnkârcı zenginlerin sofrasını bırakıp sırf Allah için aç susuz kalan ama yüce Allah’a iman eden mağara arkadaşlarının arkadaşlığını tercih etmesi(Kehf 18/13-18) onun samimi dostluğunun belgesidir.

5. Hz. Salih’in devesi zaten baştan başa bir mucize eseridir. Onun peygamberliğinin belgesidir.

Ayrıca bütün canlılar camiasında adaletin hükümran olması için  akıl gönül veya his/duygu bazında bir şefkat bir duyarlılık verilmiştir. Akıl ve gönül şuurundan mahrum olan canlılara da  -gayrı şuurî olsa bile- bir hiss-i şefkat bir istidat verilmiştir. Kediler tavuklar gibi aslanların da yavrularına karşı gösterdiği tavırlar bu hiss-i şefkati açıkça göstermektedir. Fıtratlarında var olan şefkat hislerine aykırı bir davranış olduğu zaman bu husus bir zulüm olarak o hayvanların defterlerine geçer ve kıyamet günü “boynuzsuz koyunun boynuzlu koyundan hakkı alındığı zaman” bu hayvannlar arasında da hak ve adalet çerçevesinde bir ihkak-ı hak söz konusudur. Kaldı ki Allah’ın koyduğu bu fıtrî kanunlara riayet etmeyenler dünyada da cezasını çekeceklerdir. Bediüzzaman hazretlerinin ifade ettiği gibi;

“Mâsum bir insana veya hayvanlara gelen felâketlerde musibetlerde beşer fehminin/aklının anlayamadığı bazı esbab ve hikmetler vardır. Yalnız meşiet-i İlâhiyenin düsturlarını hâvi şeriat-ı fıtriye ahkâmı aklın vücuduna tâbi değildir ki aklı olmayan bir şeye tatbik edilmesin. O şeriatın hikmetleri kalb his istidada bakar. Bunlardan husule gelen fiillere o şeriatın hükümleri tatbikle tecziye edilir. Meselâ bir çocuk eline aldığı bir kuş veya bir sineği öldürse şeriat-ı fıtriyenin ahkâmından olan hiss-i şefkate muhalefet etmiş olur. İşte bu muhalefetten dolayı düşüp başı kırılırsa müstahak olur. Çünkü bu musibet o muhalefete cezadır. Veya dişi bir kaplan öz evlâtlarına olan şiddet-i şefkat ve himâyeyi nazara almayarak zavallı ceylânın yavrucuğunu parçalayarak yavrularına rızık yapar. Sonra bir avcı tarafından öldürülür. İşte hiss-i şefkat ve himâyeye muhalefet ettiğinden ceylâna yaptığı aynı musibete mâruz kalır.”(bk. Mesnevi-i Nuriye Katre Nokta).

Selam ve dua ile...
İslami Destek Sitesi