"Bir gün sahabeler (ra) ilmin kapısı olan Hz. Ali kv. Efendimizden Kef Ha Ya Ayn Sad kelimesinin anlamını sordular çok ısrar ettiler. Sen müminlerin halifesisin veliler sultanısın ilim şehrinin kapısısın sen bu kelimenin anlamını vermezsen kimse veremez dediler. Hz. Ali kv. Efendimiz de Resulullah'ın (sav) anlamını vermediği kelimenin anlamını benden nasıl istersiniz ve ben nasıl veririm buyurdu. Sahabe (ra) ısrar edemedi. Bir gün sabah namazına giderken sahabeler Hz. Ali kv. Efendimizin bir şey okuduğunu duydular yavaşça yanına yaklaşıp dinlediler Hz. Ali kv. Efendimiz şöyle diyordu; YA KEF HA YA AYN SAD....FAĞFİRLİ."

- Bu olayda olduğu gibi sahabe efendilerimiz zamanında ve tasavvuf geleneğinde hurufu mukatta ile zikretmek var mıdır? Varsa bu neden yaygın bir durum değildir?

- Hurufu mukattaalar tefsir geleneğimizde nasıl tefsir edilmiştir?

Değerli kardeşimiz

- Hurf-u Mukattaanın manası açık olmadığı için değişik yorumlar yapılmıştır. Bazıları bu harfleri müteşabih saydığı için ilmini Allah’a havale edip üzerinde yorum yapmamayı tercih etmişlerdir.

- Genellikle müfessirler bu konuda alimlerin değişik görüşlerini aktarmışlardır. Manaları açık olmadığı için haklarında onlarca yorum yapılmıştır.

- Bunların hepsini aynı manada olmadığı kesindir. Bu sebeple Hz. Ali’nin K-H-Y-Ayn-Sad harfleriyle yaptığı dua diğerleri için de uygulanır anlamına gelmez.

- Sünni kaynaklarda Hz. Ali’nin bu duası -sorudaki sahabenin yalvarması şeklindeki hikâyeye yer verilmeden- kısaca anlatılmıştır.

Bu konuda Elmalı Hamdi Yazır’ın şu ifadeleri diğer tefsirlerdeki bilgilerin kısa bir özeti gibidir:

“Hz. Ali'nin de "Ey kâf hâ yâ ayn sâd beni bağışla" diye dua ettiği rivayet edilmiştir ki buna göre bu Allah'ın bir ismidir. İbn Abbas'tan da her harfin kebir kerim gibi Allah'ın isimlerinden birini gösteren bir işaret olduğuna dair bir kaç mânâ rivayet edilmiştir. Kısaca dil akımından sözlük anlamı itibariyle bir anlam çıkarmak mümkün değildir."

"Fakat akıl yoluyla bu konuda sayısız ihtimaller düşünülebilir. Mesela bunlardan başka kâf Zekeriya'ya; ha hanımına; ya Yahya'ya; ayın İsa'ya; sad Mustafa'ya remz (bir işaret) olarak sûrenin içeriğinin bir özeti olma ihtimali bulunduğu gibi; kâf kelimelere; hâ lâhût'a; yâ yakîne; ayın ilme; sâd sıdka bir işaret olmak üzere bir önceki sûrenin sonunun bir kısa özeti olmak gibi ihtimaller de vardır. Ve dolayısıyla sayısız ihtimal yönleri içinde müteşabihtir."

"Faydası ise kendi kendine bırakılacak olan aklın ihtimaller içinde nasıl çırpındığını göstererek yüce gayeleri idrak etmekte acizlik ve şaşkınlığının derecesini göstermektir ki buna ibtila-i râsihin (ilimde derinleşenlerin imtihanı) denir.” (Elmalı İlgili ayetin tefsiri-ayrıca bk. Taberi Razî Kurtubî ilgili yer)

- Konuyla ilgili tefsirlerdeki bilgi şu merkezdedir:

“Hz. Ali "Ey kâf hâ yâ ayn sâd”ın Allah’ın bir ismi olduğunu belirttiği ve "Ey kâf hâ yâ ayn sâd beni bağışla" diyerek dua ettiği rivayet edilmiştir. (bk. Taberi Ebu’l-Ferec İbnu’l-Cevzî Zadu’l-Mesir İbn Cüzay Kurtubî Alusi ilgili ayetin tefsiri)

 Taberi bu bilginin kaynağı olarak Hz. Fatıma’yı gösterir. (bk. Taberi Alusi ilgili yer)

İlave bilgi için tıklayınız:

- Huruf-u mukattaa (elif-lam-mim...) hakkında açıklama yapar mısınız ...

Selam ve dua ile...
İslami Destek Sitesi