Değerli kardeşimiz

Hadis kitaplarının güvenirliliği hadislerin de güvenir olduğu anlamındadır. Hadis kitaplarının sıhhatçe en kuvvetli olan altısı Kütüb-ü Sitte adı altında toplanmıştır. Bunlara "sıhah-i sitte" veya "usul-ü sitte" de denir. Bu altı kitaptan ilk beşi Buhari ve Müslim'in sahihleri Nesai Ebu Davud ve Tirmizi'nin sünenleridir. Altıncı kitap olarak İmam Malik'in Muvatta'sını veya Darımi'nin sünenini koyanlar olmuşsa da sonunda İbn-i Mace'nin süneni ağırlık kazanmıştır. Bu demek değildir ki İmam Malik'in Muvatta'sı sıhhat bakımından İbn-i Mace'den geridedir. Sebep Muvatta hadislerinin diğer hadis kitaplarında zaten mevcut olmasıdır.

Bilindiği gibi sahih hadisleri ilk defa toplayan ve tasnif eden muhaddis Buharî"dir. Buhârî'yi talebesi Müslim takib etmiştir. Gerek Buharinin gerek Müslim'in kitaplarında bulunan hadislerin sıhhat bakımından dereceleri yine onların ittifak etmelerine ve infirad etmelerine göre tesbit edilmiştir. Sahih hadisler için yapılan dereceler yedi kısımda mütalaa edilmiştir. Bu dereceler şöyledir:

1. Buhârî ve Müslim'in müştereken kitaplarına aldıkları hadisler bunlara "müttefakun aleyh" denir. Bu konuda yapılmış bazı çalışmalar bulunmaktadır. En son çalışma Muhammed Fuad Abdülbâkî tarafından "El Lü'lü vel-Mercân fima't-tefaka aleyhiş-Şeyhân" adıyla yapılmıştır. Bu çalışma Türkçeye de tercüme edilmiştir. Bu araştırmaya göre müttefekun aleyh * niteliğinde ve birinci derecede sahih hadis miktarı 1906'dır.

2. Buhârî'nin yalnız başına rivâyet ettiği hadisler;

3. Müslim'in yalnız başına rivâyet ettiği hadisler;

4. Her ikisinin de şartlarına uymakla beraber Buhârî ve Müslim'in kitaplarına almadıkları hadisler;

5. Buhârî'nin şartlarına uymakla beraber kitabına almadığı hadisler;

6. Müslim'in şartlarına uyduğu halde kitabına almadığı hadisler;

7. Her ikisinin de şartlarına uymamakla beraber diğer hadis imamlarına göre sahîh olan hadisler.

Bu derecelere göre her kısımda bulunan hadisler kendilerinden sonraki kısımlara dâhil hadislerden daha sahihtir [Tahir el-Cezâirî Tevcîhu'n-Nazar Beyrut (t.y). s. 119].

Sahih hadisle amel etmek zorunlu olan bir husustur. Alimlerin ittifakına göre şartlarını taşıyan sahih bir hadis işitende bilgi ve kat'î kanaat meydana getirir ve kişinin hadisin gereği ile amel etmesini zorunlu kılar. İsterse bu tür bir sahih mütevatir değil ahad hadis olsun. Haber-i vahidlerin de bilgi ifade ettiklerini savunan alimler bulunmaktadır. Burada mühim olan bilgi ifadesi değil sahih haberin amelde esas olmasıdır. [İbn Hazm El-İhkam fî Usulil Ahkam Beyrut 1983 I 119; Serahsi Usul İstanbul (t.y) I 112; Ali Osman Koçkuzu Hadis İlimleri ve Hadis Tarihi İstanbul 1983 s. 112].

İlave bilgi için tıklayınız:

- Hadislerin yazılması toplanması günümüze kadar ulaştırılması ve sünnetin bağlayıcılığı konusunda detaylı bilgi verir misiniz?

Selam ve dua ile...
İslami Destek Sitesi