- Kur'ân'ımızı niçin okuyoruz veya niçin okuyacağız?

Değerli kardeşimiz

Ebu Said el Hudri radiyallahü anhden rivayet edilen hadiste buyrulur ki;

“Doğu tarafından bir takım insanlar zuhur edecek onlar Kur’an-ı Kerim’i okuyacaklar fakat Kur’an-ı Kerim onların gırtlaklarından aşağı geçmeyecek. Onlar okun av hayvanını delip çıktığı gibi dinden çıkacaklar; ok bir daha kirişine dönmediği gibi onlar da artık bir daha dine dönemeyeceklerdir. Onların alameti  tıraştır.” (Buhari Tevhid 57)

Buharî ve diğerleri bu hadisi Haricilere yormuşlardır. Gerçekten Haricîler oldukça dindar olmalarına rağmen dinî anlamadaki yanlışları sebebiyle dinden çıkmış ve Hz. Ali (ra) onlarla savaşmak zorunda kalmıştır. (bk İrşadü’s-Sâri Fethu’l-Bari Umdetü’l-Kari ilgili hadisin şerhi)

İlgili rivayetlerde şu ilaveler de vardır: "Ey Allah'ın Rasulü (onların) alâmetleri nedir?" diye sordular da "Saçlarını kökten tıraş etmeleridir." buyurdu. (Müslim zekat 149; Ahmed b. Hanbel 2/197)

Bu hadislerde vasıfları belirtilenler Haricîlerdir. Nitekim Müslim'in bir rivayetinde bu kavmin bu hadislerde belirtilen sıfatları sayıldıktan sonra: "Bunlar insanlar tefrikaya düştükleri zaman ortaya çıkarlar." buyurulması da bu fırkanın Hariciler olduğunu açıkça ispat eder. Çünkü Hâriciler Hz. Ali (ra) ile Hz. Muaviye (ra) arasında çıkan tartışmalar sonunda zuhur etmiştir. (Sünen-i Ebu Davud Terceme ve Şerhi Şamil Yayınevi: 15/588-589)

Başın tümünü tıraş ettirmek Haricîlerin alâmetlerindendir. Bu mevzuda İmam-ı Nevevi şöyle diyor: "Her ne kadar bazıları başın tümünü tıraş ettirmenin Hâricilerin alâmeti olması noktasından hareket ederek böyle tıraş olmanın mekruh olduğunu söylemişlerse de aslında bu söz doğru değildir. Çünkü alametlerin bazısı haram bazısı da helal olur. Haricilerin bu alameti helal olan alametlerdendir.

Ulemânın açıklamasına göre başın tümünü tıraş ettirmek her halükârda caiz olmakla beraber kendisine saç bakımı zorlaşan kimsenin saçının tümünü tıraş ettirmesi müstehabdır. (bk. el-Azimâbadi Aynü'l-Ma'bud XIII 112)

Bir diğer nokta şudur: “Ahir zaman” ifadesi Hz. Peygamber (a.s.m) devrinden başlayan kıyamete kadar devam edecek bir süreçtir. Çünkü Hz. Muhammed (a.s.m) bizzat ahir zaman peygamberi unvanına sahiptir. Bu sebeple “Ahir zamanda gelecek...” bir grup insanı daha o zamanki haricilerle açıklamak doğru olmadığı anlayışı uygun değildir.

Bununla beraber her asırda Haricî zihniyetindeki gruplar hep var olagelmiştir.

Harici ve bagîler gibi İslam halifesine karşı ayaklanan ehl-i bidayı yaptıklarından tövbe edip özür dilemeleri istendikten sonra müspet bir cevap alınmadığı takdirde devletin onlarla savaşması gerekir. Nitekim Hz. Ali (ra) bunu yapmıştır. Bu hususta ümmetin icmaı vardır.(Nevevî ilgili hadisin şerhi).

Hadisin haber verdiği güruh sistemli ve köklü bilgilerden mahrum bir kısım sloganlar ezberletilmiş akıldan çok his ve heyecana tabi düşüncesi kıt gençlerdir. Bunlar kendilerine telkin edilip ezberletilen sloganlarla heyecana gelip tahrik edilirler. Sloganlar ise en dindar kimselerin bile hoşuna gidecek güzel sözlerdir. Kur'an'dan bir ayet Hz. Peygamber (aleyhissalâtu vesselâm)'den bir hadistir. Ancak bu sloganların yaşayışlarına tesiri yoktur. Alimlerin belirttiği üzere bunlar lafta inandıklarını söylerler kalpleriyle inanmazlar. Zahiren güzel sözler söylerler ancak söylediklerine aykırı hareket ederler.

Buna göre en azından bir kısım mühim fitnelerde tecrübesiz ve kıt düşünceli gençlerin birinci derecede rol oynayacağı bunların herkesçe makbul ve müsellem olan güzel sözler ayet ve hadisten alınma parlak düsturlarla ortaya çıkacakları ancak sözleriyle amellerinin bir ilgisinin olmayacağı belirtilmiştir. (bk. Sünen-i Ebu Davud Terceme ve Şerhi Şamil Yayınevi: 15/584-585.)

- Kur’ân’ımızı Kitabımızı niçin okuyoruz veya niçin okuyacağız?

İlk inen ayetlere uymuş olmak için; Allah’ın adına ve O’nun gönderdikleri olduğu için (Alak 96/1-5) Allah tarafından Kur’ân okumamız emredildiği için okumaktayız! (Neml 27/92) Peygamberimiz (asv)'in tüm hayatı boyunca ve veda hutbesindeki son tavsiyesinde Allah’ın kitabına ve benim sünnetime tutunun diye vasiyet ettiğinden dolayı (Buhari Fedâilü’l-Kur’ân 18); gıpta edilmesi gereken iki tür insandan birisi olmak için ki; onlardan biri Allah’ın kendisine mal verdiği onunla gece gündüz Allah yolunda infak edip sevap kazanan diğeri kendisine kitap verilen geceleri O kitabı okuyarak gündüz de hayatına uygulayarak ve o yolda olan kimse gibi olmak için Kurân’la beraber olacağız! (Buhari Fedâilü’l-Kur’ân 20)

İnsanların en hayırlısı ve en faziletlisi olmak için; (Buhari Fedâilü’l-Kur’ân 21) okuduğumuz Kur’ân’ın herbir ayetinden istifade edip hayatımızda yaşama prensipleri olarak kabul edip okuyacağız. (Buhari Fedâilü’l-Kur’ân 36)

Okuduğumuz Kur’ân’la amel eden mü’minlerden olup tadı ve kokusu güzel meyve gibi olmak için okumalıyız. Değilse tadı acı kokusu kötü Ebu Cehil karpuzu gibi olan münafıklardan olmayalım diye (Buhari Fedâilü’l-Kur’ân 17-36) sekinenin bize inmesi meleklerin bizi dinlemesi için gece gündüz devamlı (Buharî Menakıb 15-25); haftada veya on onbeş günde bir hatim edecek derecede Kur’ân’ı okuyup anlamaya çalışacağız. (Buharî Fedâili-l-Kur’ân 34; Muvatta’ Kur’ân 15)

Allah’a yakın olanlardan olmak için (İbn-i Mâce Mukaddime 16) misk dolu kaplar gibi olmak ve çevremize faydalı kokular saçmak için; Kur’ân’ın hakkını verenlerden olmak için Allah’ın kitabıyla yükselteceği toplumlardan olmak (İbn-i Mâce Mukaddime 16) en hayırlı ilaç ve tedavi yöntemi Kur’ân olduğu için O’nu çok okuyup O’nunla tedavi olmak için (İbn-i Mâce Tıb 28) Kur’ân’ı okuyup okutacağız.

Öğrenip unutmamak için devamlı tekrar ederek (Muvatta’ Kur’ân 15) bir ayet bile olsa öğrenip başkalarına ulaştırmak seçkin sahabilerin birbirlerine Kur’ân hadis öğrettikleri gibi olmak için (Dârimî Mukaddime 46) ilmin en büyük felaketi unutmak olması dolayısıyla kitabımızı unutmamak için (Dârimî Mukaddime 51) harabe bir ev gibi olmamak için Allah’ın ziyafet sofrası olan Kur’ân’dan nasibimizi almak için (Bundan sonraki bölümler Dârimî Fedâilü’l-Kur’ân’dan aynen aktarılmıştır); ve herbir harfine en az on sevap alacağımızı bildiğimiz için bu Kur’ân’ı okuyup okutacağız.

Evlerimiz bereketle dolsun tüm şeytanlar evlerimizi ve işyerlerimizi terketsin için ahirette şeref elbisesi giyebilmek ve Allah’ın rızasını kazananlardan olmak için pekçok semiz develere sahip olmaktan daha hayırlı bir iş yapmış olmak için melekler hakkımızda bağışlanmada bulunsunlar için ve Allah’ın sapasağlam ipine tutunmuş olmak için Allah’ın azap etmeyeceği kalplerden olan Kur’ân’ı belleyen ve saklayan kalplilerden olmak için ve Allah’ın himayesinde ve terbiyesinde kalabilmek için Kur’ân’ı okuyup anlayacağız.

Kur’ân’ı sevip ebedi kurtuluşa erenlerden olmak için aleyhimizde değil lehimizde şahitlik yapması için ve Allah dostlarından olmak için Kur’ân’a uyup cennete girenlerden ve cehenneme düşmeyenlerden olmak için dünya ve münakaşa için değil Allah rızasını kazanmak için hükmü Kur’ân’dan alıp bizi haksızlık ve sertlikten uzaklaştıracağı için Kur’ân’ı okuyup anlayacağız.

Bizden öncekilerin haberlerini bizden sonrakilerin bilgilerini öğrenmek büyüklenerek Kur’ân okumayı terkedip Allah’ın azabına düşenlerden olmamak doğru yolu Kur’ân’dan başka yerlerde arayıp sapıtanlardan olmamak için okumakla alimlerin doymadığı çok okumadan dolayı eskimeyen ve bıkkınlık vermeyen olağanüstü güzellikleri bitmeyen bir kitap olduğu için Kur’ân’ı okuyup okutacağız.

Kur’ân’a uygun görüş ortaya koyup doğru söyleyenlerden olmak ve Kur’ân’la hükmedip adil davrananlardan olmak için Kur’ân’la amel edip sevap kazanmak için insanları Kur’ân’a çağırıp doğru yola eriştirmek için Kur’ân’ı okuyup okutacağız.

Her gün en azından üç ayet okumamıza hiçbir engel olmadığı için kalplerimizi Kur’ân’la nurlandırmak evlerimiz O’nunla şenlendirmek ihmal edilen bir kitap olmaması ve gönüllerimizde elbisenin eskimesi gibi eskimemesi için en çok okunacak kitabın Kur’ân olması için bu Kur’ân’ı okuyup okutacağız. Çünkü Allah sözü olan Kur’ân’ın diğer kitap ve sözlere üstünlüğü Allah’ın kullara olan üstünlüğü gibidir.

Gafil olanlardan değil ibadet edenler olarak yazılmak için her gece ve gündüzde imkanımıza göre mutlaka on elli yüz iki yüz ayet de olsa mutlaka okuyup Kur’ân’la konup Kur’ân’la göçen kimse gibi olalım diye Kur’ân’ı baştan sona her zaman tekrar ederek okuyacağız.

Bu dünyada en büyük şan ve şerefimiz olduğu için cennette rahatlığımıza sebeb olacağı için okumaya devam edeceğiz.(Müsned II 325)

Sadece ezberlemiş olmak için değil bildiğimizi yaşamak hayata aktarmak ve Kur’ân ahlakıyla ahlaklanmak için okumalıyız. Abdullah ibn Mes’ûd’un şu sözünü hatırlatmak istiyoruz: “Kur’ân hafızının Kur’ân’ın hükümlerini bilmesi gerekir. Böylece Allah’ın ne istediğini ve kendisine neyi emrettiğini anlar ve okuduğundan yararlanmış olur. Ve onlarla amel edip pratik hayatına o ayetleri aktarır..”(Tefsîr’u Kurtubî Mukaddime 1/21)

Okuyan bir elçi tebliğci görevli olmak için. (Beyyine  97/2) Allah’ın kitabını okuyan namazı ikame eden yani devamlı kılıp kötülüklere bulaşmayan Allah için gizli açık infak eden hiç zarara uğramayan bir kazancı elde etmek için (Fâtır  35/29); Allah’ın ayetlerini okuyan ve bizi ahiretteki azaptan uyaran bir elçiye uymak ve böyle bir elçinin yolundan gitmek için (Zümer  39/71) Rabbimizden gelen kitabımızı gereği biçimde okumuş olmak için (Bakara  2/121)Bel’am gibi (yani bilip amel etmeyen türde kişiler) olmamak yani okuduğu bildiği vahyî gerçeklerden ayetlerden sıyrılıp çıkıp şeytana uymamak ve dosdoğru yolda olmak için (A’raf  7/175) Rabbimizden bize gönderilen vahyolan şeyleri öğrenmek için okuyup okutacağız! (Kehf  18/27; Ankebût  29/45).

Nuh (as) İbrahim (as) ve diğer örnek şahsiyetleri peygamberleri öğrenip onlar gibi olmak onlar gibi yaşamak ve örneğimiz onlar olsun diye (Yûnus  10/71; Şuarâ  26/69) okuduğumuz Kur’ân’la imanımız artsın ve güvenceyi sadece Allah’la ve Allah’ın yolunda bulalım başka yerlerde ve kimselerde güvence aramayalım diye (Enfâl  8/2) tüm hadis-i şerifleriyle Peygamberimiz (asm) âdeta aramızda iken her soracağımıza cevap bulma imkanımız varken hadis kitaplarından hadis-i şerifleri öğrenip okuyup anlayıp hadislere göre günlük hayatımızı ayarlamak için okuyacağız. Kur’ân’ı anlamak yaşamak hayatımızı Kur’ân’a göre düzenlemek için okuyacak ve okutacağız (Âl-i İmrân  3/104) başkalarının huzurunda değil Allah’ın huzurunda secde etmek başka sebebler için değil Allah’ın azabından korkarak cennetini ümit ederek ağlayarak secdeye kapanan kimseler gibi olmak için (Meryem  19/58) apaçık ayetler okununca yüzlerinde hoşnutsuzluk beliren kafirler gibi olmamak okuyunca memnun olmak hayatımızı Kur’ân’a göre değiştirmek ve hayırlı amellere koşmak ve kötü sonuçlardan korunmak için (Hacc  22/72) bize kadar ulaşan milyonlarca basılan çoğaltılan ezberlenen Kur’ân ayetlerine arkamızı dönmeyelim diye ve ayetlere karşı saçma sapan konuşmuş olmamak için (Mü’minûn  23/66-67) Allah’ın ayetlerini yalanlamış olmamak yalanlayanlardan olmamak ve tüm okuduğumuz ayetleri kabul etmek tasdik etmek için (Mü’minûn  23/105) musiki dinler gibi dinlememek kulaklarında ağırlık olup ta büyüklük taslayanlar gibi olmamak Kur’ân’a arkasını dönenler gibi olmamak ve kıyamet günü azapla müjdelenenlerden olmamak için bu Kur’ân’ı okuyacağız.(Lokman  31/7; 45 Câsiye 8 31)

Okunan ayetler karşısındaki tavrımız kafirler gibi olmasın ahiret inancımız sağlam olsun ve ona göre amel edelim diye (Câsiye  45/25) işittik ve isyan ettik diyen Yahudiler gibi olmayalım işittik ve itaat ettik diyen Müslümanlardan olalım diye (Nisâ  4/46) kendilerine gelen Kur’ân gerçeğine ve Allah’ın vahyine karşı; “Bu Kur’ân bizim içinde bulunduğumuz hayatı değiştirecek gerçekten büyüleyici bir kitaptır” diyen kafir ve müşrik insanlar gibi olmamak ve içinde bulunduğumuz bozuk hayatı Kur’ân’a göre değiştirmek ve düzeltmek için bu Kur’ân’ı okuyacağız! (Ahkâf  46/7).

Rahmet ve öğütlerinden nasip almak bize kafi gelen tek kitap Kur’ân’dır diyebilmek için (Ankebût  29/51) okuyup okutacağız! (bk. Abdullah Parlıyan Açıklamalı Tam Riyazu’s-Salihin Tercümesi  295-299).

Selam ve dua ile...
Sorularla İslamiyet