- Nazar / göz değmesi kaderin önüne geçer mi?

Değerli kardeşimiz

Soruda geçen hadis şu şekilde de tercüme edilebilir:

"Göz değmesi haktır. Eğer kaderi (delip) geçecek bir şey olsaydı (kader ile yarışan bir şey olsaydı) bu göz değmesi olurdu..." (bk. Müslim Selam 42; Tirmizî Tıbb 19)

Tirmizî'de "Göz değmesi haktır" ibaresi yoktur.

Nazar göz değmesi ve büyü gibi şeylerin hepsi Allah’ın ezeli ilminde bilinen ve öyle takdir edilen şeylerdir. Dolayısıyla "nazarın kaderin önüne geçmesi" diye bir şey söz konusu olamaz.

Hadisin “Eğer kaderi (delip) geçecek bir şey olsaydı (kader ile yarışan bir şey olsaydı)” ifadesinden maksat nazardeğme işinin çetinliğini ve zararının fazlalığını belirtmektir. Yani eğer takdir-i İlâhîye aykırı bir şeyin meydana gelmesi mümkün olsaydı o şey nazardeğme işi olacaktı. Demek ki kadere aykırı bir şey olmaz.

Buna göre nazarı olan şahıs bir kimseye baktığı zaman ona zarar verebilir yani zarara sebebiyet vermiş olur. Zararın sebebi ve faili bakan kişidir zararın yaratıcısı ise Allah'tır. Yoksa bizzat nazar eden kişi o hadiseyi meydana getirmiş değildir. Nazarı keskin olan kimse bir şeye baktığı anda Cenab-ı Hak o şeyde zararı yaratmaktadır. Çünkü iyiliği de kötülüğü de yaratan Allah’tır. Allah’ın ilmi ve iradesi dışında hiçbir şey meydana gelmez.

Bu hadiste aynı zamanda Efendimiz (asm) nazarın hak olduğuna dikkat çekmekle beraber kaderin önemini ve onun da hak olduğunu vurgulamaktadır.

(bk. İbrahim Canan Kütüb-i Sitte Tercüme ve Şerhi h. No: 4041; Ahmed Davudoğlu Müslim Tercüme ve Şerhi; Haydar Hatiboğlu İbni Mâce Tercümesi ve Şerhi ilgili hadis)

Selam ve dua ile...
İslami Destek Sitesi