- İmam Gazali'nin 'İlahi Nizam' kitabının 'Tefekkür' bölümünde şu hadis geçiyor: Allah ondan razı olsun İbni Abbas anlatır:
- Bir ara bir kısım insanlar Allah hakkında düşünüyorlardı. Allah Resûlü buyurdular ki: Allah’ın yarattıkları hakkında düşünün Allah hakkında düşünmeyin. Çünkü siz O'nun büyüklüğünü hakkıyla takdir edemezsiniz. Allah'ın Resulü bir gün bir topluluğa uğramıştı. Onlar düşünüyorlardı. Rasûl aleyhissalatü vesselam sordu: Niçin konuşmuyorsunuz?
Dediler: Allah'ın yarattıkları hakkında mı düşünelim?
Resul aleyhissalatü vesselam buyurdu: İşte böyle yapın! Allah’ın yaratıkları hakkında düşünün fakat Allah hakkında düşünmeyin. Şu garp tarafında bir beyaz arz vardır. Nuru beyazıdır beyazı da nurudur. Güneşe kırk günlük mesafededir. Orada Allah'ın mahlukatından öyle yaratıklar vardır ki göz açıp-yumacak kadar Allah'a isyanları yoktur.
Dinleyenler dediler: Şeytan nerede? Onlara musallat olmuyor mu?
Resul aleyhissalatü vesselam buyurdu: Şeytan yaratıldı mı yaratılmadı mı bilmiyorlar.
Dediler: İnsanoğlundan haberleri var mı?
Resul aleyhissalatü vesselam buyurdu: Adem yaratıldı mı yaratılmadı mı bilmiyorlar."
- Bu hadisin senedi sağlam mıdır? Bu dünya dışında mükellef başka varlıkların varlığına işaret eder mi?

Değerli kardeşimiz

Allah’ın zatını değil eserlerini sanatlarını ve nimetlerini tefekkür etmekle ilgili hadis-i şerifler vardır.(1) Ancak soruda geçtiği şekliyle sahih bir rivayet bulamadık.

Soruda geçen rivayette senet ve hadis kaynağı verilmemiştir.

Iraki ve Sehavi bu konuyla ilgili rivayetlerin zayıf olduğunu İbnü’s-Sübki de bu rivayetin bir senedini bulamadığını belirtmiştir.(2)

Eğer rivayet sahih ise burada geçen varlıklar “Orada Allah'ın mahlukatından öyle yaratıklar vardır ki göz açıp-yumacak kadar Allah'a isyanları yoktur.” ifadesinden de anlaşılacağı üzere insan ve cin türü mükellef ve sorumlu bir varlık değildir. Bunlar melek gibi isyan etme özelliği olmayan varlıklardır. Nitekim benzer rivayetlerde bu varlıklar “nurdan yaratılan ve kendilerine ruhaniyyun denilen varlıklar” olarak ifade edilmiştir.(3)

Demek ki burada geçen varlıklar insan ve cin türü mükellef varlıklar değil melek gibi nurani varlıklardır isyan etmek gibi bir özellikleri yoktur tefekkür için yaratılmışlardır.

İlave bilgi için tıklayınız:

- Uzaylılar var mıdır?

- Kâinatta yalnız mıyız? (Vido: Prof. Dr. Şadi EREN.)

- Allah'ın zatını düşünmemekle ilgili hadisler hakkında bilgi verirmisiniz?

Kaynaklar:

1) Mecmau’z-Zevaid 1/81 Kenzu’l-Ummal h. No: 5705-5707.
2) bk. Mahmud b. Muhammed el-Haddad Tahrîcu ehâdîsi İhyâi ‘ulûmi’d-dîn (Riyâd: Dâru’l-‘Âsıme 1408/1987) 1/2458-2460 No. 3881.
3) Kaynak ve değerlendirme için bk. Haddad Tahrîcu ehâdîsi İhyâ a.y.

Selam ve dua ile...
İslami Destek Sitesi