- Hidayete kim ulaştırır?
- Şeytan hidayete çağırır mı?
 - Hidayet ayetlerine yanlış meal verildiği ve insanların yanlış yönlendirildiği iddialarına ne dersiniz?
- Bu ayetleri tek tek açıklar mısınız?

Değerli kardeşimiz

Hidayette olup olmadığımız Kur’an ve sünnet çizgisinde olup olmadığımızla ilgilidir. İslam’ın bu iki temel kaynağına uygun bir çizgide olanlar hidayette bu çizginin dışında olanlar ise dalalettedir. Hidayetin iman ve amel olmak üzere iki boyutu vardır.

Yoldan çıkmak yoldan sapmak yanlış yola sapmak manasına gelen dalalet İslam literatüründe farklılık arz eder. İslam’ın bu iki temel kaynağının öngördüğü iman boyutundan mahrum olanın dalaleti küfür amel boyutu olmayanın dalaleti ise fasıklık olarak adlandırılır.

Ehl-i sünnet alimlerinin ittifakıyla iman ve amel çizgisinin manevî pusulası olan HİDAYET de doğru yol rotasını şaşırmak anlamına gelen DALALET de Allah’ın yaratmasıyla meydana gelir.

“(Resulum!) Onları hidayete / hak yola getirmek senin görevin değil lâkin Allah dilediğini hidayete / doğru yola getirir.” (Bakara 2/272)

“Bu müminler hâlâ öğrenmediler mi ki Allah dileseydi bütün insanları hidâyet eder doğru yola koyardı.” (Rad 13/31);

“Hiç kötü işleri kendisine güzel görünen kimse iyilik edip dürüst işler işleyen kimse gibi olur mu? Allah dilediğini dalalete / sapıklığa dilediğini hidayete / doğru yola iletir. O halde o insanlardan ötürü üzülüp kendini mahvetme! Çünkü Allah onların bütün yaptıklarını bilir.” (Fatır 35/8)

mealindeki ayetler gibi daha pek çok ayette hidayet ve dalaletin varlığı Allah’ın yaratmasına bağlı olduğu vurgulanmıştır.

Hidayetin iman boyutunun özellikle vurgulandığı şu ayetler de bize konumuzla ilgili açık bir mesaj vermektedir:

“Eğer Senin Rabbin dileseydi dünyada ne kadar insan varsa hepsi imana gelirdi. (Ama bunu irade etmedi). Şimdi sen mi imana gelsinler diye insanları zorlayacaksın? Allah’ın izni olmadıkça hiç bir kimsenin iman etmesi mümkün değildir.” (Yunus 10/99-100)

“(Resulüm!) Sen dilediğin kimseyi hidayete / doğru yola eriştiremezsin lâkin ancak Allah dilediğini hidayete / doğruya ulaştırır.” (Kasas 28/56).

Bu ve benzeri ayetlerden anlaşılıyor ki HİDAYET  Allah tarafından insanlara verilen yani dışarıdan telkin edilip yaratılan bir ilahî nimettir.

İnsanın hidayet ve dalalette bir kesbi bir vesilelik boyutunun olduğu yine Ehl-i sünnet alimlerinin kabul ettiği bir gerçektir.

“De ki: 'İşte Rabbiniz tarafından gerçek geldi. Artık dileyen iman etsin dileyen inkâr etsin.'” (Kehf 18/29)

mealindeki ayet ve benzeri bir çok ayette insanın özgür iradesinin -kesb vesilelik bakımından- rolüne işaret edilmiştir.

Şunu açık olarak belirtelim ki hidayetin yalnız Allah’ın elinde olması onun yegâne yaratıcı olmasının bir gereği olduğu gibi kesb / vesilelik cihetiyle insanın özgür iradesinin söz konusu olması da ilahî adaletin olmazsa olmaz şartıdır. Ehl-i sünnet alimlerinin -hidayetin öncelikli boyutu olan- iman tanımları da bu yöndedir.

Bediüzzaman Hazretlerinin şu tanımı -insan kesbini de içine alan- çok açıklayıcı efradını cami ağyarını mani bir kapsama sahiptir:

“Şu kelime-i şahadetteki cevher-i iman bir nurdur Allah (onu) istediğinin kalbine atar / bırakır. Keyyumu (imanı kalpte tutan) Hidayet-i ilahiyedir. Burhanı ise bir mücahittir (ki) düşmanını tart eder bir süpürgecidir ki evhamdan tezhip eder.” (Asar- ı Bediiye Nokta s. 21).

“İman Sa'd-ı Taftazanî'nin tefsirine göre; 'Cenab-ı Hakkın istediği kulunun kalbine cüz-ü ihtiyarının sarfından sonra ilka ettiği bir nurdur.' denilmiştir.” (İşaratu’l-İ’caz s.42).

Demek ki iman ve hidayetin iki yönü vardır. Bir tarafı vesilelik cihetidir ki insanın vicdan hürriyetine bakar diğeri ilahî hükümranlığın istiklali cihetidir ki Allah’ın birliği ve tevhit cihetine bakar. Kulun kesp / özgür irade tarafı yüzde bir ise Allah’ın müdahalesi yüzde doksan dokuzdur.

Şeytanın görevi insanları hidayete çağırmak değil hidayete girmelerini engellemek onları hidayetten uzaklaştırmaktır.

“(Şeytan) Öyle ise” dedi “Sen beni azgınlığa mahkûm ettiğin için ben de onları gözetlemek üzere senin doğru yolunun üzerinde pusu kurup oturacağım. Sonra onların gâh önlerinden gâh arkalarından gâh sağlarından gâh sollarından sokulacağım vesvese verip pusu kuracağım sen de onların ekserisini şükreden kullar bulmayacaksın.”(Araf 7/16-17)

mealindeki ayet ve benzerlerinde bu husus açıkça ifade edilmiştir.

Bu kısa açıklamadan sonra konuyla ilgili ileri bazı ayetleri bahane ederek hidayet konusunda ileri sürülen iddialara cevap vermeye çalışacağız:

İddia:
“Kur'ân'daki hidayet" insan ruhunun ölmeden evvel Allah'a ulaşmasıdır. Bugün İslâm âleminin önündeki en büyük tuzaklardan biri "Ruh insana hayat verir. Ruh vücuttan çıkarsa kişi ölür." anlayışıdır. Bu anlayış dînimize sonradan sokulmuş Kur'ân-ı Kerim'e tamamen aykırı bir bid'attir. Öyle ki bu korkunç bid'at sebebiyle Kur'ân'daki hidayetin üzeri örtülmüş insanlar Allah Tealâ'nın teslim emirlerinden bîhaber bırakılmışlardır.

Cevap:
“Kur'ân'daki hidayet" insan ruhunun ölmeden evvel Allah'a ulaşmasıdır.” sözünden maksat insanın ölmeden evvel Allah’ı tanıması ona kul olması ona teslim olması ise bu doğrudur. Eğer bundan maksat ruhun gerçek anlamda Allah ile bir şekilde buluşmak onun yanına varmak Allah’ın la-mekân ve la-zaman olan ezelî nezdine gitmek ise bu açık bir küfürdür.

"Ruh insana hayat verir. Ruh vücuttan çıkarsa kişi ölür." anlayışının Kur’an’a aykırılığını iddia etmek bütün Ehl-i sünnet alimlerinin görüşlerini reddetmek anlamına gelir. Tabii ki bu ifadelerden ne kastedildiği pek açık değildir. Eğer bundan maksat ruhun bedenden çıkmasıyla kişinin bedeni yine de ölmez ise bu gözle görülen realiteye aykırıdır. Eğer maksat ölümden sonra da yine ruhun baki olduğunu vurgulamak ise bu doğrudur. Fakat bu muğlak ifade -bilerek- bir demagojinin yapılmasına yöneliktir.

İslam alimlerine göre Ruh başına şuur takılmış -bağımsız bir varlık olarak- vücud-u haricî giydirilmiş hem alem-i emir hem  irade vasfından gelen bir kanun-u emrîdir. (bk. Sözler Lemaat s.702)

“Ruh; zîhayat zîşuur nurânî vücud-u haricî giydirilmiş cami hakikatdar külliyet kesbetmeye müstaid bir kanun-u emrîdır” (bk. Sözler s. 516-517).

İddia:
Bugünkü İslâmî tatbikatta hidayeti bilerek veya farkına varmaksızın gizleyenlerin Kur'ân-ı Kerim'e aykırı olmasına rağmen dayandığı iki tez vardır.
1. bid'at: Ruh insana hayat verir ruh vücuttan ayrılırsa kişi ölür.
2. bid'at: 1400 yıl boyunca İslâm'da ruhun Allah'a ulaşması yer almamıştır.

Bu iki kavram da ne yazık ki dîne sonradan dahil edilmiş hurafelerdir; İslâm âleminin önüne çekilmiş iki karanlık settir. İşte bu iki karanlık setin Kur'ân âyetleri ışığında bir an evvel yok edilmesi gerekmektedir. Bid'atlerle örülmüş bir dîn tatbikatının insanlığı kurtuluşa erdirmesi asla mümkün değildir. Asrın insanı Allah'ın dînini yegâne Furkan olan Kur'ân-ı Kerim'den öğrenmeli ve bir an evvel hayatına geçirmelidir.

Cevap:
Herkesin hidayeti doğrudan Kur’an’dan öğrenmeyi öngörüne yukarıdaki son cümle Kur’an dili olan Arapçayı ve bu dilde yazılmış milyonlarca tefsiri ve diğer kaynakları öğrenme ümitlerini kaybetmelerinden  kaynaklanan bir şaşkınlık içerisinde kalanların -bozuk plak gibi- sık sık tekrarladıkları bir cehalet ürünüdür.

Dünya ve ahiret alemiyle ilgili ilimleri ihtiva eden Kur’an gibi bir semavî kitabı sadece mealine bakarak öğrenmek mümkün müdür? Değişik ilim dallarına ait milyonlarca eserlere kaynaklık eden Kur’an’ı -başka eserlere ihtiyaç duymadan- tek başına anlayacağını iddia eden kimsenin halet-i ruhiyesi gerçekten büyük önem arz eder.

İddia:
"Ruh vücuttan ayrılırsa kişi ölür." anlayışı dînimize sonradan girmiş bir büyük hurafedir iblisin insanlığa bir büyük tuzağıdır. Allah Tealâ Kur'ân-ı Kerim'inde "Hayatı veren de öldüren de biziz." buyurmaktadır (Hicr 15/23; Mülk 67/2). Ruhun insana hayat verdiğine dair tek bir âyet-i kerime mevcut değildir. Kaldı ki ruh insanda Allah'ın bir emanetidir. Allah Tealâ'nın insanı eşref-i mahlûkat kılması da sadece ve sadece Allah'ın ona üfürdüğü ruh sebebiyledir. İnsandan başka hiç bir varlık Allah'ın ruhunu bünyesinde taşıma yetkisinin sahibi değildir. (Secde 32/9).

Cevap.
Aşağıda da arz edeceğimiz üzere “Allah’ın ruhu” ifadesi İslam inancına aykırıdır. Çünkü ruhun varlığı başka bir vücudu gerektirir.  İnsan ve diğer bütün canlılarda ruh-cesed ikilisi vardır. Ruh sahibi cin taifesinin “ateş”ten melek taifesinin “nur”dan yaratıldığı Kur’an’la sabittir. Demek onlarda da ruhun dışında başka bir madde vardır. Allah’a ruh isnat edersek -ki ne bir ayette ne de sahih bir hadiste böyle bir şey söz konusu değildir- o takdirde Allah’a parçaları atfetmiş oluruz ki bu özellik tamamen yaratılmışların özelliğidir.

Bu konuyu bir sonraki konuda daha detaylı ele alcağız.

İddia:

"Sonra (Allah) onu dizayn etti ve onun içine (vechin fizik vücudun içine) ruhundan üfürdü ve sizler için sem'î (işitme hassası) basar (görme hassası) ve fuad (idrak etme hassası) kıldı. Ne kadar az şükrediyorsunuz." (Secde 32/9)

Cevap:
Anlaşılan bu ifadelerin sahibi insanların ruhunu Allah’ın ruhunun bir parçası kabul etmektedir. Delil olarak da Secde suresinin 9. ayetinde geçen “fîhi min rûhihî = ruhundan üfledi” ayetini göstermektedir.

Evvela şunu söyleyelim ki bu ayette ruhun Allah’a izafe edilmesi teşrif / şereflendirmek içindir. Bu sebeple -mealen-“ruhumdan” ifadesi “özel yarattığı o güzel insanî / sultanî ruh” demektir. Nasıl ki bir insana verdiğimiz bir kalemi güzel ve özel bir hediye olduğunu göstermek için “Şu kalemi size veriyorum.” yerine “Şu kalemimi size hediye ediyorum.” demeyi tercih ederiz. Bunun gibi Allah da insana verdiği değeri belirtmek için “Ona /Adem’e ruh üfledim” yerine “Ruhumdan üfledim” ifadesini tercih buyurmuştur.  “Kalemim” dediğim zaman onun benim bir parçam olduğu anlamına gelmediği gibi ayetteki “ruhum” ifadesinden de ruhun -hâşa- “Allah’ın bir parçası” olduğunu da anlamamak gerekir.

Eğer insandaki ruhu Allah’ın ruhundan alınmış olduğunu savunursak bu takdirde “Onun hiç bir benzeri yoktur.” (Şura 42/11) mealindeki ayete ters bir yola girmiş oluruz. Çünkü bu takdirde insanda olan ruh Allah’ın ruhunun bir parçası olduğuna göre onun ruhu ile insan ruhu -sadece benzer değil- birbirinin aynısı olmuş olur.

Kaldı ki   “(Meryem) onlarla (ailesi ile) kendi arasına bir perde çekmişti. Ona ruhumuzu (Cebrail’i) gönderdik. O da ona düzgün bir insan şeklinde göründü.” (Meryem 19/17) mealindeki ayette de Hz. Cebrail “ruh” olarak değil “ruhumuz” şeklinde ifade edilmiştir. Hangi akıl sahibi Hz. Cebrail’in Allah’ın bir parçası olduğunu söyleyebilir!? Gerçek şudur ki burada da  Cebrail’e şeref bahşeden bir üslup kullanılmıştır.

Kur’an’da “Beyt” kelimesi “Beytî / Benim evim” (Bakara 2/125; Hac 22/26) ve “naket” kelimesi Naketellahi / Allah’ın devesi (Şems 91/13) kelimeleri de Allah’a izafe edilmiştir. Bunlar da yalnız teşrif içindir. (bk. Alusî Secde 9. ayetin tefsiri) Yoksa “ev” ve “deve”nin Allah’ın bir parçası olduğunu iddia etmek gibi en büyük bidat bataklığına düşülür.

İbnu’l-Cevzî Beydavî ve Şevkanî de bu izafenin teşrif ve tekrim / şereflendirmek onurlandırmak ve değer vermek için olduğunu belirtmiştir. [Zadu’l-mesîr ( Hicr 15/29); Beydavî Fethu’l-kadîr Secde suresi ilgili ayetin tefsiri]

Ebu Hayan’a göre Ruh’un Allah’a izafe edilmesi mülkün malike muhlukun Halık’a izafesidir. (el-Bahru’l-muhît ilgili ayetin tefsiri)

Özetle daha onlarca kaynak verebiliriz ki hiç birinde “ruhumuz” ifadesini Allah’ın ruhu manasına anlamamıştır. Hepsi de bir şekilde “onun teşrifi acip  bir yaratık olduğuna” işaret etmek için Allah’a izafe edildiğini belirtmişlerdir. (bk. Nesefî Maverdî İbn Aşur ilgili ayetin tefsiri)

İddia:
Ruhumuz Allah'tan gelmiştir ve mutlaka Allah'a geri dönecektir. Allah Tealâ bizlere emanet olarak verdiği ruhu insandan başka hiç bir yaratılmışın üstlenmediğini de Kur'ân-ı Kerim'inde açıkça ifade etmektedir.

"İnnâ aradnel emânete ales semâvâti vel ardı vel cibâli fe ebeyne en yahmilnehâ ve eşfakne minhâ ve hamelehal insân(insânu) innehu kâne zalûmen cehûlâ(cehûlen)."

"Muhakkak ki biz emaneti göklere arza ve dağlara arz ettik (sunduk). Onu yüklenmekten çekindiler ve ondan korktular. Ve insan onu yüklendi. Muhakkak ki o (nefs) çok zalimdir çok cahildir." (Ahzab 33/72)

Cevap:
İnsanın bu emaneti (Allah’ı tanıma emaneti) yüklenmesi sadece ruhtan dolayı değil aynı zamanda nebatî ve hayvanî yanlarıyla birlikte bir kompozisyon oluşturduğu içindir. Yoksa meleklerde de ruh vardır cinlerde de ruh vardır. Fakat bu kompleks fıtratları olmadığı için bir vahid-i kıyasî olamamışlardır.

Kaldı ki bu emaneti yüklenme özelliği sadece ruha ait olsa bile bu ruhun Allah’ın ruhundan geldiği anlamına gelmez. Kur’an’da Allah’ın hayatından bahsedilir fakat ruhundan hiçbir yerde bahsedilmemiştir. Eğer olsaydı Hay ismi gibi ruhu ifade eden bir ismi de olurdu.

İddia:
Allah Tealâ emanet olarak verdiği ruhunu biz bu dünya hayatını yaşarken geri istemektedir.

"İnnallâhe ye'murukum en tueddûl emânâti ilâ ehlihâ ve izâ hakemtum beynen nâsi en tahkumû bil adl(adli) innallâhe niımmâ yeızukum bih(bihî) innallâhe kâne semîan basîrâ(basîran)."

"Muhakkak ki Allah emanetleri sahibine teslim etmenizi ve insanlar arasında hakemlik yaptığınız zaman adaletle hükmetmenizi emreder. Muhakkak ki Allah onunla (bununla) size ne güzel öğüt veriyor. Ve muhakkak ki Allah en iyi işiten ve en iyi görendir." (Nisa 4/58).

Kur'ân-ı Kerim'e göre bütün insanlık "İrciî" emrinin muhatabıdır.

Cevap:
Nisa suresinin 58. ayetinin meali şöyledir:

“Allah size emanetleri ehline vermenizi ve insanlar arasında hükmettiğinizde adalete uygun tarzda hüküm vermenizi emreder. Allah bununla size ne de güzel öğüt veriyor! Şüphe yok ki Allah semî ve basîrdir (sözlerinizi de hükümlerinizi de hakkıyla işitir bütün yaptıklarınızı hakkıyla görür).”

Ayette geçen “Allah size emanetleri ehline vermenizi… emreder” mealindeki ifadesinden “Allah Tealâ emanet olarak verdiği ruhunu biz bu dünya hayatını yaşarken geri istemektedir.” yargısına varmak gerçekten akla ziyandır.

İddia:

"İrciî ilâ rabbiki râdıyeten mardıyyeh(mardıyyeten)."
"Rabbine dön (Allah'tan) razı olarak ve Allah'ın rızasını kazanmış olarak!" (Fecr 89/28)

Fecr Suresinin 28. âyet-i kerimesinde Allah Tealâ ruha seslenerek "İrciî ilâ rabbiki; Rabbine geri dön." emrini vermektedir. Ölüm halinde ruhu Allah'a ulaştıracak olan vazifeli ölüm melekleri vardır. Kur'ân'ı Kerim intiharı yasak kıldığı cihetle Allah Tealâ'nın insana "öl" emri vermesi de mümkün değildir. Her kim kendi eliyle hayatına son verirse onun gideceği yer cehennemdir. Buradaki "İrciî" emri ruhun ölmeden evvel Allah'a ulaşmasını ihtiva etmektedir. Ruhun Allah'a geri dönüşü kişinin Allah'a ulaşmayı dileyerek Allah'ın vazifeli kıldığı hidayetçiye tâbiiyetiyle başlayan ve yedi tane gök katı aşarak Allah'ın Zat'ına ulaşması ile gerçekleşen bir vetiredir.

Cevap:
İbn Abbas İbn Mesud Zeyd b. Harise ve Ubey b. Kâb gibi büyük sahabelere göre ayette yer alan “Ey nefs-i mutmaine rabbine dön” emri yeniden dirilişten sonra ruhların cesetlerin içine girmeleri için yapılan bir çağrıdır.” (bk. İbn Aşur ilgili ayetin tefsiri).

İmam Maverdî “Nefs-i mutmainne!” kavramı hakkında yedi görüş beyan edildiğini ifade etmiştir. İbn Abbas’a gör bundan maksat “mümin nefis”   Mücahid’de göre “icabet eden nefis”;  Katade’ye göre “Allah’ın vaadine hakkıyla inanan nefis”; Ubey b. Kâb’a göre “Emin olan nefis”; Mukatil’e göre “Razı olan nefis” bazı işaret ehline göre “dünya ile tatmin olan nefis” Hasan-ı Basri’ye göre “Allah ile itminana kavuşan nefis” demektir. (Maverdî ilgili ayetin tefsiri).

“Rrabbine dön” çağrısı da üç şekilde yorumlanmıştır. İbn Abbas’a göre bu çağrı  “Kıyamet günü ruhların cesetlerin içine girmeleri için yapılan bir çağrıdır.”. Ebu Salih’e göre bu çağrı “Ey nefs-i mutmainne dünyadaki ölüm anında Rabbine dön.” manasına gelir. Diğer bazı alimlere göre bu çağrı “Ey nefs-i mutmainne artık Rabbinin senin için hazırladığı ahiretteki mükâfata dön.” manasına gelir.(a.g.e ).

İddia:
Dînin yegâne kaynağı Kur'ân-ı Kerim'e göre dünya hayatını yaşarken ruhun Allah'a ulaşması farzdır. Peygamber Efendimiz (asm) de; "Ölmeden evvel ölünüz." hadîs-i şerifiyle ruhun Allah'a ulaşmasının farziyetini dile getirmiştir. 14 asır evvel bütün sahâbe bu emri yerine getirerek hidayete ulaşmışlardır (Zumer 39/17 18).

Cevap:
Bir önceki açıklamada belirtildiği üzere tefsir kaynaklarında “Rabbine dön!” çağrısını “dünya hayatını yaşarken ruhun Allah'a ulaşması...” manasında değerlendiren hiçbir tefsirci yoktur. Zaten bunu aklen anlamak da mümkün değildir.

Daha önce de ifade ettiğimiz gibi eğer bundan maksat Allah’ı tanıma şerefine nail olmak ise bu hususu zaten her mümin için -derecesine göre- söz konusudur. Eğer bundan maksat yaşarken Allah’ın katına çıkmak ise bu takdirde her müminin her gün gerçek bir miraç yaşaması gerekir. İslam inancına göre Hz. Muhammed (a.s.m)’den başka böyle bir miraca çıkan kimse olmamıştır.

Bir de diyelim ki soruda söz konusu olan makale sahibi böyle bir miraca çıksın. Kur’an’da farz olduğu iddia edilen böyle yükselme bir yücelme -Hz. Peygamber (asm)'den başka- sadece bir kişiye mi mahsus kalmış? Bu takdirde Hz. Ebu Bekir (r.a)’den tutun ta bu güne kadar gelmiş geçmiş bütün alimler veliler şehitler ve diğer salihlerin hepsi de günahların deryasında yüzmüşlerdir. Çünkü bunlardan hiçbiri “Dînin yegâne kaynağı Kur'ân-ı Kerim'e göre dünya hayatını yaşarken ruhun Allah'a ulaşması farzdır.” demediği gibi kendisinin böyle bir yüce mertebeye ulaştığını da söylememiştir.

Bundan da anlaşılıyor ki bu iddia tamamen indî bir vesvesenin ürünüdür. Bunu iddia eden  kişinin bilerek yalan uydurduğunu söylemiyoruz hüsnüzan ediyoruz.  Dediğimiz şudur ki; bu kişi böyle bir vesveseye maruz kalmış bu telkinî doğru sanmış ve bu sebeple de bu kuruntunun esiri olmuştur.

İddia:

"Vellezînectenebût tâgûte en ya'budûhâ ve enâbû ilâllâhi lehumul buşrâ fe beşşir ıbâd(ıbâdi)."

"Ve onlar ki; taguta (insan ve cin şeytanlara) kul olmaktan içtinap ettiler (kaçındılar kendilerini kurtardılar). Çünkü Allah'a yöneldiler (Allah'a ulaşmayı dilediler). Onlara müjdeler vardır. Öyleyse kullarımı müjdele!"

"Ellezîne yestemiûnel kavle fe yettebiûne ahseneh(ahsenehu) ulâikellezîne hedâhumullâhu ve ulâike hum ulûl elbâb(elbâbi)."

"Onlar sözü işitirler böylece onun ahsen olanına tâbî olurlar. İşte onlar Allah'ın hidayete erdirdikleridir. Ve işte onlar; onlar ulûl'elbabtır (daimî zikrin sahipleri)." (Zümer 39/17 18)

Cevap:
İlgili ayetlerin doğru mealleri şöyledir:

“Tağuta ibadet etmekten kaçınıp gönülden Allah’a yönelenlere müjdeler var! O halde sözü dinleyip sonra da en güzelini tatbik eden kullarımı müjdele! İşte onlardır Allah’ın hidâyetine mazhar olanlar ve işte onlardır akl-ı selim sahibi olanlar.i” (Zümer 39/17-18).

Görüldüğü gibi bu ayetlerde var olduğu iddia edilen “Allah’a ulaşmak” diye bir şey söz konusu değildir. Ayette bu konudaki anahtar kelime “ENABÛ ” fiilidir. İddia sahibinin de meal verirken bu kelimeye “Allah’a yöneldiler” mealini vermesi doğru bir tespittir. Ancak kendi düşüncesini dayatmak için  “parantez içerisinde gösterdiği “Allah’a ulaşmayı istediler” ilavesi indî ve keyfî bir yorumdur. Çünkü ayette yer alan “ENABÛ” fiilî “NEVB” kökünden geliyor ve “bir yere tekrar tekrar dönmek yönelmek manasına geliyor. “Enabe ilellah” ise -tövbe etmek ve  halis amel yapmak suretiyle Allah’a dönmek O’na yönelmek” manasına gelir.(bk. Rağıb “N-V-B” maddesi).

Demek ki inabe yaşarken -hâşâ- bir şekilde bizzat Allah’a ulaşmak değil amel yaparak tövbe ederek Allah’ın emirlerine boyun eğerek samimî kul olmak manasına gelir.

Nitekim ayette hidayete ermiş olanlar -maddî bir ulaşım yolu bulanlar olarak değil- “sözü dinleyip sonra da en güzelini tatbik eden kullar” olarak vasıflandırılmıştır. Demek ki hidayet tamamen manevî bir kavramdır sırat-ı müstakîmi ifade eder. Sırat-ı müstakîm ise Allah’ın kendilerine iman istikamet nimetini verdiği nebîler sıddîkler şehitler ve salihlerin yolu olduğu Nisa suresinin 68-69. ayetlerinde açıkça ifade edilmiştir.

Bu büyüklerden hiç kimse Allah’a kavuşmak için “kulluk etme” dışında bir ulaşım yolunu bulduğunu iddia etmemiştir.

İddia:
Bütün bu âyet-i kerimelerden de anlaşılıyor ki; "İrciî" emri bir ölüm emri değildir.

Cevap:
Daha önce detaylı bir şekilde açıklandığı gibi bu ayet-i kerimelerden hiçbirinde "irciî" emrinin bir ölüm emri olmadığı anlaşılmıştır. Yaşarken bir yolunu bulup Allah’a kavuşma emri olduğuna delalet eden en ufak bir sözcük bile söz konusu değildir.

İddia:
Ne yazık ki Peygamber Efendimiz (S.A.V)'den on dört asır sonra bugün İslâm katledilmiş ruhun Allah'a ulaşma farziyeti yok edilmiştir. Sevgili kardeşlerimiz! Dünya hayatında ruhun Allah'a ulaşması yoktur iddiası dînimize sonradan girmiş bir büyük hurafedir. İblisin insanlığa bir büyük tuzağıdır.

Cevap:
Daha önce de ifade edildiği gibi eğer bu ifadelerle “ruh’un Allah’ı tanıyarak ona kulluk ederek onu sevip sayarak manevî ubudiyet irtibatıyla irtibat kurmak” kastediliyorsa bu gerçek on dört asırdan beri Müslümanların anladığı ve kabul ettiği bir hakikattir.

Yok eğer maksat bunları dışında ruhun ulaşımından söz ediliyorsa bu yeni çıkma hurafe ne bu gün ne de on dört asır önce İslam düşüncesinde yer almıştır.

İddia:
Allahû Tealâ'nın Şûrâ suresinin 13. R'ad suresinin 21. Bakara suresinin 120. ve Al-i İmran suresinin 73. âyet-i kerimelerinde Allah Tealâ'nın ne dediğine dikkatlice bakalım!

"... Allah dilediğini kendisine seçer. Ve seçtiklerinden kim Allah'a ulaşmayı dilerse onları kendisine ulaştırır."

Cevap:
İlgili ayetin meali şöyledir:

“O ‘Dini doğru anlayıp hükümlerini uygulayın ve o hususta tefrikaya düşmeyin!’ diye din esasları olarak Nuh’a emrettiğini hem sana vahyettiğimizi keza İbrâhim’e Mûsâ’ya Îsâ’ya emrettiğimizi sizin için de din kıldı. Senin insanları dâvet ettiğin esaslar müşriklere çok ağır gelmektedir. Halbuki Allah dilediği kullarını bu din için seçer ve gönülden Kendine yöneleni hidayete erdirir / doğru yola iletir.” (Şura 42/13).

Ayetin tamamının mealine bakınca konunun “Dini doğru anlayıp hükümlerini uygulamanın” ifade edildiği anlaşılacaktır.

İddia:

"... Onlar Allah'ın Kendisine ulaştırmasını istedikleri şeyi O'na ulaştırırlar." (Rad 13/21)

Cevap:
Bu ayetin meali şöyledir:

“Allah’ın ulaştırılmasını / gözetilmesini emrettiği şeyleri ulaştırırlar / gözetirler. Rab’lerinden çekinir ve pek çetin bir hesaptan endişe ederler.” (Rad 13/21).

Bu ayette “gözetilmesi” olarak tercüme edilen kelime “Vesale” fiilinin müzari kalıbıdır; vuslat ulaşmak manasına gelir. Meallerdeki “gözetilme” ifadesi bu kelimenin Türkçe’de iyi anlaşılmasını sağladığı için tercih edilmiştir. Çünkü buradaki “ulaştırılması" emredilen şeyden maksat   ilahî emrin konusu olan şeyin yerine getirilmesidir ve o emrin hakkının gözetilmesidir.     

İddiacının ilave olarak eklediği (Allah’ın) “kendisine” (ulaştırmasını...) sözcüğü ayette yoktur. İlgili fiil meçhul kalıbıdır: “en-Yûsale” şeklinde gelmiştir. Ayetteki konumu itibariyle “yerine ulaştırılması istenen şey” demektir ki Allah ile bir ilgisi yoktur.

İddia:
2/Bakara-120: ...Muhakkak ki Allah'a ulaşmak (Allah'ın kendisine ulaştırması) işte o hidayettir...

Cevap:
Bakar suresinin 120. ayetinde "Allah’a ulaşmak..." diye bir şey söz konusu değildir. İlgili ayetin meali şöyledir:

“Ne Yahudiler ne de Hıristiyanlar sen onların dinlerine tâbi olmadıkça asla senden razı olmazlar. Sen de ki: “Allah’ın hidâyet yolu olan İslâm hidayet/doğru yolun ta kendisidir.”

İddia:
3/Ali İmran-73: ... Muhakkak ki hidayet Allah'a ulaşmaktır. (İnsanın ruhunun ölmeden önce Allah'a ulaşmasıdır.)...

Cevap:
Bu ayette de dikkatlerini çeken cümle “Allah’ın hidâyet yolu olan İslâm hidayet / doğru yolun ta kendisidir.” mealindeki cümledir.

Bu her iki ayette de yer alan anahtar kelime “Huda”dır ki hidayet rehberlik yol gösterici gibi manalarına gelir. Söz konusu cümle “Asıl hüda Allah’ın hüdasıdır / asıl hidayet Allah’ın hidayetidir / asıl rehberlik Allah’ın rehberliğidir / asıl doğru yol Allah’ın gösterdiği yoldur.” manasına gelir.

Şayet hidayeti"ulaşma" olarak tercüme etsek bile yine de iddiacının nereye varacağı belli olmayan meçhul bir manaya yorumladığı gibi değildir. Bilakis şöyle tercüme edilebilir:

“Muhakkak ki hidayet /doğru yol Allah’ın yoludur / Allah’ın rızasına ulaştıran yoldur.”

İddia:
Acaba Allah'ın Kendisine ulaştırılmasını istediği şey nedir? O Allah ki en sevgili mahlûkunu sadece ve sadece Kendi Zat'ına davet etmektedir. Ve O Allah ki Kur'ân-ı Kerim'inde "Her şey aslına rücû eder." buyurmaktadır.

Cevap:
Allah ile kulları arasında “Yaratan-yaratılan Mabud-âbid Rezzak-rızıklanan” gibi bağlardır. Yoksa “ASIL-FER” ilişkisi değildir. İhlas suresi baştan sona Allah’ı bir şeyin aslı herhangi bir mahluku O’nun bir parçası gibi görenlerin bu görüşlerini reddetmeyi öngörmektedir. Bu sebeple “Her şey aslına rücû eder." ifadesini insanların Allah’ın bir parçası olduğuna delil getirmek çirkin bir saçmalıktır.

İddia:
Ne buyuruyordu 13. asrın müceddidi Said-i Nursi Hazretleri? Toplatılan ve gizlenen Tılsımlar mecmuası adlı eserinde buyuruyordu ki:

"Fâniyim fâni olanı istemem
Acizim aciz olanı istemem
Ruhumu Rahmân'a teslim eyledim
Gayrısını istemem." (bk. Sözler Yirmi Altıncı Söz s. 474)

Cevap:
İslam teslimiyeti gerektirir. Allah’a iman eden ona güvenir ona güvenen  tevekkül eder ona tevekkül eden kendisine teslim olur. Bu teslimiyet beden veya ruh cevherinin bir şekilde yolunu bulup kendini Allah’ın katına çıkarıp ona bizzat telsim olmak manasına asla gelmez.

Bu teslimiyet tahkîkî imanın takvalı İslam’ın samimî kulluğun manevî bir tezahürüdür.

Bu ifadelerin sahibi olan Bediüzzaman'ın eserlerine şöyle bir göz gezdiren kimse şu sözleri bulacaktır:

"Hayatın lezzetini ve zevkini isterseniz hayatınızı İmân ile hayatlandırınız ve ferâizle zînetlendiriniz ve günahlardan çekinmekle muhâfaza ediniz." (bk. Sözler On Üçüncü Söz)

"Ve o tâlim ve tâlimât ise (başta namaz) ibâdettir. O iki nefer ise biri ferâiz-i diniyesini bilen ve işleyen ve kebâiri terk ve günahları işlememek için nefis ve şeytanla mücâhede eden müttakî Müslümandır. Diğeri Rezzâk-ı Hakikiyi ittiham etmek derecesinde derd-i maîşete dalıp ferâizi terk ve maîşet yolunda rast gelen günahları işleyen fâsık-ı hasîrdir. Ve o harb ise; nefis ve hevâ cin ve ins şeytanlarına karşı mücâhede edip günahlardan ve ahlâk-ı rezîleden kalb ve ruhunu helâket-i ebediyeden kurtarmaktır."(bk. Sözler Beşinciz Söz)

"De ki: Eğer Allah'ı seviyorsanız bana uyun ki Allah da sizi sevsin." (Al-i İmrân 3/31)âyet-i azîmesi ittibâ-ı sünnet ne kadar mühim ve lâzım olduğunu pek kat'î bir surette ilân ediyor. Evet şu âyet-i kerime kıyâsât-ı mantıkıye içinde kıyas-ı istisnâî kısmının en kuvvetli ve kat'î bir kıyasıdır. Şöyle ki:"

"Nasıl mantıkça kıyas-ı istisnâî misali olarak deniliyor: 'Eğer güneş çıksa gündüz olacak.' Müsbet netice için denilir: 'Güneş çıktı. Öyleyse netice veriyor ki şimdi gündüzdür.' Menfi netice için deniliyor: 'Gündüz yok. Öyleyse netice veriyor ki güneş çıkmamış.' Mantıkça bu müsbet ve menfi iki netice katîdirler."

"Aynen böyle de şu âyet-i kerime der ki: Eğer Allah'a muhabbetiniz varsa Habibullaha ittibâ edilecek. İttibâ edilmezse netice veriyor ki Allah'a muhabbetiniz yoktur. Muhabbetullah varsa netice verir ki Habibullahın Sünnet-i Seniyyesine ittibâı intaç eder."

"Evet Cenâb-ı Hakka İmân eden elbette Ona itaat edecek. Ve itaat yoll