- Pis ınsanlar da aksırır?..

Değerli kardeşimiz

Esneme ile aksırmayı birbirinden ayıran ve aksırana "Yerhamükellah" demeyi öğütleyen hadislerdeki anlatım aksırmanın bir ibadet olduğu gibi anlamlara gelmemektedir.

Bu hadislerdeki maksat esnemenin kişinin gaflete düşmesi ve tembellik anlamına geldiği ve engellenmeye çalışılması gerektiğidir. Aksırma ise böyle değildir. Aksırma gaflet ve tembellik göstergesi değildir.

Konuyla ilgili bir hadis şöyledir:

“Muhakkak ki Allah aksırmayı sever esnemekten hoşlanmaz. Binaenaleyh biriniz esne(mesi gel)diği zaman elinden geldiğince onu önlemeye çalışsın. (Esneyip de ) hâh... hââh... diye ses çıkarmasın. Çünkü bu şeytandandır. Şeytan buna güler.”(Buharı Edeb 125 128; Ebu Davud Edeb 97)

Allah (c.c.) esnemeyi sevmez. Çünkü esneme bedene arız olan ağırlıktan ve duyu organlarında meydana gelen gevşeklikten doğar. İnsana gaflet tembellik verir. Anlayışı zayıflatır. Bu yüzden Allah (c.c.) onu sevmez. Şeytansa işine yaradığı için onu çok sever.

Aksırmak ise vücutta fazladan olan lüzumsuz salgıların atılmasına bu ifrazatın atılması neticesinde vücudun ve dimağın hafiflik kazanmasına ruhun zindeleşmesine duyu organların kuvvetlenmesine sebep olduğu için Allah onu sever şeytansa sevmez.

Ancak Allah'ın sevdiği aksırma nezle sebebiyle olan aksırma değildir. Nezle sebebiyle meydana gelen aksırmalar bir nevi rahatsızlıktan doğduğu için makbul değildir.

Bununla beraber İmam Nevevî hangi sebeple olursa olsun aksıran bir Müslümana "yerhamükellah = Allah sana rahmet etsin" diye duada bulunmak müstehaptır.” demiştir. (bk. Aynî Umdetü'1-Kârî ilgili hadisin şerhi)

Hadis-i şerifte esnemenin şeytandan olduğu haber verilmektedir. Esnemenin şeytandan olmasından maksat şeytanın bundan memnun olması ve bunu çok arzu etmesidir. Bir başka ifadeyle esnemenin şeytana izafe edilmesindeki izafet rıza ve irade izafetidir. Yani şeytanın rızası ve iradesi sebebiyle esneme ona izafe ve nisbet edilmiştir.

İbnü'l-Arabî'nin açıklamasına göre aslında şeriat her çirkin işi şeytana nispet eder. Çünkü şeytanın işi insanın çirkin işler yapmasına vasıta olmaktır. Hayırlı işleri de meleğe nispet eder. Çünkü meleğin işi insanın hayırlı işler yapmasına vasıta olmaktır..

Esnemesi gelen kimse ya eliyle ağzını kapatarak dudaklarını kapatarak esnemeyi önlemek suretiyle şeytanın esneme esnasında yüzde meydana gelen çirkinliği görerek gülüp sevinmesine ya da şeytanın ağız boşluğundan sızarak içeri girmesine fırsat vermemeli esneme esnasında çıkan sesini alçaltmalı esnemenin en kısa zamanda sona ermesine çalışmalıdır.

Nitekim bir hadiste Peygamber Efendimiz (asm)

“Biriniz esnediği zaman (eliyle) ağzını tutsun. Çünkü şeytan girer.” (Müslim Zühd 58)

buyurarak buna dikkat çekmiştir.

Aksırmanın da kendine göre edepleri vardır. Bunları şu şekilde özetleyebiliriz:

- Aksıran kimse elden geldiğince sesini alçaltır.

- Aksırınca "elhamdülillah" der.

- Yüzünü eliyle kapatarak ağzından ve burnundan saçılan salgıların sağa sola yayılmasını önler.

- Etrafında bulunan kişilerin üzerine doğru aksırmaktan kaçınır. (Aynî a.y.)

İlave bilgi için tıklayınız:

- Hapşırmak Allah'tan esnemek şeytandanmış neden böyle açıklar mısınız?

Selam ve dua ile...
İslami Destek Sitesi