- Mesnevi’deki Muaviye ve İblis arasında geçen konuşmada ibadeti yerine getirmek yerine ibadeti yerine getirmemenin verdiği vicdan azabının daha hayırlı olduğu söyleniyor. Bu Kuran’a ters değil mi?

Değerli kardeşimiz

- Vicdan azabı kalbiyle duygularıyla yapılan işten pişmanlık duymak gibi rahatsızlıklar duymaktır.

- Vicdan azabını duymak için günah işlemek çok yanlış bir yöntemdir. Bu yöntem benimsenmiş olsa bu takdirde içki içmek kumar oynamak adam öldürmek hırsızlık etmek zina yapmak vs. günahların işlenmesine ruhsat tanınmış olacaktır.

- Hülasa: Vicdan azabını çekmek için hiçbir zaman bir günahın işlenmesine bir gerekçe olamaz.

- Hz. Mevlana’nın hikayesine gelince:

Hikâye saraya gizlice giren İblis’in Muaviye’yi namaza kaldırmasıyla başlar. Muaviye İblis’in bu tavrında bir hinlik olduğunu anlar. Ona bunun sebebini sorar.

İblis iyi niyetli olduğunu anlatmaya çabalasa da Muaviye ona inanmaz ve bütün iddialarını yalanlar. Sonunda İblis gerçeği itiraf etmek zorunda kalır.

İblis’in asıl amacı Muaviye’nin namazı kaçırması halinde duyacağı üzüntünün sevabını almasını engellemektir. Zira bu hayıflanmanın büyük sevabı vardır.

Şiîler ve Haricîler Hz. Muaviye’yi şiddetle yerip Müslümanlığını sorguladıkları halde hikayede -Sahabi olması hasebiyle- Sünnîlerin onun hakkındaki olumlu yaklaşımları daha da yüceltici bir şekle sokulmuştur. Burada Muaviye Şeytan’ın oyununu boşuna çıkaran feraset sahibi kâmil bir mümin olarak tasvir edilmiştir.

- Bilindiği üzere namazı bilerek ve kasten kılmamak büyük günahtır. En kısa zamanda kaza edilmesi gerektiği gibi tövbe ve istiğfar da edilmelidir.

Ancak uyuyup kalan kişi uyanamadığı için vaktinde namazını kılamasa bu gecikmeden dolayı günahkâr olmaz vaktinde kılamadığına üzüntüsünden dolayı da sevap kazanır. En kısa zamanda kaza etmesi yeterli olur.

Demek ki Muaviye ve İblis hikâyesinde "günah işlemek ve bundan dolayı vicdan azabı çekmek" değil hiçbir kusuru ve hatası olmadığı hâlde meşru bir mazeretten dolayı bir ibadeti istem dışı zamanında yapamamanın verdiği üzüntü ve kederin sevabına dikkat çekmek gibi önemli bir erdemlik söz konusudur.

Kaynaklar:

- Muaviye ve İblis Hikayesi Mesnevî’nin 2. Kitabı 2605-2790 beyitleri arasında anlatılmaktadır.
- Adnan Demircan Mesnevî’de Geçen Muaviye-İblis Hikâyesi İstem Yıl:5 Sayı:10 2007 s. 143 - 153.
- Mevlana Celaluddin-i Rumi Mesnevi Çev. ve Şerh: Tahiru’l-Mevlevî Şamil Yayınevi İstanbul (t.y.) VII-VIII 798-844.
- Mesnevî ve Şerhi Şerheden: Abdülbaki Gölpınarlı 2. Basım Milli Eğitim Gençlik ve Spor Bakanlığı Yayınları İstanbul 1985 II 380-398.
- Mevlânâ Celâleddîn Rûmî Mesnevî-i Şerîf Şerhi Çev. ve Şerh: A. Avni Konuk Kitabevi İstanbul 2005 IV 215-265.
- Mevlânâ Celâleddîn Rûmî Mesnevî Hazırlayan: Adnan Karaismailoğlu Yeni Şafak Kültür Armağanı İstanbul 2004 I 245-252.
- Mevlânâ Konularına Göre Açıklamalı Mesnevi Tercümesi Çev.: Şefik Can Ötüken Neşriyat İstanbul 1999 I 454-466.

Selam ve dua ile...
İslami Destek Sitesi