- ​Bir Şii Hz. Ömer’in taharet kurallarını bilmediğini söyledi ve kanıt olarak şu rivayeti okudu:
Hz. Ömer’in mevlası Yasar bin Nümeyr şöyle dedi: Ömer o zamanki tuvalete gitmek istedi Bana dedi: Benim için bir şey getir temizleneyim. Ben ona çubuk ve taş getirdim. O onları temizlenmek için kendisine sürdü veya kendisini toprağa sürdü. Bu ise temizlenmek sayılmıyor. (İmam Beyhaki Süneni kübra kitabı Sahife. 179)
- Bu iddiaya nasıl cevap vermeliyiz?

Değerli kardeşimiz

Önce soruda geçen rivayeti aktaralım:

“Ömer küçük abdest bozduğunda yanındaki kölesine bana bir şey ver onunla istinca yapayım der. O da taş veya odun parçası verirdi. Ömer de onunla mesh eder veya bir toprağa sürterdi de yıkamazdı. ”(Beyhaki Sünen 1/111)

Bu konu idrar yaptıktan sonra istinca yapmakla ilgilidir. Hz. Ömer’in uygulaması Hz. Peygamber Efendimizin (asm) uygulamasına dayanır.

Peygamber Efendimiz necaseti çoğu zaman su ile giderirdi.

Nitekim Peygamber Efendimiz kendisi de su ile taharetlenmiş hatta bu amaçla Enes b. Mâlik ve Ebû Hüreyre gibi bazı sahabiler kendisine su temin etme konusunda yardımcı olmuşlardır. (Buhari Vudu 17; Ebu Davud Taharet 24)

Peygamberimizin sevgili eşi Hz. Aişe de suyun bulunduğu zamanlarda Resulullahın her tuvalet ihtiyacı sonrasında mutlaka su ile taharetlendiğini vurgulu bir dille beyan etmiştir. (İbn Mace Taharet 28)

Dahası Hz. Aişe validemiz erkeklere eşleri aracılığı ile haber göndererek “Kocalarınıza su ile temizlenmelerini söyleyin. Ben onlara bunu söylemekten haya ediyorum ama bilmeliler ki Allah Resulü su ile temizlenirdi.” der. (Müslim Taharet 21; Nesai Taharet 41)

Ancak Peygamberimiz (asm) taş toprak bez gibi şeylerle de necaseti gidermenin uygun olduğunu mutlaka su ile yıkamanın şart olmadığını göstermek için bazen taş ve toprak gibi şeylerle de taharet yapmıştır.

İşte Hz. Ömer Peygamber Efendimizin (asm) bu uygulamasını bildiği için aynını yapmıştır; ümmete sağlanan bir kolaylığı göstermiştir.

Burada dikkat çekilen konu küçük abdest bozunca mutlaka su ile taharetlenmenin zorunlu olmadığıdır. Başka bir şey ile silerek de taharetin yapılabileceğidir. Bunun namaz gibi ibadetlere asla bir zararının olmadığını bizzat uygulamalı olarak göstermektir.

Bu nedenle Hz. Ömer’in taharet yapmayı bilmediğini söylemek ona büyük bir iftira olduğu gibi böyle bir iddiada bulunmak bir Müslümana da yakışmaz.

İstinca

İstinca’nın sözlük anlamı insan dışkısının giderilmesi; ıstılah anlamı ise abdest bozduktan sonra veya abdest almadan evvel; kan sidik meni gibi şeylerin çıktıkları yeri temizlemektir. (Mucem 1/164)

Temizliğin su ile yapılması esastır; taş bez vb. şeylerle silinmek ise ümmete kolaylık olsun diye Peygamber Efendimizin (asm) gösterdiği bir ruhsat mahiyetindedir.

Hz. Peygamber Efendimizin (asm) emir ve tavsiyeleri çerçevesinde fıkıh alimleri tezek kemik insan ve hayvanların yiyecekleri türünden maddeler ilim vasıtası olan kağıt kullanılmasını haram veya mekruh saymışlardır.

Günümüzde yalnız temizlik amacıyla imal edilen tuvalet kağıdı gibi maddelerin istincada kullanılmasında dini açıdan bir sakınca bulunmadığı ayrıca imkanların elverdiği ölçüde su ile birlikte sabun kullanılmasının sağlık açısından gerekli olduğu açıktır.

Taş toprak ile de istinca yapılabilir

Taş gibi şeylerle istinca yapılabileceğini gösteren rivayetlerden bazıları şöyledir:

Hz. Aişe (r.anha) anlatıyor:

"Resülullah aleyhissalatu vesselam buyurdular ki: "Biriniz helaya giderken beraberinde üç tane de taş götürüp onlarla temizliğini yapsın. Bunlar ona yeterlidir." (Ebu Davud Taharet 21; Nesai Taharet 40)

Abdullah b. Mesud (ra) söyle anlatmaktadır:

Hz. Peygamber aleyhissalatü vesselam tuvalete çıkmıştı. Bana kendisine üç taş getirmemi emretti. İki taş buldum üçüncüsünü bulamadım. Taş yerine hayvan tersi götürdüm. İki taşı aldı hayvan tersini atarak “Bu pistir” buyurdu. (Buhârî Vudu 20)

Ebu Hüreyre (ra)’den rivayet edildiğine göre Resulullah aleyhissalatü vesselam: “Şüphesiz (eğitim ve öğretim bakımından) benim size olan yakınlığım ancak babanın çocuğuna olan yakınlığı gibidir. Size (dininizi) öğretiyorum. Abdest bozacak yere vardığınız zaman kıbleye doğru durmayınız sırtınızı da kıbleye vermeyiniz.” buyurdu ve 3 taş ile (istinca etmeyi) emretti hayvan tersi ve kemik ile istinca etmeyi yasakladı ve adamın sağ eli ile istinca etmesini yasakladı.” (İbn Mace Taharet 16)

Huzeyme İbn-i Sabit (ra)'den rivayet edildiğine göre Resülullah aleyhissalatü vesselam şöyle buyurdu:

“İstincada 3 taş bulunur. Bunlar arasında insan ve hayvan tersi bulunmaz. (İbn Mace Taharet 16)

Hz. Aişe (r.anha) rivayet etmiştir:

“Rasulullah küçük abdest bozdu. Arkasında su kabı ile ayakta bekleyen Ömer’e (suyu uzatınca) “Bu nedir ya Ömer?” buyurdu. Temizleneceğiniz sudur dedim. Nebi de cevaben “Ben her bevledişimde su ile temizlenmekle emrolunmadım. Eğer böyle yapsaydım (ümmetime her abdest bozmadan sonra) su ile taharetlenmek  (ümmete vacip) bir sünnet olurdu.” buyurdu. (Ebu Davud Taharet 22; İbn Mace Taharet 20)

İşte bu benzeri hadisleri bilen Hz. Ömer idrardan sonra istinca için su ile yıkamanın şart olmadığını sadece taş gibi şeylerle silmenin de yeterli olacağını göstermek istemiştir. Yoksa her zaman böyle yapmazdı nitekim Hz. Ömer’in su ile istinca ettiğini bildiren rivayet de vardır.

“Ömer yolculuk esnasında tuvalet ihtiyacını görür ardından da su ile istinca yapardı.” (Hindî Kenzü'l-ummâl 9/519)

İlave bilgi için tıklayınız:

- Peygamberimizin  ben her küçük abdest bozduğumda su ile ...

Selam ve dua ile...
İslami Destek Sitesi