Değerli kardeşimiz

Pek çok kimse "cihad" denildiğinde savaşı hatırlar. Halbuki cihad ve savaş kelimeleri eş anlamlı değillerdir. Cihad savaştan daha kapsamlıdır. Allah yolunda yapılan savaş da bir cihad olmakla beraber her cihad savaş değildir. Kur'an-ı Kerîm'de "iki grup arasında meydana gelen silahlı çatışma" anlamında "harp" ve "kıtal" kelimeleri ve bunlardan türeyen kelimeler kullanılmıştır.(1)

Cihad-savaş farklılğına şu noktalardan bakabiliriz:

a. "Kafirler ve münafıklarla cihad et!" (Tevbe 9/73; Tahrîm 66/9) ayetinin ilk muhatabı olan Hz. Peygamber (asm) kâfirlere karşı kılıçla savaşırken münafıklara kılıç çekmemiştir. Resulullah'ın onlara karşı cihadı "had cezalarını uygulamak nasihat etmek onları ikna ve ilzama çalışmak..." şeklinde olmuştur. (2)

b. "Kâfirlere itaat etme ve 'onunla' büyük bir cihad yap!"(Furkan 25/52) ayetinde de cihad-savaş farkını görmek mümkündür. Zira "onunla" ifadesiyle kasdedilen pek çok tefsirde ifade edildiği üzere Kur'an'dır.(3) Kur'an'la yapılan cihadın bir savaş değil ikna veya ilzama yönelik bir mücadele olduğu aşikardır.(4)

c. Savaşın emredilmediği İslam'ın Mekke döneminde cihaddan bahseden ayetler bulunmaktadır. Mesela:

"Uğrumuzda cihad edenlere elbette yollarımızı gösteririz..."(Ankebut 29/69)

"Rabbin eziyete maruz kaldıktan sonra hicret eden cihad yapan ve sabredenlerledir. Rabbin bu eziyetten sonra onlara Gafur'dur Rahîmdir."(Nahl 16/110). 

Bu ayetlerin geçtiği Ankebut ve Nahl sureleri Mekkî surelerdendir. (5)

d. Peygamberlerden pek çoğunun fiilen savaşmamış olması da cihad-savaş farkını gösterir.(6) Şüphesiz her peygamber cihad yapmıştır; ama her peygamber savaşmamıştır.

Kaynaklar:

1. Özel T.D.V. İslam Ans. "cihad" md. VII 528; Peters s. 28; Abdurabbih s.28- 29; Ali Rıza Nakvî Laws of War in Islam Islamic Studies XIII/1 25; M.Saîd Ramazan Bûtî El-Cihadu fi'l-İslam Daru'l-Fikri'l-Muasır Beyrut 1995 s. 19-20; Süleyman Ateş Kur'an-ı Kerîm Tefsîri Milliyet Yay. İst. 1995 III 1168 Kadiri 1 65; Sabunî Kabes min Nuri'l-Kur'an'il-Kerîm Daru'l-Kalem Dımeşk 1986 IV 64.
2. Razi XVI 135; Beydavî 1 412; İbnu Kesîr Tefsîru'l-Kur'ani'l-Azîm Kahraman Yay. İst. 1985 IV 119; Yazır IV 2591; Abdurabbih s. 29-30.
3. Beydavî II 144; Sabunî Saffetu't-Tefasir Ensar Yay. İst. 1987 II 366 Yazır V 3601 Butî s. 21.
4. Şibay III 164.
5. Celaleddin Süyûtî Itkan fî Ulûmi'l-Kur'an Daru İbni Kesîr Beyrut 1993 I 28; Butî s. 21; Abdurabbih s. 29-30.
6. Topaloğlu VII 531.

Selam ve dua ile...
İslami Destek Sitesi