- Günahlara göre sadaka çeşitlerini söyler misiniz?
- Mesela zina için ne gibi sadaka verilebilir?
- İmam Gazali’nin böyle bir yazısını okumuştum. Hangi günahlara hangi sadakalar ne kadar verilir?
- Özellikle zina için ne gibi sadaka verilebilir?

Değerli kardeşimiz

Belli bir günaha karşılık olarak belli bir sadakanın verilmesi gibi bir telafi sistemine rastlayamadık. Fakat genel olarak yapılan hataların karşısında bir muvazene ölçüsü olsun diye muayyen olmayan bir miktar sadaka verilebilir. Hac oruç yemin kefareti sadaka-i fıtır gibi bazı hususi konular dışında genel olarak sadakanın verilmesi belirlenmiş olmamakla birlikte sevabı çok ve Kur'an’da defalarca teşvik edilen bir kazanç yoludur. 

"Kim iyilikle gelirse ona getirdiğinin on katı vardır; kim de kötülükle gelirse o sadece getirdiğinin dengiyle cezalandırılır. Onlar haksızlığa uğratılmazlar."(Enam 6/160)

mealindeki ayette sadakanın da dahil olduğu iyiliklerin bir tanesinin en az on katı yükseltileceği; günahların bir tanesi ise sadece bir olarak değerlendirileceğine dikkat çekilmiştir.

İşte sadakanın verilmesi bu umumi değerlendirme içerisinde söz konusu olduğundan belli bir miktarı tayin edilmemiştir.

Esasen kişinin yaptığı hatalara karşılık sadaka vermesi bu davranışlarından pişmanlık duyup kendi nefsine karşı bir nevi müeyyide uygulamasıdır. Bu bağlamda sadaka vermek hataların tashihi için değerlendirilmesi gereken iyi bir fırsattır.

Hata ve günahları ile ilahi sınırları ihlal eden kul vermiş olduğu sadakalarıyla Rahman'ın kullarına yardımda bulunup onların gönlünü almak suretiyle âdeta Rahman'ın sevgi ve merhametini tekrar kazanmaya çalışmaktadır. Nitekim Hz. Peygamber Efendimiz (asm);

“... Suyun ateşi söndürdüğü gibi sadaka da hataları söndürür (ortadan kaldırır)...”(Tirmizî Cuma 79)

buyurarak bu duruma işaret etmiştir. 

Sadaka vermenin günahlara kefâret olacağını ifade eden bir ayet meali de şöyledir:

“Eğer sadakaları (zekat ve benzeri hayırları) açıktan verirseniz ne güzel! Fakat gizleyerek fakirlere verirseniz bu sizin için daha hayırlıdır ve günahların bir kısmına da kefaret olur. Allah yaptıklarınızdan hakkıyla haberdardır.”(Bakara  2/271)

Sadaka gündelik hayatta farkında olmadan ya da istemeyerek yaptığımız hatalar için de bir kefâret ve affedilme sebebidir.

Nitekim Peygamberimiz (asm) ticaretle iştigal etmeleri sebebiyle alışveriş esnasında tüccarların boş söz ve yeminler sarf ettiklerini onların bu gibi günahlarına verecekleri sadakaların kefaret olacağını söylemiştir. Cehennemden bahsettiği bir konuşmasında ise “Yarım hurma (sadaka) ile bile olsa cehennemden korunun…” buyurmuştur. (Müslim Zekât 68)

Müminler hayatta iken yol köprü çeşme cami okul yaptırması insanların faydalanabileceği kitaplar yazması ve herkesin övgü ve sevgisini kazanmış iyi çocuklar yetiştirmesi gibi iyilikler sebebiyle öldükten sonra da sevap almaya devam ederler ki bu günahların affı anlamına gelir.

Hz. Peygamber (asm) bu gerçeği; “İnsan öldüğünde bütün amelleri ondan kesilir. Yalnız üç şeyden; sadaka-i cariyeden faydalanılan ilimden ve kendisine dua eden salih evlattan kesilmez.” (Müslim Vasiyyet 14. Ayrıca bk. Ebû Dâvûd Vasâya 14; Tirmizi Ahkâm 36; Nesâî Vasâyâ 8.) buyurarak haber vermiştir.

Müminler öldükten sonra artlarından yapılan dua ve istiğfar kendileri adına verilen sadaka yapılan hac tutulan oruç ve okunan Kuran’dan dolayı fayda görürler. (Aliyyü’l-Karî Şerhu Kitâbi’l-Fıkhi’l-Ekber s. 196-197; İbn Ebi’l-İzz Şerhu’l-Akîdeti’t-Tahâviyye s. 452)

Demek ki sadece hayattayken değil vefat ettikten sonra müminlerin ölüler adına verdikleri sadakalar onların günahlarına kefaret olur. Nitekim bir adam Rasûlullah Efendimize gelip: “Babam öldü geriye mal bıraktı fakat vasiyet etmedi acaba onun adına sadaka versem günahlarına kefaret olur mu?” diye sorunca Rasûlullah (asm): “Evet!” der. (Müslim Vasiyye 11; Nesâî Vesâyâ 8)

Sad b. Ubade ise annesi vefat ettiğinde Hz. Peygamber Efendimize (asm) gelip; “Ey Allah’ın Rasulü! Ben yanında bulunmadığım bir zaman annem vefat etti. Onun adına sadaka versem ona faydası olur mu?” diye sorar. Hz. Peygamber (asm); “Evet!” deyince Sad: “Seni şahit tutuyorum ki hurma bahçesini onun adına sadaka olarak verdim.” der. (Buhârî Vesâyâ 15; Ebû Dâvûd Vesâyâ 15 39)

Ancak hususi olarak ZİNA günahı için -İslam’da- özel bir sadaka tespit edilememiştir. Çünkü bunun cezası bellidir. Bekâr olanların cezası yüz değnek evli olanların cezası ise recimdir / taşlayarak öldürmektir.

Bu suç gizli kalıp cezalar tatbik edilmediği zaman ise bunun tek kurtuluş yolu derinden pişmanlık duymak çokça tövbe-istiğfar etmek salih ameller / iyi işler yapmak sadaka vermek her türlü hayır yollarında yürümeye çalışmak gece-gündüz af etmesi için Allah’a yalvarıp yakarmaktır.

İlave bilgi için tıklayınız:

- "Onların mallarından sadaka al; bununla onları (günahlardan ...

Selam ve dua ile...
İslami Destek Sitesi