- Bazı bayan arkadaşlarımız okulda başlarını açmak zorunda kalıyorlar. Kimi üniversitelerde bahçe kapısında kimisinde sınıfta açmak zorunda kalıyorlar. Bunun hükmü nedir?

Değerli kardeşimiz

Bilindiği gibi Nur sûresi'nin 31 ve Ahzab suresi'nin 33 35 ve 59'uncu ayetlerinde kadınların örtünmeleri vücutlarının zinet yerlerini yabancılara göstermemeleri emredilmektedir. Bu konuda birçok hadis de vardır. Ama bu hadisleri burada nakletmeye lüzum görmüyoruz.

Kadının bütün vücudunun avret olup olmadığı hususu da mezhepler arasında ihtilaflıdır. Şafiî ve Hanbelî mezheplerine göre kadının istisnasız tüm vücudu avret kabul edildiği halde Hanefî ve Malikî mezheplerinde eller ve yüzün fitne korkusu olmadığı takdirde avret olmadığı belirtilmiştir(1).

Tedavi gibi bazı zaruret hallerinde yabancı birisi bir kadının avret kabul edilen bir uzvuna zaruret miktarmca ve tedavinin gerekdiği mahalli geçmemek şartıyla bakabilir(2). Allah Kur'ân-ı Kerîm'de kadınların vücutlarını örtmelerini emredip başkalarına göstermelerini yasakladığına göre onların avret mahallerini yabancıların görebileceği şekilde açmaları haramdır. Zaruret olmadıkça avret sayılan bir uzvun tamamını ya da bir kısmını açamazlar.

Zaruret  yasak bir şeyi yapmadığı takdirde helaki veya helake yaklaşmayı gerekli kılan şeydir (3). Ali Haydar Mecelle Şerhi'nde zarureti aynen şu şekilde tarif etmiştir:

"Zaruret; memnu tenavül etmediği takdirde helaki müstelzim olan haldir."(4).

Buna göre İslâm'a hizmet etmek gayesiyle de olsa İslâm'a taban tabana zıt düşen kadının namahrem yerlerini ve avretini açmaya zorlayan yerlerde çalışmayı zaruret kabul edilmesi mümkün değildir.

Ayrıca kadınların insanlara hizmet etmesi sadece devlet dairesiyle de olmamaktadır. İslâm hizmeti böyle bir yol ile ifa edilemez.

Bilindiği gibi "Zararları gidermek maslahatları celb etmekten evladır." diye meşhur bir fıkıh kaidesi vardır. İslâm'ın yasaklara gösterdiği itina emirlere gösterdiği itinadan daha büyüktür. Hz. Peygamber (asm) bir hadîsinde buyurur:

"Size herhangi bir şeyi yasakladığım zaman ondan kesinlikle sakınınız bir şeyi emrettiğimde de onu gücünüz yettiği ölçüde yerine getiriniz." (Buhârî İ'tisâm 2; Müslim Hac 412 Fezâil 130-131)

Bundan dolayı meşakkati defetmek için vacibi terk etmek caizdir ama günahları özellikle büyük günahları işlemekte müsamaha yoktur. Bezzazî'nin ifadesine göre avret yerini örtecek bir şey bulamayan kimse nehir kenarında da olsa istincayı terk eder. Çünkü yasak emre tercih edilir. Kadına gusül gerekse ve erkeklerden gizlenecek bir yer bulamazsa guslü terkeder(5).

Demek oluyor ki bir haramı işlememek için farz bile terkedilir. O halde sadece umulan bir maslahat için nassların haram kıldığı bir şeyin işlenmesi tecviz edilemez.

Müslümanların  kadınların başlarını açabilmeleri için İslâm'ın hükümlerini zorlayacakları yerde kadınların İslâmî kıyafetler içerisinde çalışmalarının çarelerini araştırıp bu yolda gayret sarfetmeleri gerekir.

Dipnotlar:

1. Kitabu'l-Fıkh âlâ Mezâbili'l Erbaa 1/192. Sâbûnî Tefsirû Ayât'il-Ahkâm II/381.
2. el-Merginânî el-Hidâye IV/84.
3. Suyûtî el-Eşbah ven-Nezâir s. 94
4. Ali Haydar Dürerü'l-Hakkâm Şerhu Mecelletü'l-Ahkâm Muk. 22. Md. nin şerhi.
5. İbnu Nüceym el-Eşbâh ve'n-Nezâir s. 90-91.

(Halil GÜNENÇ Günümüz Meselelerine Fetvalar II/180)

Selam ve dua ile...
İslami Destek Sitesi