- Abdullah b. Mesud (r.a) Biriniz namaz kıldığı yerden “ancak sağ tarafından dönüp ayrılması gerekir” şekliyle namazından şeytana bir pay ayırmasın. Ben Hz. Peygamber (s.a.v)'i çoğu defa solundan dönüp ayrıldığını gördüm demiştir.

- Bu hadis-i şerife göre namaz kılınan yerden kalkma yönünün hangi yön olduğu anlaşılır?

Değerli kardeşimiz

Bu hadisin manası şöyledir: İbn Masud anlatıyor:

“Biriniz -namaz kıldıktan sonra- 'mutlaka sağ taraftan dönüp gitmesinin gerekli olduğunu' düşünüp de şeytana bir pay ayırmasın. (Nitekim) ben çoğu kez Hz. Peygamberin (namazdan sonra) sol tarafından dönüp gittiğini görürdüm.”(Buhari Ezan 159; Müslim Müsafirin 59)

Burada İbn Mesud; namazdan sonra mutlaka sağ taraftan dönüp gitmeyi vacip görenleri eleştiriyor ve Resulullah (asm)’ın her iki taraftan da dönüp gittiğini söylemek isitiyor.

Hadis ifadesinde yere alan “Ekeseru ma raeytu”nun manasını “en çok ...görürdüm” yerine “çoğu kez... görürdüm” şeklinde tercüme edilmesi asıl maksada daha uygundur. Çünkü burada İbn Mesud’un maksadı Hz. Peygamber (asm)'in sol taraftan fazla döndüğünü değil sağ taraftan fazla dönmesine rağmen çoğu zaman sol taraftan da döndüğünü belirtmek ve yalnız sağ tarafa dönmeyi gerekli görenlerin görüşünün yanlış olduğuna dikkat çekmektir.

Nitekim sahih rivayetlere göre Hz. Enes “Hz. Peygamber'in en çok sağ tarafından döndüğünü" ifade etmiştir. (bk. Nesai Sehiv 100)

- İmam Nevevi bu farklı rivayetleri şöyle değerlendirmiştir: Öyle anlaşılıyor ki Hz. Peygamber (asm) her iki taraftan da dönüyordu. Bazen sağ bazen de sol taraftan... Sahabelerden bazıları bunu -kendi görüşüne göre- en çok sağ taraf bazıları da en çok sol tarafan döndüğüne hükmetmiştir. (bk. Nevevi Şerhu Müslim 3/24)

- Değişik rivayetlere bakıldığı zaman sağ taraftan daha fazla dönüp ayrıldığını söylemek mümkündür. Bu husus aynı zamanda İslam’ın “sağ”la ilgili genel prensibine de uygundur.

Nitekim fıkıh kitaplarında da “namazı kıldıktan sonra -soldan caiz olmakla beraber- sağ taraftan dönmenin daha faziletli olduğu" kabul edilmiştir. (bk. V. Zuhayli el-Fıkhu’l-İslami; 1/808)

Selam ve dua ile...
İslami Destek Sitesi