- Hz. Aişe annemiz Peygamber (sav) Efendimizin bir meşguliyet dolayısıyla kılamadığı öğle namazının son sünnetini ikindi namazından sonra kıldığını söylemektedir. (Hz.Aişe'nin hadis tenkitçiliği Mehmet S. Hatipoğlu sy.69 makalesinde gördüm)

- İkindinin farzından sonra nafile kılınmıyor diye biliyoruz açıklar mısınız?

Değerli kardeşimiz

Evet Hz. Peygamber (asm)'in vaktinde kılamadığı öğle namazının son iki rekat (bazı rivayetlerde ikindinin ilk) sünnetini ikindi namazından sonra kıldığına dair hadis rivayetleri vardır. (bk.Buhari Mevakit 33; Müslim Musafirin 296-301;  Ebu Davud Salat 298;  Tirmizi Hac 42;   Nesaî Mevakit 26)

Ayrıca Hz. Peygamber (asm) Fecirden (sabaha namazından) sonra güneş doğuncaya kadar bir de ikindiden sonra güneş batıncaya kadar namaz kılınmasını yasaklamıştır.(Buhari Mevakit 31; Müslim Musafirin 288; Ebu Davud Tetavvu 10; Nesaî Mevakit 11 25; İbn Mace İkamet 147)

İslam alimleri bu farklı hadis rivayetlerine dayanarak farklı içtihatlarda bulunmuşlar:

İmam Şafii İmam Ahmed b. Hanbel gibi bazı alimlere göre İkindinin farzından sonra sebepsiz nafile kılınmaz fakat (abdest sünneti gibi) sebepleri olan nafileler ve kazaya kalmış (farz veya nafile) namazları kılmakta bir sakınca yoktur. İmam Malik Sufyan Sevri gibi alimlere göre ise ikindiden sonra hiç bir namaz kılınmaz.(bk. Tirmizi Hac 42)

Bazı alimlere göre Hz. Peygamberin ikindi namazından sonra nafile namazı kaza etmesi ona özeldir başkaları böyle bir şey yapamaz. (bk. İbn Hacer Fethu’l-Bari 2/64-65)

Nitekim Tahâvi'nin Ümmü Seleme'den rivayet ettiği hadisin sonunda şu ilâve bulunmaktadır "Ben Ya Resûlellah bu iki rekatlık namazı (geçirdiğimiz zaman) biz de kaza edebilir miyiz?" diye sordum da: "Hayır" diye cevab verdi.(bk. Tahâvî Şerhu Me'âni'l-âsâr 1/306)

Ayrıca ikindi namazından sonra nafile namazı kaza ettiğine dair hadis rivayetleri arasında farklılık olduğunu belirten İbn Hacer bu rivayetlerin zayıf olabileceğine işaret etmiştir. (bk. a.y)

Aslında -yukarıda görüldüğü üzere- Hz. Peygamber (asm)'in insanlar için ikindinin farzından sonra namaz kılmalarını -sözlü olarak- yasaklaması buna mukabil kendisinin aynı vakitte -fiili olarak- namaz kılması gösteriyor ki onun fiili ona özel bir durumdur. Sözlü yasaklaması ise bütün insanlar için geçerlidir.

İslam alimleri bu farklı hadis rivayetlerini farklı yorumlamışlar:

Hanefi alimlerine göre şu üç vakitte (Güneş doğarken tepede iken ve batarken) herhangi bir namazı kılmak tahrimen mekruhtur. (bk. V Zuhaylî el-Fıkhu’l-İslamî 1/521) Şu iki vakitte (sabah namazından ve ikindi namazından sonra) ise Nafile namaz kılmak mekruhtur. Ancak bu vakitlerde farz namazları kaza edilebilir cenaze namazı kılınabilir ve tilavet secdesi yapılabilir.(bk. Zuhayli 1/522-23)

Şafii mezhebine göre ise söz konusu üç vakitte namaz kılmak tahrimen o iki vakitte ise tenzihen mekruhtur.(bk. Zuhayli 1/524)

Şafiilere göre belli bir sebebe dayalı olan namazlar söz konusu vakitlerde kılınabilir. Buna göre farz veya sünnetlerin kazası yapılabilir. Abdest sünneti tahiyetu’l-mescid namazı güneş tutulma (küsuf) namazı cenaze namazı kılınabilir tilavet secdesi şükür secdesi yapılabilir. (Zuhayli a.y)

Selam ve dua ile...
İslami Destek Sitesi