- Elli beş yaşında yurt dışında yaşayan bir kadınım; uçaga binemiyorum. Hacca gitmek istiyorum ama karayoluyla gecilecek ülkelerin hepsinde savaş var. Gidemezsem eğer vekalet verebilir miyim?

Değerli kardeşimiz

Kendisine hac farz olmuş birisi sağlık yaşlılık vb. bir sorun sebebiyle bizzat hacca gidemeyecek durumda olursa başka birisini bedel göndererek vekalet yoluyla hac yaptırabilir. Böyle kişilerin hayatta iken birini vekil (bedel) olarak göndermesi mümkün olduğu gibi mirasçılarına ölümünden sonra kendi adına bedel haccı yaptırılmasını vasiyet etmeleri de mümkündür (Kasani Bedaiü’s-Sanai Beyrut 1406/1986 II 212). 

Bu hüküm hadislere dayanmaktadır. Hz. Peygamber (s.a.s.) ölen yakınları veya yaşlı büyükleri yerine hac yapıp yapamayacaklarını soran kişilere söz konusu yakınları için hac yapabileceklerini belirtmiştir (Buhari Hac 1; Müslim Hac 407; Tirmizi Hac 86-87; İbn Mace Menask” 9-10).

Buna göre söz konusu kadının uçakla yolculuk yapmasının sağlık açısından sakıncalı olacağının doktorun teşhis ve raporu ile tevsik edilmesi ve başka bir yolla da gidilemeyeceğinin anlaşılması halinde kendi yerine bir kişiyi bedel olarak hacca gönderebilir.

Bir kişinin kendi yerine vekil (bedel) göndererek hac yaptırabilmesi için şu şartların bulunması gerekir:

1. Adına haccedilecek (bedel gönderecek) kişiye önceden hac farz olmuş olmalıdır.

2. Adına haccedilecek kişi vefat etmiş olmalı veya yaşlılık iyileşme ümidi olmayan bir hastalık gibi sebeplerle bizzat haccetmekten devamlı olarak aciz olmalıdır.

3. Bedel gönderilecek kişi Müslüman akıllı ergenlik çağına ulaşmış bir kişi olmalıdır.

4. Bedel gönderilen kişinin hac masrafı gönderen tarafından karşılanmalıdır.

5. Vekil için hac masrafları haricinde bir ücret şart koşulmamalıdır.

6. Adına haccedilen kişi kendisi için haccetmesini vekilden istemiş olmalıdır. İzin veya vasiyeti olmadan bir kimse adına başkası tarafından yapılan hac ile o kimse üzerindeki hac borcu ödenmiş olmaz. Ancak mirasçının murisi adına yaptığı hac bu hükmün dışındadır. Ölmüş bulunan murisin vasiyeti bulunmasa bile varisin onun adına yaptığı hac geçerlidir.

7. Vekil haccı bizzat kendisi yapmalıdır.  

8. Vekil ihrama girerken sadece gönderen adına niyet etmelidir.

9. Vekil gönderenin isteğine uymalı onun istediği haccı yapmalıdır.

10. Vekil gönderen adına yapılacak menasiki tamamlamadıkça kendisi için umre yapmamalıdır(Kasani Bedaiü’s-Sanai Beyrut 1406/1986 II 212-215; İbn Abidin Reddu’l-Muhtar Riyad 1423/2003 IV 14-18). 

Selam ve dua ile...
İslami Destek Sitesi