- Babanın tamamı gulûl (ganimetten Müslümanların hakkını vermediği) malından kendi evladına ev hediye etmesi durumunda; o ev evlada caiz olur mu?
- Evladın zengin veya fakir olması durumu değiştirir mi?

Değerli kardeşimiz

Hayır caiz olmaz devlete iade etmesi gerekir.

Gulûl ganimet malına hıyanet etmek anlamında bir fıkıh terimidir.

Sözlükte “gizlemek bir şeyi gizlice almak hırsızlık yapmak; hıyanet etmek” mânalarına gelen "gulûl" kelimesi örfte umumiyetle “ganimet malına hıyanet etmek” anlamında kullanılır.

Gulûl İslâm hukukunda da bu çerçevede terim anlamı kazanmış ve “devlet malına hıyanet etmek özellikle de taksim edilmeden önce savaş ganimetinden bir şey çalmak” şeklinde tanımlanmıştır.

Gulûl masdarından türemiş bazı kelimelerin Kur'an-ı Kerîm’de ve hadislerde kullanıldığı görülmektedir.

Meselâ Kur’an’daki “Bir peygambere -ganimete devlet malına- hıyanet etmesi yakışmaz. Kim hıyanet ederse kıyamet günü hainlik ettiği şeyle birlikte -günahı boynuna asılı olduğu halde- gelir. Sonra herkese kazandığı tastamam verilir.”(Âl-i İmrân 3/161) mealindeki ayet nüzul sebebiyle ilgili rivayetler göz önünde bulundurulduğunda gulûl kelimesinin hem sözlük hem de terim anlamı için en uygun örneklerden birini teşkil eder.

Gulûl Hz. Peygamber (asm)’in “Hıyanet de (iğlâl) yok hırsızlık da (islâl).” hadisinde (Müsned IV 325; Dârimî Siyer 50; Ebû Dâvûd Cihâd 156) ve diğer bazı hadislerde sadece ganimet malına ihanetle sınırlı olmayıp daha geniş bir kapsama sahiptir.

Meselâ Ebû Humeyd es-Sâidî’den rivayet edilen bir hadise göre Resûlullah Ezd kabilesinden İbnü’l-Lütbiyye’yi zekât toplamakla görevlendirmiş bu zatın daha sonra bazı mallarla gelip Hz. Peygamber (asm)’e “Şunlar size ait bunlar da bana hediye olarak verildi.” demesi üzerine Resul-i Ekrem minbere çıkarak

“Benim -zekât toplamak için- gönderdiğim bir memura ne oluyor ki 'Şunlar sizin şunlar da bana hediye edildi.' diyebiliyor? Dikkat edin bu kişi evinde otursaydı kendisine hediye verilir miydi? Muhammed’i kudret elinde tutan Allah’a yemin ederim ki sizden biriniz ondan bir şey alırsa kıyamet gününde sırtında böğüren bir deve bağıran bir sığır meleyen bir koyunla gelecektir.” demiştir (Müsned V 423; Buhârî Hibe 17 Ahkâm 24 41 Hiyel 15; Müslim İmâre 26-29)

İslâmiyet’in ilk dönemlerinden itibaren hukukî ve beşerî ilişkiler dinî ve ahlâkî yönleriyle birlikte bir bütün halinde işlenmiş bu sebeple de paylaşılmadan önce ganimetlerden bir şey çalan kişinin dünyevî hükümlerin yanı sıra ahiret hayatında göreceği ceza da özel olarak vurgulanmıştır.

Ahiret hayatındaki bu sorumluluğu en ince ayrıntılarına kadar tasvir eden pek çok hadis bulunmaktadır. (Meselâ bk. Buhârî Cihâd 188; Müslim İmâre 24; Tirmizî Siyer 21)

İslâm âlimleri bu hadislerden hareketle gulûlün büyük günahlardan (kebâir) olduğunu belirtmişlerdir.

Ganimet malına ihanet etmenin dünyevî hükmüne gelince

“Ganimetten alınan ipliği iğneyi bundan daha değerli veya düşük olanı geri veriniz.”(Müsned II 184; İbn Mâce Cihâd 34)

mealindeki hadistaksim edilmeden önce ganimet malından en küçük bir şeyi dahi almanın câiz olmadığını göstermektedir.

Özetle devlete ait bir mal kimseye miras kalmaz ve varislerine hibe edemez. Eğer hibe edilmişse devlete iade edilmesi gerekir. (bk. TDV İslam Ansiklopedisi Gulul Lukata md.)

Selam ve dua ile...
İslami Destek Sitesi