Değerli kardeşimiz

İmkanı olduğu halde borcunu ödememek zulümdür; kul hakkına girer ahirette azabı gerektirir.

Hz. Peygamber (asm) şöyle buyurmuşlardır:

"Zenginin borcunu geciktirmesi zulümdür. Biriniz (alacağı) bir zengine havale edilirse kabul etsin." (Buhârî Havale 1-2; İstikraz 12; Müslim Müsâkât 33; Ebû Davûd Buyû' 10; Nesâi Buyû 100 101; Tirmizî Buyü' 68; İbn Mâce Sadaka 8; Mâlik Buyü' 84; Dârimî Buyû' 48; Ahmed b. Hanbel II 71 245 254 260).

Burada matl (geciktirme) bir kimsenin borcunu vermeyi geciktirmesi alacaklıyı oyalaması savsaklaması karşılığında kullanılmıştır. Kurtûbi bu kelimenin "ödemesi gereken borcu imkânı varken ödememek" manasına olduğunu söyler.

Hadis-i şerif'te önce borcunu ödeme imkânına sahip olduğu halde borcu ödemeyip geciktirmenin zulüm olduğu belirtilmektedir.

Bazı âlimler ise bu cümlenin"zengine olan borcu geciktirmek zulümdür" manasına geldiğini söylerler. Bu durumda hadisi"Zengine olan borcu ödemeyip geciktirmek zulüm olduğuna göre fakire olanı geciktirmek öncelikle zulümdür." şeklinde anlamak gerekir. Ancak yukarıda da işaret edildiği gibi âlimlerin büyük çoğunluğu önceki manayı benimsemiş ve hadis "Zenginin borcunu geciktirmesi zulümdür." şeklinde anlamışlardır.

Rasûlullah (asm) genç bir deve borç almıştı. Kendisine sadaka develeri geldi. Bana (alacaklı) adama genç devesini ödememi emretti. Ben Efendimize: "Develer arasında altı yaşını doldurmuş güzel bir deveden başkasını bulamadım." dedim. Bunun üzerine Peygamber Efendimiz (asm):

"Adama onu ver şüphesiz insanların en hayırlısı borcunu en iyi ödeyendir." buyurdu. (Müslim Musâkât 118 128; Tirmizî Buyû' 73; Nesâi Buyû' 64; İbn Mâce Ticaret 62; Dârimî Buyû' 31; Mâlik Buyû' 89; Ahmed b. Hanbel VI 375 390)

Rasûlullah (asm) borçlu olarak ölenin cenazesini kılmazdı. (Bir gün) bir cenaze getirildi.

Rasûlullah (asm):

"Onun borcu var mı?" diye sordu.

"Evet iki dinar borcu var." dediler.

"Arkadaşınızın namazını kılınız." buyurdu.

Bunun üzerine Ensâr'dan olan Ebû Katâde;

"O iki dinarı ben yükleniyorum Ya Rasûlullah." dedi. Hz. Peygamber (asm) de adamın namazını kıldı.

Allah (c.c.) Rasûlüne fetihler müyesser buyurunca Efendimiz (asm):

"Ben her mümine kendi nefsinden daha evlâyım. Her kim borç bırakırsa (borçlu ölürse) onu ödemek bana aittir. Kim de mal bırakırsa varislerine aittir." buyurdu. (Buhârî Ferâiz 15; Müslim Ferâiz 16; Ebû Davûd Buyû 9; Tirmizî Cenâiz 69; İbn Mâce Mukaddime 11; Sadakat 13; Nesâi Cenâiz 67; Iydeyn 22).

Rasûlullah (asm) bir kâfileden yanında parası olmadığı halde bir dana satın aldı. Danaya kâr verildi. Rasûlullah da sattı. Kârı Abdülmuttaliboğullarının muhtaç kadınlarına dağıttı ve: "Bundan sonra yanımda para olmadan hiçbir şey satın almayacağım." buyurdu. (Ahmed b. Hanbel I 235 323).

İlave bilgi için tıklayınız:

- BORÇ.

Selam ve dua ile...
İslami Destek Sitesi