Peygamber Efendimiz (s.a.v.) "Bir Müslüman başka bir Müslümanla üç günden fazla dargın kalmasın." tavsiyesinde bulunuyor. Fakat arkadaşlarımızın arasında yüzümüze gülüp de arkamızdan bizi vuranlar varsa veya bizim kötülüğümüz için alttan alttan iş çevirenler varsa veya bizim başarısızlığımız için uğraşıp bundan keyif alanlar varsa veya iş ortamında bizim dedikodumuzu yaptığını bildiğimiz kişiler varsa bu gibi kişilerle ilişkilerimiz nasıl olmalı?

Değerli kardeşimiz

Toplumda bireyler arasında karşılaşılan kural hatta hak ihlâlleri veya fikrî çatışmalar sonucunda kişiler birbirleriyle olan ilişkilerini ya askıya almakta ya da tamamen kesmektedirler. Başka bir ifade ile birbirlerine küsmekte darılmaktadırlar. Bu durum hemen her toplum için geçerli bir olgudur.

Âyet ve hadislerde değişik vesilelerle kardeşler topluluğu olarak nitelendirilen İslâm toplumunda elbette ilişkilerin çok sıcak ve kardeşçe olması beklenir. Ama Müslümanlar da nihayet insandır. Çok farklı sebeplerle birbirlerine kırılmış küsmüş olabilirler. Bu durumda asıl olan söz konusu kırgınlığın ya da dargınlığın daha ileri boyutlara taşınması değil kardeşlik anlayışı ve hukukunun yeniden tesisi için her bireyin çaba sarfetmesidir.

Nitekim İslâm bu tür istenmeyen hadiselerin ortadan kaldırılması için bir dizi tedbirler almış ve bazı yollar göstermiştir. Dargınlık hâlinin bir vakıa olduğunu kabul eden dinimiz İslâm müminler arasında vukû’ bulacak dargınlığın fazla büyütülmemesini bu hâlin üç günü geçmemesini tavsiye etmiştir.(1) Eğer küskünlük meydana gelmiş nefislere uyulmuşsa Allah'ın şu emri tatbik edilir:

"Eğer müminlerden iki grup birbirleriyle vuruşurlarsa aralarını düzeltin. Şayet biri ötekine saldırırsa Allah’ın buyruğuna dönünceye kadar saldıran tarafla savaşın (mücadele edin). Eğer dönerse artık aralarını adaletle düzeltin ve (her işte) adaletli davranın. Şüphesiz ki Allah âdil davrananları sever. Müminler ancak kardeştirler. Öyleyse kardeşlerinizin arasını düzeltin ve Allah'tan korkun ki size rahmet edilsin."(2)

Bu âyet toplumu teşkil eden bireyler arasında vukû bulacak fizikî sosyal kültürel ve psikolojik çatışmalar sonucunda meydana gelecek anlaşmazlıklarda takip edilecek prosedüre işaret etmektedir. Anlaşmazlık vukû bulan tarafların arası öncelikle ıslaha çalışılır. Barışa yanaşmayan aradaki anlaşmazlığı sürdüren tarafa karşı toplumsal müeyyideler devreye sokulur. Başka bir ifade ile onunla olan bireysel bazdaki ilişkinin kesilmesi kitlesel bir boyuta dönüştürülür.

Dipnotlar:

1. Buhârî Edep 57 62; Müslim Birr 23 25.
2. Hucurât 9-10.

İlave bilgi için tıklayınız:

Müslüman'ın Müslüman'a kin duyması küsmesi hakkında bilgi verir misiniz?..

Selam ve dua ile...
İslami Destek Sitesi