- Tebliğ vazifesini yapmayan muhtaç olan insanlara bazı gerçekleri anlatmamış kimse mesul olur mu?

Değerli kardeşimiz

Allah Teala mutlak adalet sahibidir. Her insanın mesuliyetini bulunduğu ortama göre belirlemektedir. Elbette ki İslamın yaşandığı bir ortamda yetişen birisinin mesuliyeti ile ahlaki değerlerin kaybolduğu yerde yetişen birisinin mesuliyeti bir olmaz.

Kader ve adaletle ilgili meselelerin tetkikinde bu hakikatin gözden uzak tutulmaması gerekir. Her bir insanın bu âlemde içinde bulunduğu farklı hayat şartları fert aile ve akraba dairelerinde karşılaştığı ayrı ayrı meseleleri maişet (geçim) noktasındaki değişik problemleri ve nihayet içinde bulunduğu memleketin kendisine has içtimaî yapısıyla ayrı bir dünyası vardır.

Hikmetlerini hakkıyla bilemediğimiz fakat âdil olduğundan da şüphe etmediğimiz bu ilahi taksimatın neticeleri ahirette yüce adalet gününde sergilenecek Zilzâl Sûresi'nde de beyân buyurulduğu gibi "zerre kadar hayır ve zerre kadar şerrin hesabı" orada görülecektir.

Bu dünyada faydalı sanılan birçok hâller orada mesuliyetinin ağırlığı ile kulun büyük bir yükü olurken zahmet ve meşakkat olarak görünen nice hâdiseler -sabretmek şartıyla- orada günahların affına vesile olacaktır.

İnanan insanların tebliğ vazifelerini yerine getirmeleri ve kendisine tebliğin ulaşmadığı hiç kimsenin kalmaması gerekir. Bu durum tebliğcileri de mesuliyetten kurtarır. Nitekim Yüce Allah başka bir ayette Hz. Musa (as) ve ona bağlı olanların tebliğe ısrarla devam etmelerini faydasız gören bazı insanlardan söz ederken şöyle bir açıklamada bulunmuştur:

"İçlerinden bir topluluk 'Allah'ın helâk edeceği yahut şiddetli bir şekilde azaba uğratacağı bir kavme hâlâ ne diye tebliğe bulunuyorsunuz?' dediler. Tebliğe devam edenler şu cevabı verdiler: Rabbiniz huzurunda özür beyanı yüzünden bir de belki kendilerine gelir korunurlar ümidiyle."(Ârâf 7/164).

Bu durum tebliğcinin görevini savsaklamadığına delil olur ve kendisine tebliğ yapılanın "Ben bunu bilmiyordum." şeklinde mazerette bulunmasını engeller (ez-Zemahşerî el-Keşşâf Mısır (t.y) IV 34).

Merhum müfessir Elmalılı bu ayeti açıklarken şöyle buyurmuştur:

"Tebliğ vazifesini yerine getirme herkese son nefesine varıncaya kadar bir nevi farzdır. Bununla beraber dünyada hiçbir hususta ümitsizliğe düşmek caiz değildir. Her ne kadar günahkâr olurlarsa olsunlar insanların tövbe ve takvasını arzu ve ümit etmek de bir vazifedir. İnsanlığın hali sürekli değişmededir ve kader sırrı meydana gelişinden önce bilinmez. Ne bilirsiniz bu güne kadar hiç söz dinlemeyen bu insanlar belki yarın dinleyiverir ve sakınmaya başlar bütün bütün sakınmazsa belki biraz sakınır ve bu sayede azabı hafifler. Her halde tebliğde bulunup öğüt vermek tebliği terk etmekten evlâdır. Tebliği bütünüyle terk etmekte ise hiç bir ümit yoktur. Hiçbir mukavemete maruz kalmayan fenalık daha süratle yayılır. Herhangi bir fenalığın aslını silmek mümkün olmasa da hızını azaltmaya çalışmak da göz ardı edilmemelidir."(Elmalılı Hamdi Yazır Hak Dini Kur'an Dili İstanbul 1971 IV 2313).

Hz. Peygamber (asm) Veda Hutbesi'nde İslâm'ın temel prensiplerini tebliğ ettiği zaman sık sık hazır olanlara: "Tebliğ vazifemi yaptım mı?" diye sormuş. Onlardan olumlu cevap alınca "Allah'ım sen benim tebliğ vazifemi yaptığıma şahid ol!.." diyerek bu kutsal vazifeyi yerine getirmenin sevincini yaşamıştır. (Ahmed Zeki Safve Cemheretu Hutubi'l-Arab Mısır 1962 1 157).

Peygamber (asm) ve onun yolunda yürüyenlerin en önemli görevi Hakk'ı tebliğdir. Her Müslüman bu konuda görevlidir. Müminlerin bu husustaki görevlerini yerine getirmeleri farzdır.

İslâm sürtüşme tartışma bölünme ve parçalanma dini değildir. Onun ruhunda ve mayasında ancak Allah'a kul olmanın derin manası birbirimize kardeş olmanın yüksek anlamı yatmaktadır. Dinde kula kul olma basiretsizliği yoktur. Günümüzün tebliğ metodu bu doğrultuda geliştirilmelidir.

İslâm dininde tebliğ belli bir sınıfın değil inanan bütün insanların vazifesidir. İslâm'da sınıf ayırımı yoktur. Her kişi kendi bilgi ve kültür seviyesine göre başkalarına İslamiyeti yaşayarak ve zarar vermeden anlatarak tebliğde bulunup onları şuurlandırmaya çalışmak mecburiyetindedir.

Yüce Allah'ın Kur'an-ı Kerim'de üzerinde önemle durduğu "davet" ve "Emr bi'l-ma'ruf ve nehy ani'l-münker" de tebliğe yakın ve onunla iç içe olan konulardır.

Selam ve dua ile...
İslami Destek Sitesi