- İsra Suresi 30. ayet ile ilgili kafama takılan bir husus var.
- İsra suresinin 30. Ayetinde "Şüphesiz Rabbin dilediğine rızkı bol bol verir ve dilediğine kısar. Çünkü o gerçekten kullarından haberdardır ve onları görmektedir." yazıyor.
- Yüce Allah rızkı kısarken ve bollaştırırken bunu hangi türde insanlar için yapıyor bu ayeti net olarak anlayamadım.

Değerli kardeşimiz

Ayetin meali:

“Rabbin rızkı dilediğine bol bol verir de kısar da. Şüphesiz ki O kullarından haberdardır onları görmektedir.” (İsra 15/30)

Allah rabdir dolayısıyla elimizdeki şeylerin asıl sahibidir ve bunları O vermiştir. "Mülk Allah’ın elindedir."(Yasin 36/83; Mülk 67/1) kiminin rızkını bollaştırır kimininkini de kısar.

“Rabb” yaratılanın ve terbiye edilenin bütün işlerini ıslah edip yoluna koyan; iyi ve doğru olacak uygun olacak bir miktar üzere onun ihtiyaçlarını gideren böylece de bazısının rızkını genişleten bazısınınkini de daraltan kimse anlamına gelir. (Razi ilgili ayetin tefsiri)

Demek ki Allah Rab olarak her varlığının durumuna göre rızkı vermekte  geniş veya dar yapmakta bununla onu terbiye etmektedir.

O halde kime ne kadar verilmesi gerekiyorsa o kadar veriyor kimden ne kadar kesilmesi gerekiyorsa da o kadar kesiyor.

Diğer taraftan ayetin sonunda bunun başka hikmetlerine de dikkat çekilir: "Çünkü O kullarından gerçekten haberdardır. Hakkıyla görendir."

Yani Allah her insanın maslahat ve menfaatinin kendisine işte o kadar miktar vermesinde bulunduğunu bilir. Buna göre de “kullarının rızıkları hususundaki farklılık kendisinin cimri olması sebebiyle olmayıp tam aksine onların menfaatlerini görüp gözetmiş olması sebebiyledir" demektir.

Demek ki ayet bunun hikmetsiz ve anlamsız olmadığına işaret etmektedir.

Allah her kulunun durumunu görür bilir. Genellikle herkes zengin olmak ister fakirlikten korkar. Fakat Allah hikmeti uyarınca kimine az kimine çok verir. Ama ne çok vermesi mutlak anlamda hayır ne de az vermesi mutlak anlamda şerdir.

Zenginlik yüzünden maddî veya manevî birçok şeyini hatta inancını sevdiklerini veya hayatını kaybedenler olduğu gibi fakirlik sebebiyle birçok kayıptan kurtulanlar manevî kazançlara kavuşanlar da vardır.

Zenginlik kimini kurtarır kimini de mahveder. Bununla birlikte varlık yokluğa yeğlenir. Onun için ayetlerde "Allah'tan fakirlik isteyin" anlamına gelebilecek hiçbir ifadeye yer verilmemiş; "mal rızık servet isteyin" denilmiş; fakat bunun da hakkının verilmesi gerektiği bildirilmiştir. (Mesela bk. Nisa 4/32; Ankebût 29/17; Rûm 30/46; Cum'a 62/10)

Hz. Peygamber (asm) Efendimiz de fakirlik konusunda insanları uyardığını ve bu fakirlikten Allah'a sığındığını bildiren hadisler vardır. (bk. Müsned II 305 325 354 540; VI 57 207; Nesai İstiaze 14.16)

Ayrıca Kur'an’da hayatiyetini sürdürecek hiçbir imkâna sahip bulunmayan varlıklar dahil olmak üzere yeryüzündeki bütün canlıların rızkını verenin Allah olduğu vurgulu ifadelerle anlatılır. (Hûd 11/6; Ankebût 29/60)

Cahiliye Araplarının fakirlik korkusuyla kız çocuklarını öldürdüğü kaydedilerek rızık konusunda endişeye düşülmemesi gerektiği belirtilir. (En‘âm 6/151; İsrâ 17/31)

Ancak insanın yanlış bir tevekkül anlayışına sığınmak yerine karada ve denizlerde rızkını araması emredilir. (Fâtır 35/12; el-Mülk 67/15);helal ve temiz rızıklardan faydalanılması ve şeytana uyulmaması istenir. (Bakara 2/168; Nahl 16/114)

Kur'an’da rızık olarak verilen nimetler hayatın vazgeçilemez unsuru olan sudan ve gıdalardan ibaret sayılmamış başta din hidayet ve nübüvvet olmak üzere Allah’ın manevî lütufları da rızık olarak nitelendirilmiştir. (Bakara 2/3; Âl-i İmrân 3/169; Hûd 11/88; Meryem 19/62)

Öte yandan Kur'an’da;

- Başkalarının rızkına göz dikilmesi yasaklanmakta(Tâhâ 20/131)
- Cenab-ı Hakk’ın emirlerine göre hareket eden kimseyi beklemediği yerden rızıklandıracağı (Talâk 65/3)
- İnsanların sahip olduğu her şeyin sonunda tükeneceği Allah katında bulunanların ise sonsuz olduğu vurgulanmaktadır. (Nahl 16/96)

Hadislerde de her şeyi Allah’ın yarattığı her canlının rızkını O’nun verdiği belirtilmiş (Müsned IV 130 202) işlenen günahlardan dolayı Allah’tan af dilemenin ve akrabaları ziyaret etmenin (sıla-i rahim) rızkı genişleteceği ifade edilmiştir. (Buhârî Büyû 13; İbn Mâce Edeb 57)

Bir hadiste rızık terazisinin Allah’ın elinde olduğu dilediğine az dilediğine çok verdiği anlatılırken (Buhârî Tefsîr 11/2 Tevĥîd 19; Müslim Zekât 37) diğer bir hadiste gereği gibi tevekkül ettikleri takdirde insanların da kuşlar gibi rızıklandırılacağı bildirilmiştir. (Tirmizî Zühd 33)

İlave bilgi için tıklayınız:

- İslam dininde fakirliğe karşı ne gibi önlemler alınmıştır?  
- “Fakirler cennete zenginlerden yarım gün önce yani (dünya ...

Selam ve dua ile...
İslami Destek Sitesi