a) Hz. Safiye’nin kocasına altınların yerini göstermesi için işkence yapıldığı ve esir olduğu halde öldürüldüğü doğru mu?
- Hz. Safiye’nin kocası Kinane b. Ebi'l-Hukayk'ıka hazinenin yerini göstermesi için işkence edildiği onu sıkıştırması için Zübeyr b. Avvam'a teslim edildiği onun da Kinane’yi konuşturmak için göğsünde çakmak çakıp kıvılcım çıkararak söyIetmeye zorladığı daha sonra da Muhammed b. Mesleme’ye verilerek onun boynunu vurduğu rivayetleri doğru mu?
- Eğer doğruysa işkence caiz mi?
- Esirler öldürülmeyeceğine göre bir esir olan Kinane neden öldürülmüştür?
b) Hz. Safiye zaten savaş ganimeti demekse ona nasıl “istersen gidebilirsin” denmiştir adı üstünde zaten savaş ganimeti değil mi?

Değerli kardeşimiz

Cevap 1:

Bu konunun temel kaynağı İbn İshak’tır. Bu tür kaynaklardaki bilgiler hadis kaynaklarında olduğu gibi kesin olarak zayıf veya doğru olduğunu söylemek kolay değildir. Bununla beraber değişik kaynaklarda geçtiği için doğru kabul edilebilir.

- Kinane b. Ebi’l-Hukayk daha önce de İslam’ın aleyhine çalışan ve ona şiddetle düşman olan birkaç Yahudiden biridir. Beni Nadir Yahudilerinin hazineleri onun yanındaydı. Hz. Peygamber (asm) hazinenin yerini söylemesi için Hz. Zubeyr b. Avvam’dan  baskı yapmasını istedi. Sonra Hz. Peygamber (asm) “hazineyi yanında buldukları takdirde kendisini öldüreceğine” dair bilgi verdi. O da bunu kabul etti. Hatta bu söz alma durumu birkaç defa gerçekleşmiştir. 

Sonra hazine bulundu ve bunun üzerine öldürüldü.

Ben-i Nadir hazinesi Kinane’ye büyüklerinden kalan bir hazinedir. Allah Resulü Kinane’ye hazineyi sorduğunda o şöyle cevap vermişti: “Ey Ebu’l-Kasım! Biz onu savaş zamanında harcadık. Elimizde onlardan hiçbir şey kalmadı. Savaş ve geçim o hazinenin hepsini silip süpürdü.” dedi ve bu hazineyi Peygamberimiz (asm)'den gizledi. (Belazuri Fütûhû-l Büldan Çev. Ugan Zakir Kadiri 1/47; Aişe Abdurrahman Teracimu Seyyidatu Beyti’n-Nübüvve Kahire ty s. 365)

Hz. Peygamber (asm): “Geçen zamana göre harcanan mal çok fazla. Eğer bu hazine sizin yanınızda bulunursa Allah ve Resulünün sizin hakkınızda öldürülmeyeceğinize dair verdiği eman sizden kalksın mı?” diye sormuş onlar: “Evet kalksın.” demişlerdir.

Hz. Peygamber (asm): “Eğer sakladığınız bir şey tespit edersem kanlarınızı dökmeyi helal ederim. Çocuklarınız ve mallarınız bana helal olur. Size vermiş olduğum eman ve himaye de kalkmış olur ve ölümü kabul etmiş olursunuz.” diye buyurunca Kinane de: “Olur.” demişti. Hz. Peygamber onların bu sözlerine Hz. Ebu Bekir Hz Ömer Hz. Ali ve Zübeyr b. Avvam ile Yahudilerden on kişiyi şahit tuttu.

Yahudilerden bir adam Kinane’nin yanına gidip ona gizlice şunları söylemişti. “Muhammed’in senden istediği şey senin yanında ise veya onun hakkında bir şey biliyorsan ona bildir ki; kanını kurtarabilesin. Yoksa vallahi o bunu bulmaya muvaffak olacaktır.” Buna rağmen Kinane ısrarla inkar etmeye devam etmiştir. (Hanif Haidary Sebep ve Sonuçlarıyla Hayber Gazvesi s. 62)

Bunun üzerine Hz. Peygamber (asm) hazinenin bir kısmını Salebe b. Sellam b. Ebi’l Hukayk’ın verdiği bilgilerle  kalanını da Allah'ın bildirmesiyle bulmuştur.

Nitekim Hz. Peygamber (asm) ensardan bir adamı çağırıp ona: “Şu tarlaya doğru git. Sağında ve solunda bulunan hurma ağaçlarına bak. Orada göreceğin yüksek hurma ağacının dibinde bulacağın şeyleri çıkar ve bana getir.” diye buyurdu. Adam Hz. Peygamber (asm)’in dediklerini yaptı. Hazinenin geri kalanını bulup çıkararak Hz. Peygamber’e teslim etti. (bk. İbn Sad Tabakat 2/112; Belazuri Fütûhû-l Büldan 1/42; Cumali Sait Nisau’n-Nebi Beyrut 1998 s. 116; Hanif Haidary s. 63)

Demek ki Kinane bütün uyarılara ve ikazlara rağmen kendi ölüm fermanını bizzat kendisi bütün şahitlerin önünde imzalamıştır.

Diğer taraftan bu bilgilere ilave olarak Hz. Peygamber (asm)'ın onu Muhammed b. Mesleme’ye teslim ettiği onun da öldürülen kardeşi Mahmud b. Mesleme yerine bir nevi kısas olarak öldürdüğü de rivayet edilir. (bk. İbn Kesir es-Sira 3/374)

- Bununla beraber bu hikayenin sahih kaynaklarda yer almaması ayrıca düşündürücüdür.

Cevap 2:

İslam hukukunda esir muamelesi çok küçük nüanslarla -Hanefi Maliki Şafii Hanbeli Zahiri  mezhebine göre- üç dört şekilde görülür.

Devlet reisi Müslümanların maslahatına göre;
- Öldürebilir.
- Köle yapabilir.
- Fidyeli veya fidyesiz bir şekilde hürriyetini bağışlayıp Müslümanların zimmetine / himayesine verebilir. (V. Zuhayli el-Fıkhu’l-İslami 8/5913-14 el-Mavsuatu’l-Fıkhiyetu’l-Kuveytiye 4/201)

- İslam’da işkence yapmak prensip olarak haramdır. Nitekim rivayete göre Peygamber Efendimiz (asm) şöyle buyurdu:

“Şüphesiz Allah dünyada iken insanlara işkence eden kimselere (ahirette) azap edecektir.” (Müslim Birr 33)

- İslam’da düşman askerlerini yakmak veya cesetleri üzerinde tahribat yapmak yasaktır. (Buhari Cihad 149; Müslim Cihâd 3)

- Savaşa bizzat veya dolaylı biçimde katkıda bulunmayan kadınlar çocuklar akıl hastaları özürlüler hastalar yaşlılar mabetlerde inzivaya çekilmiş din adamları ile kendi işlerini yürütmekte olan çiftçi işçi ve iş adamlarının öldürülmesi yasaktır.

Resûl-i Ekrem’in savaşlarda ölümlerin mümkün olduğu kadar azaltılması yönündeki tavsiyeleri (Serahsî Şerḥu’s-Siyeri’l-kebîr I 78-79; Şevkânî VIII 71 vd.) ve “Öldürme konusunda insanların en affedici olanları Müslümanlardır.” sözü bu konuda açık bir nebevi referanstır. (bk. Müsned 1/393; Ebû Dâvûd Cihâd 110; İbn Mâce Diyât 30)

Cevap 3:

Zübeyr b. Avvam’ın İbn Ebi Hukayk’ın göğsünde “çakmak çaktığı” konusunda şunları söylemek mümkündür:

Evvela bu ifade “göğsünü yakmak değil   korkutma baskı yapma sıkıştırma anlamına da gelir.”(Muemu’l-Maani’l-Cami Zend maddesi)

Ayrıca bu mananın çıkarıldığı kaynaklardaki metinlerde kullanılan “zend” kelimesi “çakmak çakmak” anlamı yanında “baskı yapmak korkutmak sıkıştırmak” manasında da kullanılır.

İlgili ifadenin arkasından gelen ifadede “...az kalsın ölecekti” sözleri “göğsünü sıkıştırmasından ötürü az kalsın ölecekti” şeklinde sıkıştırma ile ilgili olması daha münasip görülmektedir.

Cevap 4:

Hz Safiye ile ilgili hikayenin özeti  şöyledir:

Hayber’de  Yahudilerle Müslümanlar savaşır savaşı Müslümanlar kazanır. Savaşta esir olan Hz. Safiye’ye Hz. Peygamber (asm) “Sana bir teklifim var istersen serbestsin mallarını al ve git istersen sana evlenme teklif ediyorum Müslüman ol yanımda kal.” şeklinde teklifini yapmış o da özgür iradesiyle kendi isteği ile teklifi kabul eder ve Hz. Muhammed (asm)’in yanında kalır.

Bunun üzerine Müslümanlar “Biz annemizin akrabalarını esir etmeyiz.” diyerek esir edilen tüm Yahudileri serbest bırakırlar... Onlar da bu gelişmeler üzerine İslam'a girerler…

- Son olarak şunu hatırlayalım ki Hz. Muhammed (asm) pek çok nebevi belgeleri ortaya koyarak Allah’ın elçisi olduğunu ispat etmiştir.

Allah’ın elçisinin yaptığı bütün işler (bir kısmı düzeltilerek de olsa) Allah’ın onayını almış ve doğrudur. İman şuuru olan bir kimse Hz. Peygamber (asm)’in yanlış işler yapacağına ihtimal vermez veremez.

İslam sarayına giden 99 kapı açık olduğu halde anahtarını bulamadığı için kendisine kapalı görünen bir kapıdan dolayı sarayın boş olduğunu düşünmek bir hamakattir bir cinnettir...

Selam ve dua ile...
İslami Destek Sitesi