2558-)
Şuayb oğlu Amr-dan: Müdliç oğullarından Katâde isminde bir adam oğluna (kızınca) kılıcı attı bacağına isabet etti ve fazla kan kaybından öldü. Cu-şum oğlu Suraka Hazret-i Ömer (radıyallahü anh)-e gelip durumu arzetti. Hazret-i Ömer (radıyallahü anh) da ona: Git ben yanına gelinceye kadar «Mai Kudeyd» Mekke ile Medine arasında bir yerdir. mevkiindeki develerden yüzyirmi tane say» dedi. Suraka kavminin reisi idi. Hazret-i Ömer-in yanına gelip kavmi adına konuştuğu için Hazret-i Ömer (radıyallahü anh)-de develeri ayırmayı ona emretmiştir. Adam öldürmede diyet develerden verilirse bunun yüz deve olduğunu daha önce hadisi şeriflerden öğrendik. Hazret-i Ömer-in burada 120 deve demesi ya bu 120 deve içerisinden yüz deve ayır anlamındadır ya da diyeti ağırlaştırmak istemiş daha sonra ağır diyetin develerin sayılarıyla ilgili olmadığını bilakis yaş gruplarıyla ilgili olduğunu anlamış olabilir. da gidip saydı. Hazret-i Ömer (radıyallahü anh) oraya gelince bu develerden otuz adet dört yaşma ve otuz tane beş yaşına basmış dişi deve ile kırk adet gebe deveyi ayırıp: Ölünün kardeşi nerede?» dedi. Orada bulunan ölünün kardeşi: işte buradayım» deyince Hazret-i Ömer (radıyallahü anh): Bu develeri al. Oğlunu öldüren babanın diyet vermesi gerekmez» dedi. Bu hadisede babanın oğlunu öldürdüğünü ve Hazret-i Ömer (radıyallahü anh)-ın bunun diyetini devlet hazinesinden verdiğini görüyoruz. Aslında mesele oğlunu öldüren baba kısas yoluyla öldürülür mü öldürülmez mi? Konu mezhepler arasında ihtilaflıdır: Hanefi Şafiî ve Hanbeliler-e göre oğlunu öldüren babaya kısas yapılmaz. Çünkü Peygamber Efendimiz (sallallahü aleyhi ve sellem): «Oğlunu öldüren babaya kısas yapılmaz» buyurmuştur. Âyetteki «cana karşılık can...» umumi hükmünü bu hadis-ı şerif tahsis eder. Hem baba çocuğunun hayatının sebebidir. Bir de babalarda evlatlarına karşı yaratılıştan gelen bir sevgi vardır. Bu sebeplerle babaların çocuklarını öldürmeleri çok nadir olan şeylerdendir. göre ise hataen çocuğunu öldüren babaya kısas yapılmaz. Ama oğlunu yatırıp kesmiş veya ölünceye kadar hapsedip aç bırakmışsa o zaman kısas yapılır. de Hazret-i Ömer (radıyallahü anh) diyeti maktulün kardeşine teslim etmiştir. Çünkü evladını öldüren baba bunun mirasından dolayısıyla diyetteki hissesinden mahrum kalır alamaz.
Kaynak: İmam Malik Muvatta Diyetler (kanlıklar) Kitabı
Konu: Diyete Varis Olma Ve Diyetin Ağırlaştırılması