2-) -Söz verirse sözünde durmaz va-dînden döner; ederse baştan çıkar.» buyurdular. kadar var ki Süfyân’ın hadîsinde: «Eğer o kimsede bunlardan bir haslet bulunursa kendisinde nifaktan bir haslet var demektir.» buyu-rulmuştur. hadîsi Buhârî îman ve Cizye bahislerinde tahric ettiği gibi diğer Kütübü sitte sahipleri dahi muhtelif yerlerde rivâyet etmişlerdir. lâfzı nifaktan alınmıştır. İbn Sîde-nin beyanına göre nifak: bir vecihden İslâm-a girip bir vecihden çıkmaktır. Bu kelime «Nâfikaaü-l-Yerbû-» «Ova Sıçanının deliği» ta-birinden alınmıştır. Ova sıçanının yer altında iki deliği olurmuş. Bunların biri yeryüzüne tama-miyle açık diğeri kapalı fakat kafasıyle vurunca açüıverecek kadar hafif bulunurmuş. Bu deliğe «Nâfikaâ» denilirmiş. Hayvan onu daima gizler; ötekinden girip çıkarmış. Avcı «Kaasiâ» denilen açık deliğe gelirse o Nâ-fikaa-ı açarak kaçarmış. İşte ova sıçanı nasıl Naafikaa-ı gizleyip Kaasıâ-ı meydanda tutarsa münafık da küfrünü gizleyip îmanını gösterdiğinden ya-hud şeriatın bir kapısından girip öteki kapısından çıktığından kendisine bu isim verilmiştir. Şöyle de denilebilir: Nâfikaa- denilen deliğin dışı nasıl dümdüz yeryüzü gibi görünür fakat içi delik ise münafık da onun gibi dışı başka içi başkadır. münafık kelimesinin «Nefak» dan alındığını söylerler. Nefak: yer altındaki kanal (tünel) demektir. Böyle bir kanalın sahibi onda nasıl gizlenirse münafık da İslâm perdesi altında gizlendiği için ona bu isim verilmiştir. münafık başkalarına içindekinin aksini gösteren kimsedir. Istılahda münafık: içinden kâfir olup dışından müslüman görünen kimsedir. Eğer bu renkli görünüş îman hususunda ise nifakı küfürdür; îmân hususunda değilse amel nifakıdır. Bunda fiil ve terk dahildir. Bu gün zm-dıkı da ayni şekilde izah ediyorlar. İmâm Mâli k-den rivâyet olunduğuna göre Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem) devrindeki nifak bu günkü zındıklıktır. hakikatim anlayabilmek için. onun taksimatını bilmek icâ-beder. Şöyle ki: Kalbin dört hâli vardır: dayanan mutlak i-tikad. Bu ilimdir dayanmayan mutlak i-tikad. Mukallidin i-tikadı gibi.