Hacet Yokken Çok Mesele Sormaktan Vermeyip İstemekten —ki Bundan Murad Ödemesi Gereken Bir Hakkı Edadan Kaçınmak Yahut Hakkı Olmayan Şeyi İstemektir— Nehiy Bâbı
3-)
Ve israf-ı malden!» hadîsi Buhârî «İstikraz» ve «Zekât» bahislerinde tahrîc etmiştir. şerîfde Allah-ın haram kıldığı üç şeyle mekruh kıldığı üç şey beyân edilmiştir. Mekruhları bundan önceki rivâyette gördük. Haram kılman üç şeyin başında anneye itaatsizlik gelmektedir. Katı- yani kesmek demektir. Annesine âsî olan insan onun hukukuna riâyet etmeyip kendisi İle alâkasını kestiği için ona bu mas-dardan alınarak «âk» denilmiştir. itaatsizlik bütün ulemânın ittifakı ile haram ve büyük günahlardandır. Bu hususta birçok sahîh hadîsler vardır. Babanın hükmü de öyle olmakla beraber burada yalnız annelerin zikredilmesi onların hürmeti babalarınkinden daha kuvvetli olduğundandır. Bir de kadınlar daha zayıf oldukları için çocukları onlara daha çok itaatsizlik ederler. Halbuki terbiye nezaket ve iyilik hususunda annenin hakkı babadan ileridir. Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem): daha ziyade iyilik edeyim?» diye soran bir zata üç defa: cevabını vermiş; dördüncüde: «Sonra babana!» buyurmuştur. Kız çocuğunu diri diriye mezara gömmektir. Cahiliyyet devrinde Araplar kimi fakirlik sebebi ile kimi bir onur meselesi yaparak yeni doğan kız çocuklarını diri diri toprağa gömerler: «Kabir damaddır hem de ne güzel dâmâd!..» derlermiş. İslâmiyet bu vahşiyane hareketi şiddetle yasak etmiş; en büyük günahlardan saymıştır. Zîrâ haksız yere insan öldürmektir. Bunda kat-i rahim denilen akrabaya riayetsizlik de vardır. Ver! kelimeleri ayrı ayrı iki cümledir.- Olmazdan murâd: Borcunu vermemektir. Verden maksat da hakkı olmayan şeyi istemektir. İmâm Ahmed-e: «Bu hadîsteki olmaz! Ver-in mânâsı nedir?» diye sorulmuş da: «Elindeki malını vermeyip tesadduk etmemen; elini uzatıp âlemden almandır.» cevabını vermiştir. verilmesi gerektiğinde bir şeyi vermemek ve hakkı yokken bir şeyi istemek de İslâmiyetin haram kıldığı şeylerdendir. Yazışmalarda ise Hazret-i Muğîra-nın yaptığı gibi söze selâmdan başlamak müstehaptır.
Kaynak: Sahîh-i Müslim Da-vâlar
Konu: Hacet Yokken Çok Mesele Sormaktan Vermeyip İstemekten —ki Bundan Murad Ödemesi Gereken Bir Hakkı Edadan Kaçınmak Yahut Hakkı Olmayan Şeyi İstemektir— Nehiy Bâbı