126-) Bana Ubeydullah b. Muâz rivâyet etti. ki): Bize babam rivâyet etti. H. Nasr b. Alîy el-Cahdamî dahi rivâyet etti. ki: Bana babam haber verdi. İkisi (nin babaları) hep birden demişler ki: Bize Kurratü-bnû Hâlid Ebû Cemre-den o da İbn Abbâs-dan o da Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem)’den naklen bu hadîsi Şu-be-nin hadîsi gibi rivâyet etti. (Bu rivâyette) Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem) «Sizi dübbâ nakir hantem ve müzeffet-de ekşitilen hoşafdan nehyediyorum.» buyurmuş: Mu âz babasından naklen rivâyet ettiği hadisinde şu cümleyi de ziyade etmiştir: dedi ki: Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem) Eşecc-e Abdülkays’ın Eşecc-ine: sende Allah-ın sevdiği iki haslet var. Vakar ve teenni.» buyurdu. Akıl vekar ve sabır ma-nalarına gelir. Acele etmeyip teenni ile hareket etmektir. Başı yarık ma-nasınadır. Eşecc-in ismi el-Münzir b. Âiz-dir. ve meşhur olan bu ise de ismi yine de ihtilaflıdır. İbn’l-Kelbî-ye göre el-Münzir b. el-Hâris-dir. Bazıları el-Münzir b. Âmir olduğunu söylemiş; bir takımları el-Münzir b. Ubeyd daha başkaları Abdullah b. Avf olduğunu rivâyet etmişlerdir. Hatta Âiz b. el-Münzir olduğunu iddia edenler bile vardır. Bu zât Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem)-in mektubunu Abdülkays kabilelerine götüren Münkız b. Hayyan (radıyallahü anh)’ın kayın pederidir. Yüzünde kılıç veya bıçak yarasından kalma iz bulunduğu için Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem) kendisine «Eşecc» yani başı yarık lakabını vermişti. Sonraları Eşeccü Abdilkays diye şöhret buldu. lakab hâdisesi şöyle olmuştur: Abdulkays hey-eti Medine-ye vâsıl olunca derhal Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem)-in yanına koştular. Yalnız Eşecc hayvanların yanında kalarak eşyayı topladı; devesini bağladı; ve en güzel elbisesini giydikten sonra Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem)-in huzuruna gitti. Hazret-i Fahr-i Kâinat (sallallahü aleyhi ve sellem) onu yanına oturtmak suretiyle kendisine ikram ve iltifatta bulundu. Sonra hey-ete şunu sordu: «Gerek kendiniz gerekse kavminiz için bey-at ediyor musunuz?» «Evet» diye cevap verdiler. O zaman Eşecc şunları söyledi: Resûlüllah ! şüphesiz ki sen bir kişiden dininden daha aziz bir şey istemedin. Biz kendi nâmımıza sana beyat ederiz. Sen de bizimle birlikte onları dine da-vet edecek birini gönderirsin. Artık bize tâbi- olan bizden olur. Tâbi- olmayanı da öldürürüz...»- bu sözleri üzerine Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem): söyledin. Hakikaten sende Allah-ın sevdiği iki haslet var: Vakar ve teenni.» buyurdu. Ya’lâ-nın Müsned-i ile diğer bazı eserlerde kaydedildiğine göre Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem) bunu söyleyince Eşecc hasletler bende eskiden mi vardı yoksa yeni mi peyda oldular?» diye sormuş. Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem): «Hayır eskidir.» buyurmuş. «Beni sevdiği iki hasletle yaratan Allah-a hamdolsun..» demiştir. Şerif fitneye düşürmeyeceğinden emin olmak şartıyle bir kimseyi yüzüne karşı medhetmenin caiz olduğuna delâlet ediyor. Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem) bunu bir çok ashabına karşı yapmıştır. Bâ husus Hazret-i Ebû Bekir (radıyallahü anh) hakkında: bir kimseyi kendime yakın dost ittihâz etseydim Ebû Bekir-i dost edinirdim.» demiş; Hazret-i Ömer (radıyallahü anh)-a: bir yolda sana rastlasa mutlaka başka yola sapar.» buyurmuş; Hazret-i Ali (radıyallahü anh)-a: dahi: nisbetle sen Mûsa-ya nisbetle Harun yerîndesin.» hadîsiyle medh-u senada bulunmuştur. Bununla beraber: sakının; çünkü o insanı boğazlamaktır.» hadis-i şerifiyle Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem)-in medheden birine:«Din kardeşinin boynunu vurdun.» buyurması gösteriyor ki bir kimseyi yüzüne karşı medhde bulunmak tehlikeli bir iştir. Binaenaleyh bu bâbta kaide; fitneden yüzde yüz emin olmadıkça rnedhe yanaşmamaktır...