158-) Bize Şeybân b. Ferrûh rivâyet etti. ki): Bize süleymân ya-ni İbn-î-Muğira rivâyet etti. ki: Bize Sabit Enes). Mâlik-den naklen rivâyet etti. Enes ki: Bana Mahmud b. Ra-îî- İtbân b. Mâlik-den rivâyet etti. Mahmud Şöyle dedi: Medine-ye geldim. Az sonra İtbân-a rastladım; ve: Senden kulağıma bir hadis geldi dedim İtbân şunları söyledi: Gözüme bir şey arız oldu da Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem)’e haber yolladım; Bana kadar gelerek evimde namaz kılmam bunu mü-teakib evimi namazgah yapmayı arzu ettiğimi söyledim. İtbân (sözüne devamla) dedi ki: Bunun üzerine Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem) Allah-ın dilediği ashâbiyle birlikte geldi ve içeri girdi. O evimde namaz kılıyor; ashabı da aralarında konuşuyorlardı. Sonra mevzu-i babs olan şeylerin en çoğunu ve en büyüğünü Mâlik b. Dühşum-a isnâd ettiler. Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem)’in ona beddua etmesini ve bu sebeble onun helâk olmasını dilediklerini onun başına bir telâ gelmesini arzu ettiklerini söylediler. Derken Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem) namazım bitirdi ve «Bu adam Allahtan başka ilâh olmadığına benim Allahın peygamberi olduğuma şehâdet etmiyor mu? dedi Ashâb: Amma o tunu kalbinde olmadığı halde söylüyor dediler. Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem): başka ilâh olmadığına benim de Resûlüllah olduğuma şehâdet getiren hiç bir kimse yoktur ki (cehennem) ateş (in)’e girsin yahud onu tatsın.» buyurdular. ki: hadis benim hoşuma gitti de oğluma: bunu yaz! dedim. O da yazdı.» hadisde: «Gözüme bir şey arız oldu...» denilmiş diğer bir rivâyette o şeyin körlük olduğu beyan edilmiştir. Şu halde birinci rivâyetteki «bir şey» ta-birinden gözlerinin tamamen görmez olduğunu anlatmak istemiş olması ihtimâl dahilinde olduğu gibi gözlerinin zayıfladığım kasdetmiş olması da muhtemeldir. Bu takdirde ikinci rivâyette gözlerinin zayıflamasına mecazen körlük itlâk etmiş olur. Çünkü göz zayıflığı körlüğe yakındır; hatta körlüğün hafif şeklidir. «Kubr» kelimesi «Kibr» şeklinde de okunmuştur. Cümlenin ma-nâsı: bahsolan şeylerin en çoğunu ve en büyüğünü Mâlik b. Dühşum-a isnâd ettiler» demektir. Orada haklarında söz edilenler münafıklardı. Onların çirkin halleriyle kötü icrââtından ve müslümanlara reva gördükleri zahmetlerden bahsedilmiş; binnetice kabahatin büyüğü Mâlik b. Duhşum-a yükletilmişti. Halbuki Hazret-i Mâlik (radıyallahü anh) ensardan olup Bedir gazasına da iştirak etmişti. Ondan asla nifak beklenemezdi. Müslüman olduktan sonra yaptığı bütün icraat böyle bir itham altında kalmasına manî- idi. Bundan dolayı Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem) ashabın bu husustaki fikrine iştirak etmemiş: Allah-dan başka ilâh yoktur; Muhammed O-nun Resûlüdür diye şehâdet eden bir zâtın cehenneme girmeyeceğini bildirmişti. Buhârî-nin rivâyetinde: Allah- dan başka ilâh yoktur; dedi. Bununla o Allah-in rızasını dilemiştir...» buyurulmuştur. Böylece Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem) onun bu şehâdeti samimâne getirdiğine şehâdet eylemiştir Binaenaleyh Hazret-i Mâlik-in imânının sadâkat ve samimiyetinde asla şüphe etmemek gerekir. kelimesi ed-Dühayşûm Dühşun ed-Dühayşun ve ed-Dihşin şekillerinde rivâyet olunmuştur.