183-)
Bize Ebû Bekir b. Ebî Şeybe rivâyet etti. ki): Bize Ebû Hasîn-den o da Ebû Sâlih-den o da Ebû Hüreyre-den naklen rivâyet eyledi. Ebû Hüreyre şöyle dedi; Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem): kim Allah-a ve son güne îmân ediyorsa komşusuna eziyyet etmesin! Her kim Allah-a ve son güne îmân ediyorsa misafirine İkramda bulunsun! Her kim Allah-a ve son güne imân ediyorsa ya hayır söylesin ya sussun!» buyurdular. Müslim-in asıl nüshalarında böyle ise de başkaları onu: şeklinde rivâyet etmişlerdir. Her iki rivâyet de şahindir. Yâ-nın hazfîyle kelime zâten «Eziyyet etmesin.» ma-nasına nehî olur. Ya-nın isbâtıyla ise: «Eziyyet etmez» ma-nasına haber olursa da maksad yine nehîdir; ve eziyet etmesin. » demekden daha beliğdir. Nitekim: çocuklarını tam iki sene emzirirler...» âyet-i kerimesi ve emsali de böyledirler. Buhârî Edeb bahsinde Kuteybe-den tahric etmiştir. Onun rivâyeti «Eziyyet etmesin» şeklindedir. Ayni Hadîsi İbn Mâcede «Fitneler» bahsinde Ebû Bekir İbn Ebî Şeybe- den rivâyet etmiştir. Ebû Bekir İbn Ebî Şeybe: «Ebû-l-Ahvas Ebû Hasîn-den bu hadisden başka hadis rivâyet etmemiştir.» der. etmek günah olmakla beraber insanı dinden çıkarmaz. Yalnız îmanın kemâlini giderir. hadislerde îmânın Allah ile son güne tahsis Duyurulması mebde- ile ma-âda işaret içindir. Yanı kendisini yaratan Allah-a ve kıyâmet gününde mükâfat veya mücâzat vereceğine inanan kimse komşusuna eziyyet etmesin demektir. ikram meselesinin yerine göre değiştiğini hatta farz olduğunu bundan evvelki hadîsin şerhinde görmüştük. Kirmanı şöyle diyor: «Acaba hadisde neden bu üç şeyi zikretmiştir?» dersen ben de derim ki: Bu söz cevâmiü-l-kelimdendir; bu üç şey de esaslardandır. Bunların üçüncüsü kavlî birincisi ve ikincisi fi-lî olan esaslara işarettir. İkiden birincisi: kötülüklerden hâli kalmaya İkincisi faziletlerle nefsi zînetleme-ye işarettir. Yani bir kimsede Allah-in emrini tâ-zîm sıfatı varsa o kimse mutlaka Allahü teâlâ-nın yarattıklarına karşı ya hayır söylemek veya şerre karşı susmak yahud fayda veren bir şeyi yapmak zararlıyı terkederek şefkat sıfatiyle vasıflanacaktır.»
Kaynak: Sahîh-i Müslim Îmân
Konu: Komşuya Ve Müsafire İkramı Teşvik Hayır Konuşmak Müstesna Olmak Üzere Sükütu İltizam Ve Bütün Bunların Îmandan Oluşu Bâbı