257-) Bize Ebû Gassan el-Mismaî rivâyet etti. ki): Bize Dahhâk b. Mahled İbn Cüreyc-den naklen rivâyet etti. ki: Ebû-s-Zübeyr haber verdi ki Cabir b. Abdillahı şöyle derken işitmiş. Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem) ile şirk ve küfrün arasında (yalnız) namazı terk etmek vardır.» buyururken işittim. bütün esas nüshalarında küfür kelimesi şirkin üzerine (vav) ile atfediîmiştir; ve ikisi de Allah-a küfretmek ma-nasında kullanılmıştır. Fakat Ebû Avâne el-Esferâînî ile Ebû Nuaym el-Isbâhânî-nin rivâyetlerinde ayni kelimeler birbiri üzerine yahud ma-nasına gelen (ev) ile atfolunmuşlardır. Bu takdirde ma-naları da değişiktir. Ve şirk: Allahı i-tiraf etmekle beraber putlara ve sair mahlukaata tapanlara itlak olunur; küfür ise ondan daha umumi bir ma-nada kullanılmış olur. Filhakika mezkûr kelimelerin bu tarzda kullanıldıkları da vardır. «Kişi ile şirk arasında namazı terk etmek vardır» hadisinin manâsı: «Bir müslünıam küfürden meneden şey namaz kılmasıdır; namazı bıraktı mı artık o kimse ile şirk arasında mâni- kalmaz; küfre girer.» demektir. namazı terk eden kimse onun farz olduğunu inkâr ediyorsa; bütün ulemanın icmaı ile dinden çıkar. Yalnız yeni müslüman olup da henüz namazın farz olduğunu Öğrenecek kadar bir zaman rnüslümanlar arasında bulunamayan ma-zur sayılır. Farz olduğunu i-tikad etmekle beraber tenbelliğinden kılmıyorsa mesele ulemâ arasında ihtilaflıdır. İmâm Mâlik ile Şafiî ve diğer bir çok ulemâya göre kâfir değil fâsık olur; ve tövbekar olması istenir. Şayet tevbe etmezse hadd-i şer-isi tatbik edilir ki bu da kılıçla öldürülmektir. den bir cemaata göre; namazı terk eden alelıtlak kâfir olur. Bu kavil Hazret-i Alî (radıyallahü anh)-dan rivâyet edilmiştir İmâm Ahmed b. Hanbel-den gelen iki rivâyetten biri bu olduğu gibi Abdullah b. el-Mübarek ile İshâk b. Râhuye-nin ve diğer bazı zevatın mezhebi de budur. A-zam ile Küfe-îi âlimlere ve Şâfiiler-den Müzenî-ye göre kâfir olmaz. Cezası da ölüm değil ta-zir ve namaz kılıncaya kadar hapisdir. kılmayanın küfrüne hükmedenler bu hadisin zâhiri ile ve bu meseleyi kelime-i tevhide kıyasla istidlal ederler. Öldürülmez diyenlerin delili: «Bir müslümanın kanı ancak üç şeyden birile helâl olur...» hadisidir. Mezkûr hadisde namaz zikredilmemiştir. ulema namaz kılmayanın dindeki çıkmadığına: ki Allah kendisine şirk koşulmasıni affetmez. Amma bundan aşağısını dilediğine afveder...» âyet-i kerimesi ve «Allahdan başka ilâh yoktur diyen cennete girecektir...» hadis-i şerifile istidlal etmişlerdir. lâzım geldiğine delilleri Teâlâ Hazretlerinin: tevbe ederler de namazı kılarlar; zekâtı da verirlerse onları serbest bırakın.» âyet-i kerîmesile: «İnsanlarla tâ Allahdan başka ilâh yoktur diyerek namazı kılıncaya zekâtı verinceye kadar mukaateleye me-mur oldum...» hadisidir. «Kul ile küfrün arasında (sadece) namazı terk etmek vardır.» diyen bu hadisi muhtelif şekillerde te-yil etmiş ezcümle: