297-) Bize Osman b. Ebî Şeybe de rivâyet etti. ki): Bize Cerir rivâyet etti. H. İshâk b. İbrahim ile Ali b. Haşrem de rivâyet ettiler. Dediler ki; Bize İsa b. Yûnus rivâyet etti. Bu râvilerih ikisi birden A-meş-den bu isnadla rivâyet etti. Onlar da «ve yırtar; ve çağırırsa» dediler . muttefekun aleyhdir. Buhârî onu «Kitâbü-l-Cenâiz» ile «Kitâbü-î-Menâkib» da Tirmizî Nesâî ve İbn Mâce-de «Kitâbü-l-Cenâiz» de tahric etmişlerdir. değildir» cümlesinden muradın: Bizim yolumuzda değildir demek olduğunu az yukarıda görmüştük. Çünkü ehl-i sünnete göre günah işlemek bir mü-mini dinden çıkarmaz. Meğer ki3 günahın helâl olduğuna i-tikad ede. diyor ki: «Bu cümle tağliz içindir. Ancak «cahiliyet dâ--veti» haramı helâl i-tikad etmek ve Allah-ın kazasına teslim olmamak gibi küfrü mûcib bir şeyle tefsir olunursa o zaman bu nefi hakikat olur.» murad: İslâmdan evvelki fetred devridir. da-veti: harb için yardıma çağırmaktır. «Cahiliyyet devrinde araplar harbedecek olurlarsa bütün kabileleri dolaşır ve: «Ey filân oğulları!» diye bağırarak onları harbe da-vet ederlerdi. Kaatile —zâlim bile olsa — yardım ederlerdi. İslâmiyet bu âdeti yıkmıştır. Hazret-i Câbir (radıyallahü anh)-dan rivâyet edilen bir hadise göre bir zât şaka ederek ensardan birine dokunmuş. Ensari buna fena halde içerleyerek kavga etmişler ve Ensarî; «Yetişin ey Ensar!» muhacirde: «Yetişin ey muhacirler» diye harb da-vetinde bulunmuşlar. Bunun üzerine Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem) yanlarına çıkarak: câhiliyet da-veti ne oluyor?» demiş sonra kavgalarının sebebini soruşturmuş; muhacirin şakadan dokunması olduğunu anlayınca: onu! Çünkü o çirkin bir şeydir...» buyurmuştur. Iyaz-a göre cahiliyet da-veti: Yas ederek ağlamak ölünün iyiliklerini sayarak ağlamak gibi şeylerdir. bir belâ gelince yanaklarına vurmak yakalarım yırtmak yüzünü tırmalamak vay helâkim vay başıma gelenler... gibi feryadlarda bulunmak câhiliyet âdetlerindendir. Hadisde yanakların zikredilmesi ekseriyetle onlara vurulduğu içindir. Yoksa vücudun sair yerlerine vurmak da ayni hükümdedir; ve hepsi haramdır. hadisde üç şey zikredilmiş ve bunlar birbirlerine (yahud) ma-na-sına gelen «ev» edâtiyle atfolunmuşlardır. Binaenaleyh nefi bunların ayrı ayrı her biri ile hasıl olacak demektir. Vakıa rivâyetlerin bâzısında «ev» yerine atıf harflerinden «ve» kullanılmıştır. Bu edat mutlak surette cemi- için olup tertibe filân delâlet etmezse de burada o «ev ma-nasında kullanılmıştır. Zira bir hadisin iki rivâyetinden biri «ev» diğeri «ve» ile gelirse «ve= ye de «ev» manası verilir.