356-)
Bize Yahya b. Yahya rivâyet etti. ki): Bize Ca-fer b. Süleyman Ebû Osman el-Ca-d-dan bu isnadla Abdulvaris hadisinin manasında bir hadis rivâyet etti. O şunu da ziyade etti: o seyyieyi yok eder. Allaha karşı (isyana) haris olandan başka hiç bir kimse helâk olmaz.» müttefekun aleyhtir Buhârî onu «kitab-ü-r-Rukak- ile «Kitâbü-t-Tevhid» de Nesâî de «Nuût» bahsinde tahric etmiştir. Teâlâ-dan rivâyet ettiği şeyler meyanında» cümlesinden murad hadisin kudsî hadislerden olduğunu anlatmaktır. kudsi: manası Allah-tan yani meleğin işareti ile Allah tarafından olduğu tebliğ edilen hadislerdir.) Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem) Allah-tan olduğunu beyan ettiği için. bu ifade kullanılmıştır. Mezkur cümlenin vâkîî beyan için getirilmiş olmasıda muhtemeldir. Binaenaleyh başka hadislerin Allah tarafından olmadığı manasını ifade etmez. Bilâkis sair hadislerinde Allah tarafından ilham olunduğu manasına gelir. Çünkü Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem) Havadan söz söylemez. diyor ki: Bu hadiste «hüsün ve kubulı aklîdir.» kaidesinin batıl olduğuna ve insan fiillerinin haddizatında güzellik ve çirkinlikle vasıflanamıyacağma güzelik ve çirkinliğin şerî-at tarafından tayin edileceğine hatta Teâlâ hazretleri aksini murad edip namazın çirkin zinanın güzel olduğuna hüküm buyursa onlara böylece inanmak lâzım geleceğine delâlet vardır. Bu babta muhalefet eden Mu-tezile tayfasıdır. Bunlar fiillerdeki güzellik ve çirkinliğin sırf akılla anlaşılacağını iddia ederler. Ve: «Namaz haddi zâtında güzeldir; zina da çirkindir. Akıl bunu böylece anlar. Şeriat müsbit değil mübeyyindir. Yani şeriat güzelliği çirkinliği is-bat etmez sadece bunları beyan eyler. Allahü teâlâ —haşa— bunun aksini yaratamaz» derler. kubuh meselesi kelâm ilminin mühim bir bahsidir. lüğaten güzellik kubuhta çirkinlik demektir. Bu iki kelime istilâhta bir kaç manaya kullanılmışlardır. Hüsün: Kemâl sıfatı; kubuh: Noksan sıfatıdır. Bu manaya göre ilim güzel cehil çirkindir. Hüsün: Maksada muvafık olmak; kubuhta maksada muvafık olmamaktır.. Bu manaya göre adalet güzel zulüm çirkindir. Hüsün: Tabiata uygun olmak; kubuh tabiata uymamaktadır. Bu manaya göre tatlılık güzel acılık çirkindir. Hüsün: Dünyada medh âhirette seveba mustehik olmak; kubuh-da dünyada zemmî âhirettede azabı haketmektir. Ulema arasında hüsün kubuh meselesi işte bu manada ihtilaflıdır. Yukarıda saydığımız üç manaya göre hüsün kubuh bilittifak akılla bilinir.
Kaynak: Sahîh-i Müslim Îmân
Konu: Kul Bir İyilik Yapmayı Gönülden Geçirdiği Zaman Onun Yazılması Kötülük Yapmayı Gönülden Geçirdiği Zaman Yazılmaması Bâbı