541-) Bana Ahmet b. Hanbel rivâyet etti. ki): Bize Muhammed b. Câ-fer rivâyet etti. ki): Bize Şu-be İsmail b. Ebî Hâlid’den o da Kays-dan o da Amr b. Âs-dan naklen rivâyet eyledi. ki: Resulullâh (sallallahü aleyhi ve sellem)-i gizli değil açıkça şöyle buyururken İşittim: edin!.. Ebû... oğulları (yani Ebû filân oğulları) benim velilerim değildirler. Benim velim ancak Allah ile mü-minlerin salihleridir. hadisi Buhârî . «Kitabû-l- Edep» te tahriç etmiştir. Onun rivâyetinde sarahaten «Âl-î ebî filân» denilmişse de Müslim-in rivâyetinde yalnız «Âl-ebi »zikredilmiş sonunu «Yani filân» diyerek tamamlamıştır. Resulullâh (sallallahü aleyhi ve sellem) bununla kimi kasdettiğini ya kendi nefsi hakkında yahut eshabma ait bir fitne ve fesat mülâhaza ettiği için tasrih buyurmamiştır. Kürtûbî Müslim-in asıl nüshalarında »filân» kelimesinin yeri açık bırakıldığını sonradan bazı kimselerin tashih yolu ile oraya «fûlân» kelimesini yazdığını söyler. Bu kelime bir isimden kinayedis. Kâdî îyâz bununla Hakem b. Ebîl Âs’ın kasdedildiğini söylemiştir. Hadis-i Şeriften murad Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem)’in velisi yalnız Allah ve salih mü-minler olduğunu bildirmektedir. Yani: mü-minler akrabam olmasada benim içîn velîdirler. Salih mü’min olmayanlar akrabam dahi olsalar benim için velî olamazlar.» demek istemişlerdir. Tîn-in nakline göre bu sözden murad Resulullâh (sallallahü aleyhi ve sellem)-in akrabasından müslüman olmayanlardır. Binaenaleyh bu söz küllü itlâk cüz-ü murad kabilinden mecaz-ı mürsel olur. Hattabî: nefyedilen vilâyet din hususundaki vilâyet değil karabet ve ihtisas ciheti ile olan vilâyettir» demiştir. göre; bu hadisin faidesi yakın akraba dahi olsa mü-minle kâfirin arasındaki vilâyetin kesildiğini anlatmaktır. şunları söylemiştir: mânası: Ben hiç bir kimseye akrabalık sebebi ile muvâlât ve dostlukta bulunmam. Ben ancak Allah-ı severim. Çünkü O-nun kulları üzerine vacip olan bir hakkı vardır. Salih mü-minleri de Allah rızası için severim. Sevdiklerime iman ve Salâhlarından dolayı muvâlât eylerim. Bu hususta akrabam olup olmamaları mevzubahis değildir. Şu kadar var ki; akrabamın akrabalık haklarına da riayet eylerim. Bu tefsir büyük ulema tarafından söylenmiş büyük sözlerdir.» salihlerinden kimlerin kastedildiği ihtilaflıdır. Bu hususta birkaç kavil vardır. Şöyle ki: