747-) - Bize bu hadisi Amru-n-Nâkid dahi rivâyet etti. ki): Bize Muâviyetü-bnü Amr rivâyet etti. ki): Bize Zaide Hîşâm-dan rivâyet etti. ki: Bana Urve Âişe-den naklen rivâyet etti ki: Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem) cünüblükten yıkanacağı zaman evvelâ ellerinden başlayarak onları kaba daldırmazdan önce yıkar; sonra namaz için aldığı abdest gibi abdest alırmış. hadîsi Buhârî «Kitâbu’l-Gusl» de Nesâî «Kitâbu-t-Tahâre» de tahrîc etmişlerdir. (sallallahü aleyhi ve sellem)’in evvelâ ellerini yıkaması ya temizlik; yahut uykudan uyandıktan sonra elleri yıkamanın meşru olduğunu göstermek içindir. «Namaz abdesti gibi abdest alırdı» cümlesiyle lügaten abdest denilebilen el yıkamadan ihtiraz olunmuştur. bâbta Nevevî şunları söylemiştir: «Ulemâmız diyor ki cünüblükten temizlenmenin kemâli şöyle olur. Yıkanan kimse ellerini kaba daldırmazdan önce onları üç defa yıkayarak taharet mahallerini ve bedeninin sair yerlerini pislikten temizledikten sonra tamamiyle namaz abdesti gibi abdest alır. Sonra parmaklarının hepsini suya daldırarak bir avuç su alır onunla başının ve sakalının saçlarını hilâller ve başına üç avuç su atar. Bedeninin koltuk altı kulak ve göbek gibi çukur yerlerine ayak parmaklarına dikkat eder. Bunların her yerine suyu ulaştırır. Sonra başına üç avuç su döker sonra da vücûdunun sair yerlerine üçer defa su dökunur; ve her defasında elinin erebildiği yerleri ovalar. Eğer nehirde veya gölde yıkanıyorsa üç defa suya dalar ve suyu vücûdunun her yerine sık veya seyrek bütün saçlarının dışına ve içine ta saç bittiği yerlere kadar ulaştırır. Müstehab olan sağ taraflardan ve bedeninin üst kısımlarından başlamaktır. Kıbleye karşı durmalı ve gusül sona erdikten sonra şehadet getirmelidir. Gusle başlarken niyet etmeli ve niyyet gusül bitinceye kadar devam etmelidir. İşte guslün kemâli budur: Bütün bu vazifelerin içinde farz olanı suyun ilk cüz-ü vücuda temas ettiği anda niyet etmek ve suyu bütün bedenine saçlarına ta-mim etmektir. Bedenin necasetten temiz olması guslün şartıdır. Bundan geriye kalanlar sünnettir. İbrik gibi bir kabla yıkanan kimsenin şu inceliğe dikkati gerekir. İstincâ edecek istincâ yerini su ile temizledikten sonra o yeri birde cünüblükten temizlemek niyetiyle yıkamalıdır. Çünkü onu o anda yıkamazsa sonra unutabilir. Ve yeri yıkamadığından dolayı da guslü sahih olmaz...» Şafiîlere göre bu izahatı verdikten sonra: «Bizim mezhebimiz ve bir çok İmâmların mezhebi budur. Yıkanırken veya abdest alırken ovunmanın farz olduğuna İmâm Malik ile Müzenî-den başka kail olan yoktur. Diğer ulemaya göre ovunmak sünnettir; onu terkedenin abdesti de guslü de sahihtir. cünüblükten yıkanılacağı zaman abdest almak yalnız Davûd-u Zahirîye göre farzdır. Şâir ulema onun sünnet olduğunu söylemişler. Bir kimse abdest almadan bütün vücuduna su dökünse guslü sahihtir; onunla namaz kılması ve diğer ibâdetleri yapması caiz olur. Lâkin efdal olan yukarıda zikrettiğimiz gibi guslün ya başında ya sonunda abdest alarak onun faziletini kazanmaktır. Guslün başında abdest alan sonunda almaz. Bir gusülde iki defa abdest almanın müstahab olmadığında bütün ulemâ müttefiktir." diyor. göre gerek abdest de gerekse gusül de niyet farz değil sünnettir.