841-) - Bana İshak b. Mansûr ile Ebû Bekr b. İshâk da Amr b. Rabî-dan rivâyet ettiler. (Dediler ki) ; Bize Yahya b. Eyyüb Ca-fer b. Rabîa-dan o da Ebû-l Hayr-dan naklen haber verdi. Ebû-l Hayr Dedi ki Bana İbn Va-lete-s - Sebei rivâyet etti dedi ki: Ben Abdullah b. Abbâs-a sordum. Ve: Biz Mağrib-de bulunuyoruz. (Ba-zan) bize Mecusîler içlerinde su ve hayvan yağları bulunan tulumlar getiriyorlar dedim. İbn Abbâs sadece «iç» diye cevap verdi bunun üzerine ben: «Bu senin düşündüğün bir reymidir?» dedim. İbn Abbâs Ben Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem)’i «Deriyi tabaklayan şey onun temizley içişidir.» buyururken işittim dedi. Hadîsi Buhârî Kitabu-z - Zekât «Kitabu’l - Buyu ve «Kitabuz Zebâih» da Ebû Dâvûd «Kitaâbu-l - Libas-da» Nesâî «Kitâbu-z - Zebâih» da tahric etmişlerdir.. Şerif burada olduğu gibi birçok tarîklerden muhtelif lâfızlarla rivâyet edilmiştir. Bunların bazılarında ölen koyunun Ümmü’l Müminin Sevde Binti Zem-a (radıyallahü anha)-ya diğer bazılarında Ümmü Seleme (radıyallahü anha)-ya bir takımlarında da Zeynep (radıyallahü anha)-ya âit olduğu bildiriliyor. Hâdisenin ayrı ayrı geçmiş olması muhtemeldir. bu rivâyetler eceli ile ölen bir hayvan derisinin tabaklanmakla temizleneceğini bildirmektedir. Gerçi ölü hayvanın hiçbir yerinden istifade edilemiyeceğini bildiren hadisler de vardır. Fakat o hadisler zayıftır. Bunların bazıları «Tabaklanmadan istifade edilemez» şeklinde te-vil dahi edilmişlerdir. Tabaklanmakla derinin temizleneceğini bildiren hadisler ise sahihtirler. Binâenaleyh nesih iddiasına da lüzum kalmadan onlarla amel olunur. hadîsleri ile gerek Ashâb-ı Kiramdan gerekse tabiin hazerâtından pek çok zevat istidlal etmiş ve ölü hayvan derisinin tabaklanmakla temizleneceğine kail olmuşlardır. Ezcümle İbn Mes-ud (radıyallahü anh) ile Saîd b. El-Müseyyeb Atâ b. Ebû Rabâh Hasan-ı Basrî Sa-bî İbrahim Nehâî Salim İbn Cübeyr Katade Dahhak Yahye-l Ensarî Leys Evzâi Süfyan-i Sevri ve Abdullah b. Mübarek hazerâtı buna kail oldukları gibi Hanefîler-le Şafiîler-in mezhebleri de budur. Hadîsler «Ölü hayvan derisi tabaklansa bile ondan istifade caiz değildir.» diyenlerle «Ölü hayvan derisinden tabaklanmadan dahi istifade edilebilir.» diyenlerin kavillerini reddetmektedir. İbn Şihâb-ı Zühri ile Leys b. Sa-d Meşhur olan kavilerine göre ölü hayvan derisinden tabaklanmadan dahi istifade edilir demişlerdir. Maamafih aynı zevattan bunun hilafı da rivâyet olunmuştur. Ma’mer b. Raşid-in rivâyetine göre Zührî derinin tabaklanmasına lüzum görmez ondan ne surette olursa olsun istifade edilebileceğini söylermiş. Ebî Abdillah Mervezî «Buna Zührî-den önce hiçbir kimsenin kail olduğunu bilmiyorum Zühri ise hadisin zahirine bakarak hüküm veriyordu. Çünkü Hadiste «Onun yalnız yenmesi haramdır buyurulmuştur.» diyor. Tahavi (238-321) Leys ölü hayvan derilerinin satılmasında beis yoktur. Çünkü Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem) onlardan istifade etmeğe izin vermiştir. Satmak ta bir istifadedir.» dediğini rivâyet eder. ölü hayvanın derisinin satılabileceğine fukahâdan Leys-den başka hiçbiri kail olmamıştır.» demektedir. İmâmı Malik’den dahi İbn Şihâb-ın mezhebine benzeyen bir kavil rivâyet olunmuştur. Hazret-i Mâlik; «Bir kimse ölmüş bir hayvan derisi satın alırda onu tabaklar ve ayakkabı yapmak için parçalarsa kurumadan onu satamaz.» demiştir ki bu söz onun mezhebine göre tabaklanmamış ölü hayvan derisinin satılabileceğini gösterir. «El-Tavdîh» nâm eserde ölü hayvan derisinin tabaklanması ve temizlenmesi hususunda yedi kavil zikrediliyor. Şöyle ki: