879-) Bana bu hadîsi Ishak b. Mansûr da rivâyet etti. ki): Bize Ebû Âmir haber verdi ki): Bize Süfyan Talhatü-bnü Yahya dan o da îsa b. Talha-dan naklen rivâyet etti. îsa: Ben Muâviye-yi Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem) şöyle buyurdular diyerek bu hadisin mislini rivâyet ederken dinledim demiş (sallallahü aleyhi ve sellem) şöyle mislini rivâyet ederken dinledim demiş kıyâmet gününde en uzun boyunlu insanlar olmasından ne kastedildiği selef ve halef ulemâsı arasında ihtilaflı bir mes-eledir. Bazılarına göre bundan murâd müezzinlerin Rahmet-i ilâhiyyeyi görmeye en ziyâde özenen insanlar olmalarıdır. Çünkü; bir şeyi görmeye özenen ona doğru boynunu uzatarak bakar binnetice bundan murâd pek çok se-vâb görmeleridir. Nadr b. Şümeyl-e göre kıyâmet gününde insanlar birbirlerinin terlerinden bunaldıkları zaman terden ve sıkıntıdan kurtulmak için müezzinlerin boyunları uzayacaktır. Bâzılarına göre; uzun boyunluluk reis ve kavminin büyüğü olmaktan kinayedir. Araplar büyüklerini uzun boyunlu olmakla tavsif ederler. Bazıları; «Bundan murâd kıyâmet gününde onlara tâbi olanların çokluğudur.» demişler İbnül Arâbî ise; Bununla müezzinlerin amelleri en çok bulunan insanlar oldukları anlatılmıştır; demiştir. Iyaz ile diğer bazı hadîs ulemâsının rivâyetlerine göre «A-nâk» kelimesi «l-nak» şeklinde de rivâyet olunmuştur. «A-nâk» «U-nuk» un cem-idir. Boyunlar mânâsına gelir «î-nâk» ise; mastar bir kelime olup acele etmek sürat göstermek demektir. Bu takdirde hadisin mânâsı: kıyâmet gününde cennete en süratli gidecek insanlardır» demek olur. Ebû Hüreyre (radıyallahü anh)-dan iyi bir senetle rivâyet ettiği bir hadîste; Lâilahe illallah dedikleri için kıyâmet gününde insanların en uzun boyunluları olacaklardır.» buyurulmuştur. Hadisin bir rivâyetinde; gününde müezzinler boyunlarının uzun olması ile tanınacaklardır» denilmiştir. Bu rivâyeti İbn Hibban dahi «Sahih»inde tahrîc etmiştir.