993-) Bize Abdurrahman b. Sellâm El-Cumâhi- ile Abdurrahman b. Rabî’ b. Müslim hep birden Rabt- b. Müslim-den rivâyet ettiler. H. Ubeydullah b. Muâz da rivâyet etti. ki): Bize babam rivâyet etti. ki): Bize Şû-be rivâyet etti. H. Ebû Bekir b. Ebî Şeybe dahi rivâyet etti. ki): Bire Vekî- Hammâd b. Seleme-den rivâyet etti. Bunların hepsi Muhammed b. Ziyad-dan o da Ebû Hüreyre-den o da Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem)’den bu şekilde rivâyet etmişlerdir. Yalnız Babt b. Müslim hadîsinde: onun yüzünü eşek yüzüne çevireceğinden» denilmiştir. hadisi bütün Kütübü Süte sahipleri muhtelif râvilerden tahric etmişlerdir. Hazret-i İbn Mes-ûd (radıyallahü anh) rivâyetinde: İmâmdan önce kaldıran kimse Allah-ın onun başını köpek başına çevirmesinden emin olmaz.» buyurulmuştur. M rivâyetlerin bâzısında başını eşek başına bazılarında suretini eşek suretine; diğer bazılarında da başını köpek başına çevireceğinden emin olamaz buyurulmuştur. Ulemâ bu cümlenin mânâsı hakkında bir çok sözler söylemişlerdir. Kirman i-ye göre bu cümle ahmaklıktan kinayedir. Bir şeyin hakikatini başka şeye çevirmeye «mesh» denilir. Mesh bu ümmet hakkında caiz değildir. Kâdî Ebû Bekir İbn-l-Arabî: eşek başına çevirdiği bir kimse bu ümmetde mevcut değildir. Çünkü bu ümmet mesh-den emindir. Bu cümleden murâd; olsa olsa eşeğin mânası yani basiretsizlik ve inatçılıkdır. Çünkü bukağılan-dığı vakit yürümemek ve kapandığı vakit şahlanmak eşeğin şânındandır.» demiştir. Fakat Aynî bu sözlere itiraz etmiş âhir zamanda mesh-in vuku bulacağını sahabeyi kirâmdan bir cemâatin rivâyet ettiğini söylemiştir. Takiyyüddîn: «Bu hadîs zahiren suretin değiştirileceğini iktizâ eder ama mecazen manevî bir hususa da aittir. Çünkü eşek ahmaklıkla vasıflanır. Bu mânâ câhil bir insana da istiare edilebilir. kadar bir çok cemâatin İmâmdan önce rükû ve secdeden başlarını kaldırdıkları halde suretlerinin değiştirilmemiş olması hadîsi mecaza hamledenlerin kavlini teyid etmektedir.» diyor. Fakat Ayn-î bunu da kabul etmemiş ve şöyle deditir: «Bu sözün doğru olduğunu teslim etsek bile cezanın Allahü teâlâ’nın dilediği bir zamana tehiri neden caiz olmasın. Nitekim bazı kitaplarda okuduğumuza ve mûtemed zevattan işittiğimize göre Şiîlerden bir cemâat ashâb-ı kirâma sövdükleri için Ölürken bâzısının suretleri eşek bazısının da domuz olmuştur... Hacer-ı Askalânî şöyle bir vak-a hikâye ediyor: Muhaddislerden biri hadîs okumak için Dimeşk-a gitmiş ve meşhur bir üstâd bularak ondan ders almağa başlamıştır. Bir müddet devam etmişler. Fakat üstâd daima perde arkasında bulunuyor yüzünü talebesine göstermiyormuş. Hayli bir zaman bu minval üzere devam edip talebesinin hadîs ilmine karşı son derece iştiyaklı olduğunu görünce perdeyi açmış. Bir de ne görsün yüzü tamamen eşek yüzü!.. O vakit şeyh şunu söylemiş: «Oğlum sakın İmâmdan önce doğrulma! Zîra ben hadîsde bunu görünce vukuunu kabul etmedim ve İmâmdan önce doğruldum yüzüm şu gördüğün hâle geldi.» Şerif Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem)’in ümmetine karşı beslediği hudutsuz şefkatini ümmetine bütün ahkâmı ve bu ahkâma terettüp eden sevabı ikâbı beyân ettiğini gösteriyor. Ayrıca tehdide de şâmildir İbn Mes-ud (radıyallahü anh) İmâmdan önce başını kaldıran bir zâta bakmış da: ne yalnız kıldın ne de İmâma uydun» demiştir. Hazret-i İbn Ömer-den de buna benzer bir söz rivâyet olunur. Hattâ İbn ömer (radıyallahü anh) İmâmdan evvel başını kaldıran kimseye namazı yeniden kılmasını emr etmiştir. Cumhûru ulemâya göre başını önce kaldırmak haram ise de bundan dolayı namazı yeniden kılmak icâb etmez.