1190-) Bana Alî b. Hucr Es-Sa-di rivâyet etti. ki): Bize Al! b. Mtishir haber verdi. ki): Bize A-meş İbrahim b. Yezid Et-Teymî-den rivâyet etti. ki: Ben mescid avlusunun kenarında babamdan Kur-ân okuyordum. Ben secde âyetini okursam o secde ederdi. Kendisine: «Babacığım yolda secde mi ediyorsun?» dedim. Babam: Ebû Zerr-i şöyle derken işittim dedi: Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem)’e yer yüzüne kumlan ilk mescidin hangi mescid olduğunu sordum. «Mescid-i Haram-dır» buyurdu. Sonra hangisidir? dedim. «Mescid-i Aksa-d ir» buyurdu. Aralarında ne kadar zaman vardır? dedim. «Kırk yıldır. Sonra (Şunu bil ki) yeryüzü senin için mescid-dir. Binâenaleyh sana namaz vakti nerede gelirse hemen (orada) namazı kıl.» buyurdular. hadîsi Buhârî «Kitâbu-l-Enbiyâ»-da; Nesâî «Enbiyâ» ve «Tefsir» bahislerinde; ibni Mâce dahi «Namaz» bahsinde tahrîc etmişlerdir. Pek uzak en uzak mânâsına gelir. Kudüs-deM mescide bu ismin verilmesi bâzılarına göre Kabe-ye pek uzak olduğu içindir. Bazıları ondan daha gerilere doğru başka bir ibâdet yeri bulunmadığı için; bir takımları da pisliklerden temiz ve mukaddes olduğu için bu isim verildiğini söylemişlerdir. ki Hazret-i Ebû Zerr evvelâ yer yüzünde kurulan ilk mescid-in hangi mescid olduğunu sonra ikinci mescid-i sormuş üçüncü olarak da iki mescid-in bina edilmeleri arasında ne kadar zaman geçtiğini anlamak istemişdir. Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem) onun suallerine sıra ile cevap vermiş; ilk mescid-in Kabe ikincinin Mescid-i Aksa olduğunu aralarında kırk yıllık bir zaman bulunduğunu bildir-mişdir. Kabe-yi İbrahim (aleyhisselâm)-in Mescid-i Aksâ-yı ise Süleyman (aleyhisselâm)’ın bina ettiğini aralarından bin seneden fazla bir zaman bulunduğunu söyliyerek mes-elenin müşkil olduğuna işaret etmişdir. Bu müşkili Kurtubî şöyle ce-vaplandırmışdır: «Gerek bu hususdaki âyet gerekse bu hadîs îbrâ-him ile Süleyman (aleyhisselâm)’in mezkûr mescidleri yeni yaptıklarına değil başkaları tarafından yapılan eski binalarını yenilediklerine delâlet ederler. Kabe-yi ilk bina edenin Âdem (aleyhisselâm) olduğu da rivâyet edilmişdir. Bu takdirde Âdem (aleyhisselâm)-dan kırk sene sonra oğullarından birisi Mescid-i Aksâ-yı bina etmiş olabilir. beyanına göre Kabe-yi ilk defa melekler bina etmiş; sonra İbrâhîm (aleyhisselâm) daha sonra sıra ile AMâlika Cürhum ve Kureyş onu yenilemişlerdir. Kureyş-in bina etmesi Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem)-in gençliğine tesadüf etmiştir. Daha sonra Abdullah İbn Zübeyr ve Haccac bina etmişlerdir. Kesir Beyt-i Makdis-i ilk mescid yapan zat-ın İsrâil (aleyhisselâm) olduğunu Hazret-i Süleyman-a ise onu tamir emir buyurulduğunu söylemişdir. Bu husûsda daha başka rivâyetler de vardır. Hazret-i Ebû Zerr-in suâli iki mescid-den hangisinin târih itibarı ile evvel yapıldığına yahut hangisinin daha faziletli olduğuna dâirdir.