1675-) Bize Ebû Bekir b. Ebî Şeybe ile Züheyr b. Harb rivâyet ettiler. Dediler ki: Bize Vekî- Süfyân-dan o da Süddî-den o da Enes-den naklen rivâyet etti ki Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem) sağ tarafından kalkıp gidermiş. hadîsleri Buhârî «Ezan» bahsinde; Ebû Dâvûd Tirmizî Nesâî ve İbn Mâce «Namaz» bahsinde muhtelif râvîlerden tahrîc etmişlerdir. Mâce-nin sahîh bir senedle Amr b. Şuayb-dan onun da babasından onun da dedesinden rivâyet ettiği hadîsde Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem)’in namazdan bazen sağ tarafından bazen de sol tarafından kalkarak ayrıldığı bildirilmişdir. Tirmizî: «Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem)-den her iki vecih sahîh olarak rivâyet edil-nıişdir.» diyor. Ve hadîsin hasen olduğunu söyledikten sonra ulemânın buna göre amel ettiklerini yânî Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem)’in dilerse sağından isterse solundan kalkıp gittiğine kaail olduklarını söylüyor. Ali (radıyallahü anh)’in: (sallallahü aleyhi ve sellem)’ın haceti sağında ise sağından kalkar; solunda ise solundan kalkıp giderdi.» dediği rivâyet olunur. (631-676) Abdullah b. Mes-ûd hadîsi ile Enes (radıyallahü anh) hadîsinin aralarını şöyle bulmuşdur: «Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem) bazen sağından bazen solundan kalkıp giderdi. Her iki râvî kendince daha çok zannettiği şekli rivâyet etmişdir. Bu rivâyetler namazdan çıkarken sağdan veya soldan kalkmanın caiz olduğuna delâlet ederler. Hiç birini yapmakta kerahet yoktur. İbn Mes-ûd (radıyallahü anh)’in sözünden anlaşılan kerahet sağdan veya soldan kalkmanın asıl olması itibârı ile değil sağdan kalkmayı vacip i-ti-kad edenler hakkındadır. Çünkü böyle bir i-tikaadda bulunmak hatâdır. Ancak sağ taraftan kalkmak efdaldir. Hadîslerin umûmu sağ tarafın faziletini sarahaten göstermektedir. Bununla beraber sağ veya sol taraflardan birinde görülecek bir haceti olan kimsenin o taraftan çıkıp gitmesi müstehabdir.