1818-) Bana Muhammed b. Râfi- rivâyet etti. ki): Bana Verkaa- Ebû-z-Zinâd-dan o da A-rac-dan o da Ebû Hüreyre-den o da Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem)-den naklen rivâyet etti. Efendimiz: kim Kadir Gecesinde namaz kılar âar (zannederim îmân ve İhti-sâbla ona rastlarsa dedi) o kimseye mağfiret olunur.» buyurmuşlar. hadîsleri Buhârî «îmân» ve «Oruç» bahislerinde tahrîc ettiği gibi Ebû Dâvûd Tirmizî Nesâî ve İbn Mâce dahi rivâyet etmişlerdir. bâzılarında ramazanın kıyamından bâzılarında da sıyâmmdan bahsedilmekde ve her ikisi hakkında da: «îmânla ihtisâbla...» tâbirleri kullanılmaktadır. Bu tâbirlerden murâd: «Her kim hak olduğunu tasdik ederek ve riya için değil de Allah-ın rızâsını hesaba katarak namaz kılar ve oruç tutarsa geçmiş günâhları affolunur.» demekdir. bazen insan bir şey-in doğru ve hak olduğuna inanarak onu yapar. Lâkin ihlâs ve. samimiyetle değil riya ve gösteriş için yahut korku v s. den dolayı yapar böylesinin sevabı yokdur. hesaba katmak Allah rızâsı için yapmak mânâlarına gelir. kaaîm olmanın mânâsı ramazan gecelerinde namaz kıl-makdır. . bundan murâd teravih namazı olduğunu söylemiş; Bazıları yalnız terâvih-e mahsûs değil geceleri ne zaman namaz kılınsa bu fazîlet hâsıl olur; demişlerdir. namazının sünnet olduğunda ulemâ müttefikdir. Yalnız efdal olan hakkında ihtilâf etmişlerdir. İmâm A-zam İmâm Şafiî ve ekseriyetle şâir Şâfiiyye ulemâsına İmâm Ahmed b. Hanbel ile Mâlikîlerden İbn Abdilhakem-e göre terâvih-i mescidlerde cemaatla kılmak efdaldır. Netekim Hazret-i Ömer ile diğer ashâb-ı kirâm onu bu şekilde kılmışlar; müslüman-lar da böyle kılmaya devam etmişlerdir. İmâm Mâlik İmâm Ebû Yûsuf Tahâvî ve Şâfiîler ile şâir mezhepler ulemâsından bâzılarına göre terâvîh-i evlerde yalnız kılmak daha faziletlidir. Çünkü Resûl-i Ekrem (sallallahü aleyhi ve sellem): namaz müstesna olmak üzere namazın en faziletlisi kişinin evinde kıldığı namazdır.» buyurmuşlardır. oruç rivâyetine göre acaba oruç ismi verilebilecek en az mik-dâr meselâ bir gün tutmakla va-dedilen sevaba nail olunur mu olunmaz mı? Zahire bakılırsa olunmaz. Çünkü bütün ramazan günlerini oruçla geçirmeyen kimseye örf-ü âdetde oruç tuttu denilmez. Oruç tuttu denilebilmek için bütün ramazan günlerini oruçlu geçirmek icâb eder. Fakat hastalık veya benzen bir sebepden dolayı mâzûr olup da oruç tutmaya niyet ettiği hâlde tutamıyan kimse hükümde dâhildir.. Yani o kimse va-d edilen sevaba nail olur. Netekinı bir kimse hastalıkdan dolayı namazını oturarak kılsa kendisine ayakta kılanlar sevabı verileceğini ulemâ-i kirâm beyân etmişlerdir. gecesi hakkındaki sevaba nail olmak için ulemâdan bâzılarına göre bütün geceyi ibâdet ve tâatla ihya etmek şart değildir. Yatsının farzını kılmak bile o geceye va-d buyurulan sevaba nail olmaya kâfidir. Fakat zahire bakılırsa o gecenin sevabına nail olabilmek için bütün geceyi ibâdetle ihya etmek şarttır. Bir günün yalnız bir kısmında veya o günün ekserisinde oruç tutmakla bir kimse oruç tutmuş sayılamıyacağı gibi Kadir gecesinin bir kısmında ibâdet yapmakla dahi o gece ihya edilmiş sayılamaz.