2176-)
Bize Yûnus b. AbdiTâle-s-Saddefi ile Amru-bnü Sev vâd el-Amiri rivâyet ettiler. Dediler ki: Bize Abdullah b. Vehb haber verdi. ki): Bana Amru-bnü-l-Hâris Saîd b. Harisi Ensai den o da Abdullah b. Ömer-den naklen haber verdi. ki: da" dü-bnü Ubâde bir hastalığı dolayısile rahatsızlandı. Bunun üzerine Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem) yanında Abdurrahman b. Avf Sa-dü-bnü Ebû Vakkaas ve Abdullah b. Mes-ûd olduğu halde onu dolaşmağa geldi. Yanına girdiğinde onu kuşatılmış buldu; ve: «Öldü mi?» diye sordu. (Oradakiler) Hayır ya Resûlallah! dediler. Müteakiben Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem) ağladı. Onun ağladığını görünce oradakiler de ağladılar. Bunun üzerine: İşitmiyormusunuz? Allah göz yaşından ve kalbin üzülmesinden dolayı (İnsanı) azâb etmez. Lâkin şundan dolayı ya azâb eder yahud rahmet buyurur; dedi ve diline İşaret etti. hadîsi Buhârî «Cenâiz» bahsinde tahric etmiştir. Onun rivâyetinde hadisin sonunda şu ziyâde de vardır: «Şüphesiz ki ölü ailesinin ona ağlaması sebebiyle azâb görür. Ömer (radıyallahü anh) bundan dolayı sopa ile döğer; taş atar; toprak serperdi.» kelimesi Buhârî-nin rivâyetinde «gâşiye» şeklinde zabtolunmuştur. Kâdî Iyaz-ın beyanına göre bazıları onu «gaşye- diye rivâyet etmişlerdir. Bu rivâyetlerin hepsi sahihtir. Kelime iki suretle tefsir edilmiştir. Birinci tefsire göre «onu ailesi efradı kuşatmış»; ikinciye göre «kendisini elem ve ıztırab kaplamıştı» demektir. bu kelimeyi bayılmakla tefsir etmiştir. Burada ondan murad ikinci ma-nâ yani elem ve ıztırab kaplamasıdır. Çünkü Hazret-i Sa-d bu hastalıktan iyileşmiş ve uzun zaman yaşamıştır. Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem) dilini göstererek: «Lâkin şundan dolayı ya azâb eder: ya rahmet buyurur.» demekle kötü şeyler söylemenin azaba hayır söylemenin rahmete sebeb olacağına işaret buyurmuştur İbn Battal diyor ki: «Ya rahmet buyurur.» cümlesinin iki ma-naya ihtimâli vardır: Yâ hayır söyleyip Allah-ın kaza ve kaderine teslim olana rahmet eyler; yahud azabını hak etmişken onu affeder de azâb yüzü göstermez.» cümle: Şalinde de rivâyet olunmuştur. Kirmânî: bu rivâyet doğru ise hadîsin mâ-nasi: (Allah rahmet edinceye kadar azâb eyler) demek olur. Zira mü-min sonunda mutlaka cennete girecektir.» diyor.