2274-) Bize bu hadisi Muhammedü-bnü Ebî Bekir El - Mukaddemi ile Ubeydullah b. Saîd de rivâyet ettiler. Dediler ki: Bize Yahya yani Kattan Şu-be-den bu isnâdla rivâyet etti. Târih ittibân ile sonra gelen şer-î bir hükmün daha önceki şer-î bir hükmü kaldırması demektir. Şu hâlde cenaze geçerken ayağa kalkmak yoktur. hususta İbn Hibbân-in «Sahih»inde rivâyet olunan bir hadîsde:: (sallallahü aleyhi ve sellem) evvelce bize cenazeler için ayağa kalkmamızı emrederdi; bilâhare cenaze geçerken kendisi oturdu ve yanındakilere oturmalarını emretti.» denilmektedir. Ebû Ma-mer-den rivâyet ettiği bir hadisde Ebû Ma-mer şunları söylemiştir: «Yanımızdan bir cenaze geçti ben hemen kalktım. Bunun üzerine Ali: Bu fetvayı sana kim verdi? diye sordu; Ebû Müse-l-Eş-ari; dedim. Alî: Bunu Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem) yalnız bir defâ yaptı; bu hüküm neshedilince onu nehiy buyurdu dedi.» bâbda İmâm Ahmed b. Hanbel ile ekseri «Sünen» sahiplerinin Ubadetü-bnü-s-Sâmid (radıyallahü anh)-dan tahric ettikleri şu hadîs şâyân-ı dikkattir: Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem) cenaze geçerken kalkıyordu Bir defa yanından Yahûdi alimlerinden birinin cenazesi geçti. Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem)-. işte böyle yaparız.» diyerek oturdu ve hemen yanındakilere: «Oturun da bunlara muhalefet edin!» buyurdular. bu hadis zayıftır. Çünkü onu yalnız Beşîr b. Rafi- rivâyet etmiştir. Bezzâr onun hadis hususunda gevşek olduğunu söylemiştir. Fakat onu takviye eden diğer rivâyetlerle birlikte mutâlâ-a edilince derhâl hasen derecesine yükselir. nesh dâvasını kabul etmeyerek şunları söylemiştir: «Bu hadîs mensûh değildir. Böyle yerlerde nesh dâvası sahîh olamaz. Çünkü nesihe ancak hadîslerin aralarını bulmak mümkün olmadığı zaman gidilir. Hâlbuki hadislerin aralarını bulmak imkânsız değildir.» bu sözlerine Aynî şu cevâbı vermiştir: «Nesh vâki olduğu Hazret-i Ali (radıyallahü anh) hadîsinde tasrîh edilmiştir. İmâm Şafiî Âmir b. Rabîa hadîsi üzerinde ihtimâllerle konuşmuştur. Bunu kendisinden Beyhaki ile Hâzimi rivâyet etmişlerdir. İmâm Şafiî: (Bu hadis mensûh olmaktan ileriye geçemez yahut Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem) o cenazeye bir sebepten dolayı kalkmıştır. bâzı hadis İmâmları o cenazenin bir Yahûdiye âit olduğunu ve Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem) Yahûdi kendisinden yükseğe çıkmış olmasın diye ayağa kalktığını rivâyet etmişlerdir. Ne sebeple kalkmış olursa olsun Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem)-in bunu evvelâ yapıp sonra terkettiği rivâyet olunmuştur. Burada hüccet son olarak yaptığı fi-ildir. Eğer evvelâ kalkması vacip idiyse bil-â-hare oturması nesih olur. Evvelce kalkması müstehab ise sonradan oturması da istihbâb bildirir. Evvelce kalkması mubah idi ise sonra da oturup kalkmakta bir beis yoktur. Bence oturmak daha iyidir. Çünkü Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem)’in bu husustaki son fiili oturmak olmuştur.» deniştir.»