2405-)
Bana Muhammed b. Ahmed b. Ebî Halef rivâyet etti. ki): Bize Zekeriyyâ b. Adîyy rivâyet etti. ki): Bize Ubeydullah b. Amr Zeyd-den o da Adîyy b. Sâbit-ten o da Ebû Hâzim-den o da Ebû Hüreyreden o da Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem)-den naklen haber verdi. Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem) nehîy buyurarak bâzı hasletler söylemiş ve: kim meniha olarak birine sağmal bir hayvan verirse o hayvanın sabah öğünü de akşam Öğünü de bir sadaka olur.» buyurmuşlar. hadîsi Buhârî «Hibe» bahsinde tahric etmiştir. Lügatte; atîyye bahşiş ma-nâsınadır. Şeriat ıstılahında ise: Bir kimseye bir müddet sütünden istifâde ederek sonra sahibine iade şartîle verilen sağmal deve veya koyundur. Bir müddet yününden veya yapağından istifâde için verilen hayvan) dahi menîhadır. Kazzâz-in beyânına göre meniha ancak koyunla deveden olur. Bu bâbda Ebû Ubeyd şunları söylemiştir: menîha iki surette yapılır: Birinci surete göre: meniha bir kimsenin dostuna hediyye vermesidir; verilen mal o şahsın olur. surete göre: Bir deve veya koyunu yün ve sütünden bir müddet istifâde ettikten sonra tekrar sahibine iade şartîle emaneten vermektir. Lügat ulemâsının beyânlarına göre «menîha» kelimesi «minha» şeklinde dahi okunabilir ve hayvanda olduğu gibi meyve sâirede de yapılabilir. sahih bir rivâyette Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem)-in Hazret-i Ummî Eymen-e bir hurmalığı menîha olarak verdiği beyân olunmuştur cümlesi «Bu deve sabahleyin tas dolusu süt vererek gider; akşamleyin de tas dolusu süt vererek gelir.» yani «akşam sabah büyük tas dolusu süt verir.» mânâsına menîhayı metheden bir sıfat cümlesidir. Büyük tas demektir. İki kişiyi doyuracak kaptır. Sabahleyin sağılan süt: Akşamleyin sağılan süt demektir. Iyâz’ın beyânına göre bu iki kelime «Sadaka»1 dan bedel olmak üzere mecrûr okunurlar. Zarf olmak üzere mansûb okunmaları da caizdir. şerif menihanın faziletine delildir.