2432-)
Bize Kuteybetü-bnü Saîd Mâlik b. Enes-den ona okunanlar meyânında Nâfi-den o da Abdullah b. Ömer-den naklen rivâyette bulundu ki Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem) minber üzerinde sadakayı ve dilenmekten nezîh kalmayı anlatırken: el alçak elden daha hayırlıdır. Yüksek elden murâd: Veren; alçak-tan murâd da: Dilenen eldir.» buyurmuşlar. hadîsi Buhârî «Zekât» bahsinde tahrîc etmiştir. şerif Ebû Dâvûd ile Nesâî- nin «Sahih»- lerinde dahi mevcuttur. iki tarîki vardır. Birinci tarîkinde Ebû Nu-mân-dan ikinci tarikinde Abdullah b. Mesleme- den rivâyet olunmuştur. tariklerde «Münfika» yerine «Müteaffife» denilmiştir. «Ebû Dâvûd onu bu şekilde rivâyet etmiştir.» demişse de Aynî bu bu sözü hatalı bulmaktadır. Çünkü Ebû Dâvûd hadîsi İmâm Mâlik- den o da Nâfi-den o da İbn Ömer- den naklen «Münfika» lâfzı ile tahric ettikten sonra: Eyyûb-un Nâfi-den rivâyeti ihtilaflıdır. Abdül vâris demişse de ekseri râviler Hammâd b. Zeyd- den o da Eyyûb-dan naklen şeklinde rivâyet etmişlerdir. Bir tanesi «Müteaffiye» tâbirini kullanmıştır.» demiştir. «El-Maâlim» nâm eserinde «Müteaffife» rivâyetini tercih etmiş ve: «Bu rivâyet daha muvafık; mânâ ittibârı ile daha sahihtir. Çünkü İbn Ömer bu hadîste sadakayı anlatırken teaffüf kelimesini kullanmıştır...» demiştir. Abdilberr ise «Et-Temhîd» adlı eserinde «Münfika» rivâyetini tercih etmiş onun evlâ ve sevaba daha yakın olduğunu bildirmiştir. Buhari Müslim- deki rivâyeti dahi «Münfika» şeklindedir. Nevevî bu rivâyetin sahih olduğunu söyledikten sonra: «Her iki rivâyetin sahih olması da muhtemeldir. Zîrâ «Münfika» kelimesi mâ-nâ i-tibârı ile «Sâile»-den: A-lâ olduğu için «Müteaffife» dahi «Sâile»-den â-lâdır.» demiştir. Cumhûr-a göre yüksek elden murâd: Sadaka veren eldir. Bazıları yüksek el sadaka alan alçak el sadaka vermeyendir demişlerdir. (sallallahü aleyhi ve sellem) bu hadîsleri ile zengini sadaka vermeye fakiri de dilenmekten nezih davranmaya teşvik buyurmakta ve dilenmeyi zemmetmektedir.
Kaynak: Sahîh-i Müslim Zekât
Konu: Yüksek Elin Alçak Elden Daha Hayırlı; Yüksek Elden Murad: Veren El Alçak Elden Murad: Alan El Olduğunu Beyan Bâbı